Rok 2009 w polskiej literaturze

W minionym roku polska literatura straciła wielkich twórców - Jana Błońskiego, Leszka Kołakowskiego, Barbarę Skargę. Literacka nagroda Nobla przypadła niemieckiej pisarce Hercie Mueller. W Polsce dwiema literackimi nagrodami - Nike i Gdynia - uhonorowano poetę Eugeniusza Tkaczyszyn-Dyckiego. Najczęściej komentowaną książką mijającego roku okazało się opracowanie "Lech Wałęsa. Idea i historia" Pawła Zyzaka. 

STYCZEŃ:

- Ukazał się tomik wierszy Wisławy Szymborskiej pt. "Tutaj" zawierający 19 najnowszych wierszy polskiej noblistki.

LUTY:

- Jan Błoński, jeden z najbardziej cenionych polskich krytyków literackich, zmarł w Krakowie w wieku 78 lat. Uznanie w świecie literackim przyniosły Błońskiemu przede wszystkim jego interpretacje dzieł klasyków XX wieku: Prousta ("Widzieć jasno w zachwyceniu", 1965), Becketta ("Samuel Beckett", 1982), Stanisława Ignacego Witkiewicza ("Stanisław Ignacy Witkiewicz jako dramaturg", 1973 i "Od Stasia do Witkacego", 1997). Jan Błoński pisał też o Gombrowiczu ("Forma, śmiech i rzeczy ostateczne", 1994), Miłoszu ("Miłosz jak świat", 1998) i Mrożku ("Wszystkie sztuki Sławomira Mrożka", 1995).

- Laureatami Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta za całokształt dorobku literackiego zostali prozaik Józef Hen oraz poeta Krzysztof Karasek. Nagrodę otrzymała też Anna Janko za książkę "Dziewczyna z zapałkami".

- Ukazała się książka "I była miłość w getcie", ostatnie dzieło ostatniego przywódcy powstania w warszawskim getcie, Marka Edelmana.

- Niepublikowane dotąd listy Jana Pawła II znalazły się w książce "Beskidzkie rekolekcje" przedstawiającej przyjaźń papieża z Wandą Półtawską. Kardynał Stanisław Dziwisz skrytykował autorkę za zbytnie odsłonięcie prywatności Jana Pawła II.

MARZEC:

- Biblioteka Narodowa ogłosiła wyniki swoich badań, z których wynika, że czytelnictwo książek w Polsce osiągnęło najniższy poziom od początku prowadzonych obserwacji, tj. od 1992 roku. W 2008 r. czytanie książek zadeklarowało zaledwie 38 proc. badanych Polaków.

- Ukazała się książka "Lech Wałęsa. Idea i historia" Pawła Zyzaka, 24-letniego historyka z krakowskiego IPN-u, który napisał m.in., że przywódca "Solidarności" był agentem SB i miał nieślubne dziecko. Wałęsa napisał na swoim blogu, że wszystkie te informacje są "wyssane z palca" i zapowiedział wycofanie się z życia publicznego dopóki nie zostanie oczyszczony z zarzutów, a nawet emigrację z kraju. W obronie Wałęsy, podkreślając jego znaczenie dla polskiej demokracji, wypowiadali się m.in. premier Donald Tusk i marszałek Sejmu Bronisław Komorowski. Prezes IPN Janusz Kurtyka podkreślił, że książka nie powstała w IPN ani też nie została przez Instytut wydana.

KWIECIEŃ:

- Leon Knabit, benedyktyn, autor takich książek jak "O odwadze", "O radości" czy "Spotkania z wujkiem Karolem" otrzymał Feniksa - nagrodę Targów Wydawców Katolickich - za całokształt twórczości.

MAJ:

- Bursztynowy Motyl, przyznawany za najlepszą polską książkę podróżniczą, przypadła książce "Moja Afryka" autorstwa, zmarłej w 2006 roku na malarię w Ghanie, podróżniczki Kingi Choszcz.

- Duży i Mały Dong - nagrody dla literatury dziecięcej przyznawane przez polską sekcję IBBY - po raz pierwszy w historii nagrody zostały przyznane jednej książce. Zarówno jury dziecięce przyznające Małego Donga, jak i jury profesjonalne decydujące o tym, kto dostanie Dużego Donga, wybrało "Złodziejkę książek" Markusa Zusaka.

CZERWIEC:

- Zwycięzcą polskiej części konkursu "Europejska Nagroda Literacka 2009" - nowej nagrody pod patronatem parlamentu Unii Europejskiej - został Jacek Dukaj, autor powieści "Lód". Książka ta reprezentowała polską literaturę w europejskiej części konkursu.

- Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki za zbiór wierszy "Piosenka o zależnościach i uzależnieniach", Maria Poprzęcka za eseje o sztuce "Inne obrazy. Oko, widzenie, sztuka. Od Albertiego do Duchampa" oraz Marcin Świetlicki za kryminał "Jedenaście" otrzymali Nagrodę Literacką Gdynia.

LIPIEC:

- W wieku 82 lat zmarł Leszek Kołakowski, jeden z najwybitniejszych polskich filozofów, publicysta, prozaik, autor satyr i bajek filozoficznych, "duchowy mistrz liberalnej inteligencji" - jak powiedział o nim ks. Józef Tischner.

WRZESIEŃ:

- Zmarła Barbara Skarga - wybitny filozof, etyk, historyk filozofii, autorka wielu książek takich jak "Kłopoty intelektu. Między Comte'em a Bergsonem" (1975), "Ślad i obecność" (2002); "Kwintet metafizyczny" (2005); "Człowiek to nie jest piękne zwierzę" (2007).

- Literatura, jej rola i znaczenie były tematami wielu spotkań w ramach krakowskiego Kongresu Kultury Polskiej. Gośćmi byli m.in. Olga Tokarczuk, Jerzy Pilch, Joanna Tokarska-Bakir, Jerzy Bralczyk.

PAŹDZIERNIK:

- Laureatem 13. edycji literackiej nagrody Nike został Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki za tom wierszy "Piosenka o zależnościach i uzależnieniach". To dziewiąty tom wierszy 47-letniego poety z pogranicza polsko-ukraińskiego.

- Literacka nagroda Nobla przypadła niemieckiej pisarce Hercie Mueller, która została nagrodzona jako ta, "która łącząc intensywność poezji i szczerość prozy przedstawia świat wykorzenionych" - jak napisała w uzasadnieniu werdyktu Akademia Szwedzka.

- W Krakowie odbyła się pierwsza edycja festiwalu literackiego im. Czesława Miłosza, której gośćmi byli m.in. Wisława Szymborska, Tomas Venclowa, Seamus Heaney, Ko Un. Organizatorem imprezy był Instytut Książki.

LISTOPAD

- W Krakowie odbyła się pierwsza edycja nowego festiwalu literackiego im. Josepha Conrada. Gośćmi festiwalu byli m.in. Roberto Calasso, Per Olov Enquist, Pascal Quignard, Etgar Keret i Jorgi Saval. Projekt organizowany jest przez Miasto Kraków, Fundację "Tygodnika Powszechnego" i Krakowskie Biuro Festiwalowe we współpracy z Targami Książki w Krakowie.

- Laureatem Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza został Bronisław Wildstein za powieść "Dolina nicości", która "opisuje polską rzeczywistość ostatnich lat" - jak powiedział Marek Nowakowski, przewodniczący jury nagrody. ASZW

źródło: PAP - Nauka w Polsce

fot: www.garnek.pl 

REKLAMA