Śląski Kopciuszek
Gabriela Anna Kańtor;

Niezwykła historia Joanny Gryzik, która osierocona przez ojca i porzucona przez matkę, trafiła do domu "króla cynku"-Carla Godulli.
Schorowany i stroniący od ludzi górnośląski przedsiębiorca, dzięki swojej ciężkiej pracy i niebywałemu talentowi osiągnął ogromną fortunę. Jednak posiadane bogactwa nie uczyniły go szczęśliwym człowiekiem, dopiero przypadkowe pojawienie się małej osieroconej dziewczynki sprawiło, że inaczej spojrzał na świat, odzyskał chęci do życia, zaś dzięki jego staraniom mała Joanka mogła dorastać w spokoju i dobrobycie.
Po śmierci Carla Godulli, gdy odczytano jego testament, wiele osób zwłaszcza krewni, byli oburzeni decyzją króla cynku, cały Śląsk przecierał oczy ze zdumienia... Jak zatem brzmiała ostatnia wola tego przemysłowego magnata i co stało się z Joanną Gryzik? Myślę, że warto przeczytać tę książkę i poznać odpowiedzi na te pytania, gdyż ta historia to prawdziwa perełka.
To piękna powieść, która oparta jest na faktach, Carl Godulla i Joanna Gryzik, żyli w XIX wieku, wiele wydarzeń, które opisano w książce, miało miejsce w rzeczywistości. Autorka przybliżając tę niezwykłą historię, udowodniła, że życie potrafi pisać niezwykle scenariusze, w które czasem trudno uwierzyć. Wciągająca lektura, która zapada w pamięć. Ponadto ta niezwykła książka skłoniła mnie do zgłębienia tematu działalności Carla Godulli i sprawdzenia jak potoczyły się dalsze losy Joanny Gryzik.

Od najmłodszych lat poznajemy niezwykłe baśnie, które uczą nas dobra, lojalności i moralności. Każda z baśni jest na swój własny sposób niesamowita i każda zbiera grono młodych fanów. Jednak tutaj nie kończy się potęga tych historii – później inspirują artystów najróżniejszego rodzaju. Motyw z tak dobrze nam znanych opowieści znajdziemy w literaturze, filmach i sztuce. Baśnie to potęga i wbrew przekonaniu, że to fikcja, można spotkać je również w prawdziwym życiu i to wcale nie tak daleko od domu.

Joanna znalazła się w strasznym położeniu – jej ojciec nie żyje, a matka nie ma grosza przy duszy, by utrzymać dwie małe córeczki. Mimo że jest tylko dzieckiem już zaświadczyła okrucieństwa zwanego życiem. Dlatego też jej mama zgadza się oddać kochaną córeczkę pod opiekę drogiej przyjaciółki Emilii. W tym samym czasie górnośląski przedsiębiorca pomnaża swój majątek i by zapomnieć o przeszłości, poświęca każdą chwilę swojej pracy. Jego służący doskonale znają zasady panujące w domu i wiedzą, że nie można mu przeszkadzać w obowiązkach. Stąd zdziwienie Carla, gdy pewnego dnia w swoim ogrodzie zauważa małą dziewczynkę w czerwonej sukience.

Zdecydowałam się na przeczytanie tej książki, ponieważ zaintrygował mnie tytuł. Może nie jest to zbyt szlachetny sposób wyboru literatury, lecz w tym przypadku sprawdził się idealnie, ponieważ "Śląski Kopciuszek" pozwolił mi oderwać się od realnego świata i poznać prawdziwą historię pochodzącą prosto ze Śląska. Jestem nią oczarowana, gdyż jest to typ opowieści, która sprawia, że człowiekowi robi się ciepło na sercu, gdy ją czyta.

Styl autorki jest bardzo dopracowany i rozbudowany, co wyjątkowo cenię. Określiłabym go wręcz jako kunsztowny i wybitnie barwny. Być może niektórym utrudnia to lekturę, ale w moim przypadku jest to niezwykła pociecha dla duszy. Tym bardziej że pisarka używa wielu archaizmów, dzięki czemu czułam się, jakbym przeniosła się do XIX-wiecznego Śląska i uczestniczyła we wszystkich opisanych wydarzeniach. Myślę, że tego typu język jest idealnym wyborem dla tej powieści.

Sama fabuła okazała się wciągająca. Wiele scen mocno mnie poruszyło, ponieważ były dla mnie pewnego rodzaju symbolem miłości i dobra. Było to przeurocze i trudno było nie docenić niesamowitej relacji dwojga ludzi – małej dziewczynki i zgorzkniałego, starszego mężczyzny. Sama historia wydaje się dość oczywista, ale w żaden sposób nie ujmuje jej to kunsztu. Tym bardziej że całość ubarwiają niesamowicie ciekawe fakty odnoszące się do wielkich postaci oraz historycznych wydarzeń. Pisarka w optymalny sposób przedstawiła fabułę przeplatając przez nią rzeczywiste fakty. Jedynym mankamentem było zbytnie przyśpieszenie opowieści w pewnym momencie. Oczywiście same wydarzenia narzucały trochę szybsze tempo, jednak momentami okazało się dla mnie zbyt szybkie.

Sami bohaterowie wywołali we mnie sympatię, ale niestety nie byli do końca dopracowani. Najwięcej uwagi książka poświęca samemu Carlowi, który jest przedstawiony jako wielowymiarowo postać z własną przeszłością i wyraźnie zarysowanymi powodami swojego postępowania. Mimo surowości i smutku przedsiębiorca był niezwykłą personą. Jestem trochę zawiedziona Joanką, która wydaje się kimś pasjonującym, ale w samej powieści jest przedstawiona jako słodka i mądra dziewczynka. Brakowało mi jakiegoś dokładniejszego przedstawienia jej charakteru.

Niesamowicie cieszę się, że miałam okazję poznać historię Śląskiego Kopciuszka. Nigdy wcześniej nie słyszałam o tych postaciach, a ich życiorys jest wyjątkowo inspirujący i przywracający wiarę w ludzkość. Z perspektywy powieści jest to historia ukazująca jak bardzo w życiu jest ważna miłość, lojalność i pracowitość. Czasami na pozór zwykłe wydarzenia mogą doprowadzić do wielkich uczuć. Dlatego z całego serca polecam Wam zapoznać się z tą książką.

Od kilku lat sięgam po powieści śląskiej pisarki Gabrieli Anny Kańtor, która w swoich książkach przybliża postacie związane ze Śląskiem. Niedawno skończyłam czytać opowieść o ,,Śląskim Kopciuszku", czyli historię Joanny Gryzik von Schomberg-Godulla, dziewczynce pochodzącej z nizin społecznych, która została spadkobierczynią ogromnego majątku magnata przemysłowego Karola Godulli.

W 1845 roku na cmentarzu w Biskupicach Antonia Gryzik chowa zmarłego na gruźlicę męża, a wraz z nim względną stabilizację i bezpieczeństwo. Wdowa zostaje sama w nędznej chacie z małymi córkami Joanną i Karoliną. Bez środków do życia, niewyspana, przemęczona opieką nad dziećmi i głodna coraz bardziej zapada się w sobie. Samotna kobieta potrzebuje wsparcia mężczyzny i środków do życia. Decyduje się na ponowne zamążpójście, ale jej nowy małżonek nie chce utrzymywać starszej dziewczynki. Opiekę nad Joanką przejmuje Emilia Lukas, przyjaciółka Antoniny Gryzik, która pracuje jako gospodyni w domu Karola Godulli. W domu ,,Króla Cynku" dochodzi do spotkania  uroczej czteroletniej dziewczynki i zapracowanego śląskiego przemysłowca. Przypadkowe spotkanie odmienia los ubogiej sierotki i samotnego ,,Diabła z Rudy".

Autorka rzetelnie, a jednocześnie malowniczo przedstawia losy Karola Godulli i Joanny Gryzik. Carl dorasta wśród makoszowskich pól i lasów jako syn nadleśniczego i dzierżawcy pól rycerskich. Po ukończeniu szkół ok. 1800 roku podejmuje pracę u hrabiego Karla Franca von Ballestrema w Pławniowicach i szybko awansuje. Ciężko pracuje i nigdy się nie myli w swoich decyzjach. Wkrótce zostaje okrzyknięty ,,Królem Cynku", gdyż udaje mu się rozbudować dwie cynkownie, do których zjeżdżają ludzie z całego świata, by zobaczyć je na własne oczy, a przy okazji czegoś się nauczyć. Inni przemysłowcy zazdroszczą Godulli polotu, odwagi i ręki do interesów. Na  jego geniuszu opiera się cały sukces hrabiowskiej rodziny Ballestremów. Carl wizjoner wielkiego formatu, handlujący cynkiem z połową świata unika wspomnień z dzieciństwa, jest zgorzkniały, okaleczony i pochłonięty gromadzeniem bajecznej fortuny. Nie pozwala sobie na okazywanie emocji, nie cierpi ludzkiej głupoty, bezmyślności i braku odpowiedzialności przy podejmowaniu decyzji. Gdy zapada zmrok, nachodzą go złe, niszczące myśli, a optymizm i wiara w siebie nieodwołalnie znikają za linią horyzontu, wraz z zachodzącym, wciąż pełnym ciepła słońcem. Samotny człowiek cieszący się sławą oraz bogactwem nikogo nie kocha i nie jest przez nikogo kochany. Jego codzienne dni zmieniają się kiedy poznaje malutką Joankę-pogodną, nad wiek bystrą, ciekawą świata, życzliwą, z bogatą wyobraźnią dziewczynkę w czerwonej sukience, przed którą otworem stoi całe kolorowe życie. Ten silny, panujący nad sobą mężczyzna, którego nie złamało kalectwo, nie obchodziły szykany siostrzeńców, plotki powtarzane przez ludzi, ostracyzm niemieckiej arystokracji zaczyna marzyć, by móc śledzić rozwój małej Joanki, by prowadzić jej edukację, poszerzać zainteresowania, nauczyć wiary w siebie i podejmowania samodzielnych wyborów. Joanka nie boi się kulejącego Godulli i bez obrzydzenia patrzy na jego oszpeconą twarz. Rozwiewa jego troski, ból, strach, samotność samą swoją obecnością.

Gabriela Anna Kańtor prawdziwą historię górnośląskiego krezusa przedstawia jakby żywcem wyjętą z baśni braci Grimm, w której samotny człowiek walczy z demonami przeszłości, a urocze Kukulątko podaje mu pomocną dłoń. ,,Śląski Kopciuszek" to wzruszająca opowieść o bezsilności, rozpaczy, gniewie, walce o życie, samotności, strachu, nadziei i wydarzeniach z przeszłości siejących spustoszenie w psychice i sercu. Autorka skupia się na myślach i emocjach bohaterów, a w ich tle ukazuje karierę Godulli w śląskim przemyśle, zarabianie wielkich pieniędzy, dokonywanie genialnych inwestycji i realizowanie przez niego odważnych pomysłów. Czytałam tę powieść bardzo szybko i z dużym zainteresowaniem. Jestem ciekawa, czy autorka dopisze w kolejnej książce dalsze losy Joanny Gryzik von Schomberg-Godulla... Zachęcam do sięgnięcia po tę śląską powieść:)

Piękna opowieść o Joance Gryzik, która nie zmarnowała daru od życia - kilku lat opieki ze strony znanego, bogatego przesmysłowca  - Karola Goduli, który traktował ją jak córkę, a później uczynił ją swoją spadkobierczynią. Joanka w pełni zasłużyła na ten dar wnosząc dużo radości w życie doświadczonego przez życie, samotnego starszego pana. Chłonęła przekazywaną jej wiedzę, a później umiejętnie ją wykorzystała.