Właśnie do księgarń trafia książka Moniki Śliwińskiej Muzy Młodej Polski. Życie i świat Marii, Zofii i Elizy Pareńskich, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Iskry. Ale to nie jedyna propozycja, jaką Iskry będą miały dla czytelników tej jesieni. Koniecznie przejrzyjcie zapowiedzi Iskier, dodajcie wybrane z nich do swoich wirtualnych biblioteczek, a także weźcie udział w naszym specjalnym konkursie!
Monika Śliwińska
Trzy siostry: Maria, Zofia i Eliza Pareńskie. Trzy muzy Stanisława Wyspiańskiego. Maryna i Zosia, pod własnymi imionami, zostały sportretowane przez niego w Weselu, prapremiera dramatu w marcu 1901 roku przerodziła się w wielki skandal towarzyski w Krakowie. Wesele dało Wyspiańskiemu nieoficjalny przydomek czwartego wieszcza, a siostrom Pareńskim literacką nieśmiertelność.
Maria, Maryna, wielka miłość i muza Witolda Wojtkiewicza, portretowana także przez Wyspiańskiego, została żoną Jana Raczyńskiego, zapomnianego dzisiaj pediatry, który jako pierwszy wykazał doświadczalnie związek krzywicy z niedoborem światła słonecznego. Z trzecim mężem, Janem Grekiem, i szwagrem, Tadeuszem Boyem-Żeleńskim, zginęła w egzekucji profesorów lwowskich w pierwszych dniach niemieckiej inwazji na ZSRR.
Zofia, Fusia, Boyowa, została żoną Tadeusza Żeleńskiego. Jej portret z synem autorstwa Stanisława Wyspiańskiego jest jednym z najpiękniejszych pasteli z serii Macierzyństwo. Przyjaźniła się z mężem, choć obydwoje szukali miłości poza małżeństwem. Dobra, rozumna i miła towarzyszka pracy – napisał o niej Boy.
Eliza, Lizka, najmłodsza z sióstr, najmniej znana, choć najczęściej portretowana, była żoną młodopolskiego poety Edwarda Leszczyńskiego. W swoim krótkim życiu zmagała się z problemami emocjonalnymi, uzależnieniem od alkoholu i opiatów. Popełniła samobójstwo, mając trzydzieści pięć lat.
Mieczysław Grydzewski
premiera: 15 X 2014
Nowy wybór tekstów Mieczysława Grydzewskiego, założyciela i redaktora pism literackich dwudziestolecia międzywojennego: „Skamander” i „Wiadomości Literackie” – to ostatnie pod zmienianą nazwą („Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie” oraz „Wiadomości”) prowadził nieprzerwanie na emigracji w Paryżu (od 1939) i Londynie (od 1940) przez lat czterdzieści. Zebrane tu felietony, które powstały w latach 1948–1969 pisał dla „Wiadomościach” pod tytułem Silva rerum. Rubryka stała się szybko jednym z najciekawszych stałych elementów tygodnika, od którego zaczynało się lekturę.
Jan Stanisław Witkiewicz
premiera: 15 X 2014
Opowieść o życiu i dokonaniach jednego z najsłynniejszych tancerzy. Urodzony na Syberii, absolwent renomowanej Leningradzkiej Szkoły Choreograficznej im. Kirowa, zdecydował się na ucieczkę z ZSRR i poprosił o azyl we Francji. Tworzonymi przez siebie choreografiami przywrócił popularność klasycznym baletom, takim jak Dziadek do orzechów i Jezioro łabędzie. Tańczył z największymi primabalerinami XX wieku, a przy tym jako pierwszy sprawił, że tancerze przestali być jedynie tłem do występów balerin i zaczęli odgrywać na scenie główne role. Zdyscyplinowany i niezmordowany w pracy, zapewniającej mu bajońskie honoraria, obdarzony niesłychaną witalnością, prowadził też bardzo burzliwe życie erotyczne.
Katarzyna Panejko-Wanat, Wojciech Wanat
premiera: 15 X 2014
My, ludzie z początku XXI wieku, żyjemy w straszliwym pędzie. W pogoni za materialnymi dobrami, statusem, karierą, rzadziej za szczęściem. Ale także w ucieczce przed cierpieniem, samotnością, niespełnieniem własnych oczekiwań. To sprawia, że coraz więcej ludzi sięga po różnego rodzaju „wspomagacze”. Między innymi po narkotyki. Stąd zwiększające się problemy, jakimi są narkomania i jej skutki. Bazując na doświadczeniu zdobytym w trakcie długoletniej pracy z osobami nałogowo zażywającymi narkotyki, autorzy opisują w tej książce proces uzależnienia i wszystko, co się z nim wiąże, zagadnienie narkomanii zaś pokazują wszechstronnie – nie stroniąc od nawet drastycznych sformułowań. Nie jest to jednak zbiór rad i przestróg. To swego rodzaju poradnik, zawierający zarówno wyniki badań naukowych, jak i obserwacje czerpane bezpośrednio z życia oraz wypowiedzi osób uzależnionych.
Dariusz Michalski
premiera: 20 X 2014
Trzysta tysięcy gitar nam gra, trzeci tom historii polskiej muzyki rozrywkowej (lata 1958–1973), to nie tylko obszerna encyklopedia, kronika i historyczny zapis faktów, opis ludzi. To fascynująca opowieść o dzieciństwie i młodzieńczych latach polskiego „mocnego uderzenia” zwanego początkowo big-beatem, a potem (kiedy niepotrzebne były kamuflaże) po prostu rock and rollem. Rock był symbolem niezależności i swobody, nie dał się wtrącić w koryto konformizmu. Był przekorny i prowokujący, otwierał drogę do innego świata. Są w tomie Michalskiego ekscytujące rozdziały, poświęcone czołowym w latach 1958–1973 zespołom i solistom. Znanym z płyt, radia, telewizji i koncertów na żywo.
Genialni. Lwowska szkoła matematyczna
Mariusz Urbanek
premiera: 25 X 2014
Stefan Banach, Hugo Steinhaus, Stanisław Ulam, Stanisław Mazur, Antoni Łomnicki i wielu innych uczonych tworzyło w latach międzywojennych tzw. lwowską szkołę matematyczną. Współpracując ze sobą, bądź rywalizując, przeciwstawiając matematykom z Warszawy i Krakowa, dokonali wielu odkryć, zdobyli sławę, zaszczyty i zrobili międzynarodowe kariery wykładowców, a Ulam został współtwórcą pierwszej bomby atomowej. Ich burzliwe losy, osiągnięcia, kariery naukowe i pozanaukowe, dramatyczne dzieje kończące się w wielu przypadkach śmiercią od kul hitlerowskich okupantów, opisuje Urbanek na tle zmieniającego się życia politycznego i kulturalnego Polski w czasie dwudziestolecia międzywojennego, w trakcie i po II wojnie światowej.
Buty Ikara. Biografia Edwarda Stachury
Marian Buchowski
premiera: 25 X 2014
Opowieść o życiu i twórczości legendarnego pisarza i poety, autora powieści, opowiadań, piosenek, a także przekładów poezji hiszpańskiej i francuskiej. Książka oparta jest na publikacjach, dokumentach i zapiskach samego Stachury, uzupełnionych o wypowiedzi osób mu bliskich i znajomych. Solidna pod względem faktograficznym, pozostawia czytelnikowi pole do własnej interpretacji fenomenu popularności Steda wśród kolejnych pokoleń młodzieży.
Ludwik Stomma
premiera: 25 X 2014
Antropologia wojny Ludwika Stommy ukazuje dzieje i miejsce konfliktów zbrojnych w historii ludzkości, gdyż – niestety – wojny stały się częścią naszej cywilizacji i z niezwykłą mocą od wieków wpływają na jej kształt. Porównując kampanie wojenne i poszczególne starcia toczone od niepamiętnych czasów, Stomma opisuje powstanie swoistej tradycji, wręcz mitologii, prowadzenia wojen, zawiązywania koalicji, zwyczajów obejmujących samą walkę, konserwatyzm i nowoczesność na polach bitew. Oczami autora widzimy wojny, które niszczą państwa i narody, równocześnie tworząc systemy myślenia o potencjalnych przeciwnikach lub sojusznikach, rozwijają technologię, kreują oceny i wartości obowiązujące przez długie lata.
Wesołego Alleluja, Polsko Ludowa!
Antoni Kroh
premiera: 25 X 2014
Dzieje polskiej sztuki ludowej opowiedziane przez wybitnego etnografa, znawcę i zbieracza twórczości artystów chłopskich, wnikliwego obserwatora ewolucji polskich gustów artystycznych, tłumacza i pisarza. Barwnie przedstawione sylwetki twórców, mecenasów ich działań, kolekcjonerów i pasjonatów twórczości artystów ludowych pozwalają zrozumieć fenomen, jakim było powszechne zainteresowanie, kupowanie i promowanie prac malarzy, rzeźbiarzy i rzemieślników chłopskich. Pełna humoru, ale i goryczy z powodu gwałtownej zmiany artystycznych upodobań, relacja dla jednych będzie dokumentem historycznym, wielu czytelnikom przypomni także ich żywe zainteresowanie sztuką chłopską, a z pewnością będzie ciekawą lekturą o czasach niedawnych, bezpowrotnie minionych.