Romans z sobą
Eliza Segiet

Wśród bogatego i różnorodnego dorobku tzw. poezji kobiecej tomik wierszy krakowskiej poetki średniego pokolenia Elizy Segiet niewąpliwie zasługuje na uwagę. Autorka - absolwentka filozofii na Uniwersytecie Jagellońskim oraz studiów podyplomowych w zakresie wiedzy o kulturze i filozofii, a także w zakresie prawa karnego, skarbowego i gospodarczego nie stara się bowiem nawiązywać czy inspirować znanymi paradygmatami poezji kobiecej. Inspiracją do Jej wierszy jest bowiem szeroka, uniwersytecka erudycja, zwłaszcza filozoficzna, oraz niezwykle wnikliwa obserwacja i próba rozumienia otaczającej rzeczywistości. Autorka rzadko wprost wskazuje na filozoficzne korzenie swojej twórczości, są one raczej ukryte pod powierzchnią doświadczanego i opisywanego życia codziennego. W ten sposób adresuje swoje wiersze zarówno do erudytów wykształconych w akademickiej filozofii, jak i do osób bez takiego przygotowania. Wiersze Jej, aczkolwiek zawierają głębokie treści intelektualne, pisane są prostym i powszechnie zrozumiałym językiem. Jedynym wyjątkiem, który wskazuje bezpośrednio na filoficzną inpirację jest wiersz ,,Czasoprzestrzeń", w którym czytamy:

Dopieszczona mądrością innych

wychodzę z Grodzkiej,

szukam integracji czasu i przestrzeni.

Zrozumiałam

Pan Kant miał rację". (s. 76)

Oczytany w filozofii i literaturze czytelnik odnajdzie też inne źródła, z których wypłynęła refleksja Autorki nad sensem życia, przemijaniem, relacją do drugiego człowieka, miłością czy samotnością. Wskaże na subtelne reminiscencje z Platona, Epikura, Berkeleya, Haideggera, Kirkekaarda czy Merleau-Ponty'ego. Książka Elizy Segiet nie jest jednak traktatem filozoficznym sensu stricto, tylko bogatym w filozoficzną refleksję zbiorem wierszy, traktującym o kobiecie, jej samoświadomości, kim jest i jakie miejsce zajmuje w przemijającym życiu, jej odczuciach i uczuciach, a także różnorodnych doświadczeniach, nabywanych w relacjach z drugim człowiekiem, mężczyzną, kochankiem i przyjacielem, a także w relacjach z rożnymi aspektami rzeczywistości. Jak wskazuje tytuł tomiku, te różnorodne doświadczenia Autorka nazywa ,,romansem z sobą". Romans kojarzy się raczej ze spotkaniem innej osoby, którą jesteśmy zauroczeni, zafascynowani, do której żywimy ciepłe uczucia, łącznie  z miłością. Czy zatem tytuł tomiku wskazuje na jakąś formę autohedonizmu czy narcyzmu? Raczej nie o to chodziło Autorce. Używając słowa ,,romans", zamiast na przykład ,,spotkania", wyraźnie podkreśla, że są to spotkania bardzo Jej bliskie, intymne, w trakcie których zadaje szereg trudnych pytań i nie stara się udzielać jednoznacznych na nie odpowiedzi, a raczej wskazuje na różne, niekiedy mocno zawikłane, ich aspekty.

Piersza część tomiku zatytułowana ,,Kobieta skąpana w marzeniach" odsłania różne pragnienia, dążenia i potrzeby dojrzałej intelektualnie i emocjonalnie kobiety. Mowa jest więc tu o poszukiuwaniu zrozumienia, empatii, czułości, erotycznych doznań i miłości. Jednak marzenia, w których jak w krzywym zwierciadle przegląda się bohaterka wierszy, jest tylko jedną z płaszczyzn rozważań. W wierszu ,,Tara", który zamyka pierwszą część tomiku, Autorka, odwołując się do znanych kategorii ekonomicznych, pisze:

,,Dotknęłam marzeń -

były piękne.

Dotknęłam prawdy -

była okrutna:

pustka obleczona

w piękne ciało.

Brutto, netto,

a została tylko -

tara." (s. 48)

Smutna to konstatacja, że jeśli od marzeń odejmiemy prawdę, czyli doświadczenie życia, pozostaje tylko puste i bezużyteczne opakowanie. Z takim przeświadczeniem wkraczamy za Autorką do drugiej części tomiku pt. ,,Obraz zaczyna się od kropki". Część ta zawiera malownicze, wielobarwne szkice do wciąż malowanego słowem dużego obrazu świata, który przedstawia zarówno ludzi, zwierzęta, a także różne miejsca, krajobrazy, przedmioty i doświadczenia. W wierszu ,,Kompilacja" czytamy:

,,Obraz zaczyna się od kropki,

wiersz od słowa,

życie od poczęcia,

a miłość od sporzenia,

choć nie zawsze.

To kompilacja serca i rozumu." (s. 54)

W innym wierszu o malarskim tytule ,,Blejtram" Autorka wyjaśnia tytuł swojego tomiku:

,,Są puste kartki, które mają przyszłość.

Maluję, czaruję -

romansuję sama z sobą." (s. 62)

A czym jest poezja zrodzona z takiego osobliwego romansu?

,,Poezja jest jak tęcza,

którą zawsze się zachwycamy." (s. 55)

Czytając wiersze Elizy Segiet z tomiku ,,Romans z sobą", nie sposób się nie zachwycać. Zachwyca w nich bogactwo myśli, wrażeń i odczuć, zachwyca piękny, starannie dobrany do tematów język, zachwyca skupienie i uwaga, spostrzegawczość i wnikliwa obserwacja najdrobniejszych przejawów życia, a przede wszystkim zachwyca piękny obraz mądrej i wrażliwej kobiety, który wyłania się z tych wierszy.

Eliza Segiet: Romans z sobą.

Wyd. Sowello, Rzeszów 2013, ss.144

ISBN 978-83-7613-116-0

Tekst publikowany pierwotnie na łamach

portalu ,,Sztukater" (http://sztukater.pl)