Wiem, dlaczego w klatce śpiewa ptak
Maya Angelou

"Wiem, dlaczego w klatce śpiewa ptak" to książka, która uchodzi za jedno z najważniejszych arcydzieł XX-wiecznej literatury amerykańskiej. Napisana w 1969 roku przez Mayę Angelou - czołową poetkę aktywistkę na rzecz praw obywatelskich dla czarnoskórej ludności w USA, książka jest formą autobiograficznej opowieści o dzieciństwie i dorastaniu w Ameryce w latach 30. i 40. XX wieku.

Po rozstaniu rodziców Maya w wieku trzech lat razem ze starszym bratem przybywa na głębokie Południe, do Stamps w Arkansas. Jest wychowywana w głównej mierze przez babcię, a wczesne lata jej życia polegają na nauce i pomocy w sklepie. Jednak trudno jest żyć w rasistowskim kraju, gdzie występuje segregacja rasowa i dyskryminacja ... ze świadomością istnienia Ku Klux Klanu czy chociażby problemem leczenia kolorowych osób przez białych lekarzy (oczywiście to tylko wybrane zmartwienia głównej bohaterki, w książce pojawia się ich znacznie więcej). Kilkuletnia Maya nieustannie stara się zrozumieć otaczający ją świat i jest pełna obaw czy przypadkiem nie zrobiła czegoś złego. Czym zasłużyła sobie na takie traktowanie? W czym jest gorsza?

To, co najbardziej uderza w tej książce to punkt widzenia dziecka. Ile prawdy jest w stanie przekazać tak młody umysł czarnoskórej dziewczynki, zmuszonej do zbyt szybkiego dorastania? Mayi Angelou doskonale udało się pokazać wolę życia, prostotę myśli i rozbrajającą wrażliwość młodszej wersji siebie. Jej opowieść przepełnia cierpienie, ale dostrzec można w niej nadzieję i walkę o lepsze jutro.

"Wiem, dlaczego w klatce śpiewa ptak" to smutna ale i piękna historia, która zasługuje na przeczytanie. I choć momentami złożona została z niemych krzyków to ostatecznie stała się głośnym głosem dla wielu czarnoskórych osób. Myślę, że warto sięgać po taką literaturę bo dzięki niej możemy chociaż trochę zrozumieć dlaczego jest ważna dla danej społeczności.

,,Wiem, dlaczego w klatce śpiewa ptak" to pierwsza książka z cyklu autobiograficznego Mayi Angelou.

Trudno ocenić tą książkę. Autorka opisuje tutaj okres swojego dzieciństwa do 16 roku życia. Wydarzenia mają miejsce w latach 30. oraz na początku lat 40. XX wieku. 

W tamtych czasach, życie wyglądało zupełnie inaczej. Panowały inne realia, zwyczaje. Nie jest łatwo przez pryzmat dzisiejszego życia odbierać tą pozycję. Część rzeczy wydaje się niezrozumiała, dlaczego Maya i jej otoczenie zachowali się, postąpili w taki sposób? Coś co teraz jest nie do pomyślenia, wtedy było normalne.

Poznajemy Mayę, jej rodzinę i otoczenie, ale także Amerykę ubiegłego wieku. Czytamy zarówno o północy jak i południu. 

Przerażała mnie ta południowa religijność. A raczej ograniczenie poprzez religię. To jak ludzie robili złe rzeczy i się usprawiedliwiali, cytując biblię. 

Przez kartki książki przeziera wyjątkowa dojrzałość. Wiadomo, autorka wraca pamięcią do różnych wydarzeń. Opisuje wiele w czasie teraźniejszym. Jesteśmy świadkami wydarzeń. To dzieje się tu i teraz. 

Jednak jak ośmiolatka może być tak dojrzała? Skąd może wiedzieć tyle rzeczy i odbierać w ten a nie inny sposób?

To powodowało, że źle czytało mi się tą książkę. Nierzeczywiste i nieprawdopodobne. Czasami miałam wrażenie jakby to był sen. Senny opis rzeczywistości.

Nie jest to łatwa książka, ale myślę, że warta uwagi.