Bob Dylan czy Cormac McCarthy? Haruki Murakami czy Adam Zagajewski? A może jednak Amos Oz lub Salman Rushdie? Z pewnością nie Danielle Steel - zażartowaliśmy w naszym profilu na Facebooku. Punktualnie o 13:00 rozpoczęła się transmisja ogłoszenia laureata Literackiej Nagrody Nobla 2012.
Literacką Nagrodę Nobla 2012 otrzymał chiński pisarz Mo Yan!
- Poprzez połączenia fantazji i rzeczywistości oraz perspektywy społecznej i historycznej, Mo Yan stworzył świat w swej złożoności pokrewny światom Faulknera i Marqueza, ale zakotwiczony w chińskiej tradycji - napisali członkowie Akademii w uzasadnieniu werdyktu.
- Jestem przeszczęśliwy, ale i przestraszony - powiedział laureat tuż po odebraniu wiadomości o otrzymaniu nagrody.
Mo Yan to jego przybrane nazwisko, które oznacza "nie mów, nie odzywaj się", naprawdę nazywa się Guan Moye. Urodził się w 1956 roku w Chinach. W wieku dwudziestu lat wstąpił do Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej, gdzie pełnił funkcję oficera ochrony, instruktora politycznego i oficera propagandy. W 1981 roku opublikował pierwsze opowiadanie, "Chunye yu feifei", a wkrótce potem "Minjian yinyue" (1983). W 1984 roku wstąpił na wydział literatury w Wyższej Szkole Artystycznej i wydał "Toumingde hongluobo" (1985). Jego kolejna książka, "Hong gaoliang jizu", została uznana przez chińskich czytelników za najlepszą powieść roku 1986. Zhang Yimou nakręcił na jej podstawie film, który nagrodzono w 1988 roku na festiwalu w Berlinie Złotym Niedźwiedziem. Mo Yan jest pisarzem znanym i uznanym nie tylko w Chinach. Zagraniczna krytyka zgodnie uważa go za największy talent współczesnej literatury chińskiej. Mo Yan równoważy czarnowidztwo i pesymizm głęboką miłością do swojego kraju i jego mieszkańców oraz mistrzowskim stylem. W Polsce ukazały się jego książki Obfite piersi, pełne biodra oraz Kraina wódki.
Literacka Nagroda Nobla to wyróżnienie uważane za najbardziej prestiżową międzynarodową nagrodę literacką na świecie. Ustanowiona razem z czterema innymi nagrodami przez samego Alfreda Nobla w testamencie z 1895, jest przyznawana od 1901 roku. Wolą Alfreda Nobla było, aby nagroda trafiła w ręce osoby, która stworzy najbardziej wyróżniające się dzieło w kierunku idealistycznym. Pierwotny wymóg, zakładający, że rozpatrywane będą dzieła powstałe w roku poprzedzającym przyznanie nagrody został złagodzony do stwierdzenia, że starsze prace mogą być rozpatrywane, jeśli ich znaczenie zostało docenione dopiero niedawno. Jako organ przyznający nagrodę Nobel wskazał Akademię Szwedzką. Została ona założona na wzór Akademii Francuskiej przez króla Gustawa III w 1786. Akademia składa się z 18 członków, znanych jako De Aderton („Osiemnastu”). W jej skład wchodzą szwedzcy pisarze, poeci, filolodzy i historycy. Nad wyborem laureata pracuje Komitet Noblowski, składający się z czterech lub pięciu osób, wybrany spośród członków Akademii na okres trzech lat.
Prawo do nominacji mają członkowie Akademii Szwedzkiej oraz innych akademii i instytucji o podobnym charakterze. Prawo to otrzymali także uniwersyteccy profesorowie literatury i filologii, poprzedni laureaci Nagrody, oraz przewodniczący stowarzyszeń odpowiedzialnych za twórczość literacką w danym kraju. Nominacje są tajne przez 50 lat, co oznacza że wszelkie nazwiska potencjalnych kandydatów podawane przed i po ogłoszeniu nagrody są jedynie spekulacjami.
Pierwszym laureatem nagrody był Sully Prudhomme, nagrodzony za „wybitne osiągnięcia literackie, a zwłaszcza za idealizm, doskonałość artystyczną oraz niezwykłe połączenie duchowości i intelektu”. Ostatnim - jak dotąd - Tomas Transtromer za „zwięzłe, przejrzyste obrazy, które dają nam świeży dostęp do rzeczywistości”
