Spętana nauka. Opozycja intelektualna w Polsce 1945-1970
Ryszard Herczyński

Ocena: 0 (0 głosów)

Głównym tematem książki jest opór środowiska polskich uczonych wobec prób zniewolenia nauki w latach 1945–1970. Obrona wolności i niezawisłości nauki była wyrazem cywilnej odwagi uczonych, a jej tradycje zaważyły istotnie na etosie polskiego środowiska naukowego. Chwilami czytelnikowi może się wydawać, że ma w ręku monografię historyczną, gdyż w oczy rzuca się ogrom wykonanej przez autora pracy nad źródłami, do jakiego na ogół zdolni są jedynie historycy. Autor występuje jednak nie tylko jako historyk, ale i jako świadek, spisujący swe „Rzeczy minione i rozmyślania”. Oryginalność tej książki polega w dużym stopniu na tym, że napisał ją człowiek, który dużo widział, wie jednak, że samo oglądanie czegoś na własne oczy nie czyni zeń świadka wiarygodnego, jak zdaje się mniemać większość pamiętnikarzy. Trzeba skonfrontować biografię z historią, pamięć z dokumentami. Taką konfrontacją jest właśnie ta książka. Matematyk przeobraża się w niej w historyka, uczestnik w analityka. Jerzy Szacki Ryszard Herczyński, matematyk (doktorat, Uniwersytet Moskiewski, 1955). Pracownik naukowy w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN (1955–1986), Visiting Fellow Trinity College (Cambridge, 1987–1988) i Queen’s College (Oxford, 1989–1990). Zainteresowania zawodowe: hydrodynamika, w szczególności teoria fal uderzeniowych, przepływy biologiczne. Pozazawodowe: historia nauki, polityka naukowa. Autor lub współautor ok. 100 artykułów i opracowań. W latach 1992–1995 zastępca dyrektora Instytutu Kultury Polskiej, odpowiedzialny za współpracę naukową między Polską i Wielką Brytanią. Inicjator i współzałożyciel powstałego na fali „Solidarności” Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk (X 1980), mającego na celu podjęcie starań na rzecz sanacji polityki naukowej w Polsce. Internowany w nocy z 12 na 13 XII 1981. W okresie stanu wojennego skazany w pokazowym procesie w roku 1982 na 16 miesięcy więzienia. O jego poglądach i „wyczynach” w pierwszym 25-leciu PRL można przeczytać na kartach tej książki.