Król szczurów
Clavell James

Długo zwlekałam z zabraniem się za tę książkę. Nie byłam przekonana co do tematyki po prostu, nie sądziłam, że może mi się spodobać opis życia obozowego aliantów. Ale powieść jest tak wielowątkowa, że wciągnęła mnie od pierwszych stron. To rozważania o moralności, godności, honorze, a z drugiej strony o upodleniu i jego granicach. Wszystko otoczone biedą, małymi racjami żywności - w zasadzie głodówkowymi, chorobami, śmiercią. Opisane tak plastycznie, że aż czuje się smród potu, latryn i latających wokół owadów. Psychologiczne aspekty granic człowieczeństwa. A wszystko to pięknie połączone na kilkuset książkach. Innymi słowy: żałuję, że tyle zwlekałam z jej przeczytaniem.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Druga wojna światowa, obóz jeniecki dla żołnierzy i oficerów gdzieś w Azji południowo-wschodniej - głównym zadaniem jest przeżycie i doczekanie końca wojny, mimo represji, zwątpienia, chorób, głodu i ciężkiej pracy. W zbiorowisku mężczyzn, o ustalonej hierarchii opartej na stopniach wojskowych, ciężko zmienić układ sił. Zawsze jednak znajdzie się ktoś, kto jest sprytniejszy, ma większą wolę przeżycia, potrafi zadbać o siebie i swoich przyjaciół, nawet jeśli tylko tymczasowych i kierujących się interesem. Takim człowiekiem w obozie Changi jest Król, Amerykanin, cynicznie wykorzystujący towarzyszy niedoli, ale i poprawiający ich los w zamian za świadczone mu usługi. ,,Król szczurów" to jedna z bardziej znanych powieści Clavella. Wielowymiarowa, do odczytania nie tylko wprost, jako historia z życia obozu, ale i w głębszych warstwach, jako alegoria człowieczeństwa i stosunków międzyludzkich. Clavell pokazał przekrój małej społeczności w trudnych warunkach, gdzie uwydatniły się różnice w charakterze ludzi i mentalności poszczególnych narodów, w podchodzeniu do rzeczywistości, w radzeniu sobie z codziennością, w podejściu do pojęć takich, jak godność i honor. Świetnie zarysował postacie bohaterów, różnorodność ich charakterów, dylematy i rozterki moralne, zaciekłość i małostkowość, a nawet różniące ich poczucie humoru. Ocena zachowań przedstawionych w powieści należy do czytelnika; nic nie jest jednoznaczne, życie i przetrwanie ma wiele odcieni, nie zawsze takich, jakie wydają się na pierwszy rzut oka. Na podstawie powieści powstał w 1965 roku film z Georgem Segalem w roli głównej.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

"Król szczurów" to historia opowiedziana z perspektywy więźniów przebywających podczas II Wojny Światowej w japońskim obozie na Singapurze. Jest to bardzo ciekawa książka głownie dlatego, że występują w niej osoby o bardzo różnorodnych charakterach i postawach. Na przykład Król to rodzaj bohatera, który z każdej sytuacji potrafi znaleźć wyjście i chce być w jak najlepszej sytuacji. Potrafi sobie poradzić głównie dlatego, że zajmuje się nielegalnym handlem i umie znaleźć różne sposoby zarobienia pieniędzy. Nie wszystkie postawy i zachowania są pozytywne, niektóre są wręcz złe, na przykład niektórzy więźniowie donoszą na innych, ale jest to chyba typ, który można spotkać w każdym społeczeństwie (szczególnie podczas wojny). A czyny innych postaci wydają się być bardzo trudne do ocenienia, bo z jednej strony są niedopuszczalne, a może nawet niemoralne, ale z drugiej oni tylko starali się przeżyć. Bardzo ciekawym bohaterem jest Marlow, który stara się kierować zasadami, które zostały mu wpojone jeszcze podczas dzieciństwa i wczesnych lat. Ale równocześnie próbuje znaleźć rożne sposoby zdobycia pieniędzy i jedzenia Bardzo często toczy ze sobą takie wewnętrzne walki, podczas których zastanawia się czy rzecz, którą właśnie zrobił zostałby skrytykowana przez jego ojca i resztę rodziny.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

II wojna światowa. Obóz jeniecki w Singapurze. Miejsce pełne chorób, zarazy i wszelkiej maści robactwa. Tak przedstawiają się warunki, w których przychodzi żyć bohaterom "Króla Szczurów". Warunki te wymuszają na jeńcach nieludzkie zachowania. Przetrwanie zależy tu od zaradności, sprytu, odwagi. Zdobycie kury jest nie lada wyczynem. Silniejszy wygrywa. Tym silniejszym jest Król. Król jest amerykańskim kapralem. Zajmuje się czarnorynkowym handlem z więźniami, strażnikami czy miejscową ludnością, czym szybko zdobywa sobie uprzywilejowaną pozycję. Wokół jego pryczy jest więcej miejsca, nigdy nie głoduje, posiada swoich sługusów. Zawsze porządnie i schludnie ubrany. Jest typowym człowiekiem interesu - kapitalistą. Jego działalność nierzadko kłóci się z etyką, moralnością, czym on sam niespecjalnie się przejmuje. Stanowi to natomiast problem dla jego wspólnika Petera Marlowa. Marlow jest człowiekiem honoru, uczciwym i stara się być po prostu dobrym. Kontrowersyjne działania i decyzje która stawiają przed nim kolejne pytania: - Czy opłaca się być uczciwym? Jaka jest cena honoru? Gdzie leży granica kompromisu? Mimo tego towarzyszy Królowi do samego końca, nawet gdy ten wykrzykuje mu w twarz, że żadnej litości nie chce... Aby zrozumieć wszelkie relacje pomiędzy bohaterami książki, trzeba stworzyć sobie ich profile psychologiczne w czym autor niezwykle nam pomaga. Główne postacie są pełnokrwiste, o rozbudowanej psychice. Przedstawiają skrajne filozofie życia, kierują się odmiennymi ideologiami. Konflikt między porucznikiem Greyem a Królem, wywodzi się właśnie z tych różnic. Grey nie toleruje takiego stanu rzeczy, w którym jedni mają lepiej od drugich. Można przez to domniemywać, iż prezentuje poglądy socjalistyczne, czyli wszystko po równo. Król zaś brnie przez życie z typowo kapitalistycznym podejściem. Dlaczego nie mieć łatwiejszego życia, skoro jest sprytniejszy i bardziej zaradny? "Król szczurów" to pierwsza powieść Jamesa Clavella wydana w 1962 roku. Brał udział w II wojnie światowej podczas której został pojmany i zesłany do... obozu Changi na Singapurze. Do tego samego obozu w których toczy się akcja jego powieści. Choć jest to miejsce rzeczywiste, to wszelkie wydarzenia zawarte w książce, oraz jej bohaterowie są fikcją. Autor dzieli się w ten sposób swymi obserwacjami z tego okresu, przedstawia różne wizje, przestrzega. Całość tworzy kultowe już dzieło, które wbiło się w kanon literatury i już zawsze będzie czynić swoją powinność - będzie zachwycać czytelnika.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Książka wprawiająca w głęboką zadumę.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Król szczurów... Najsilniejszy pośród najsłabszych, potrafiący się dostosować i pozbawiony dylematów moralnych... Czy to zjadając współtowarzyszy czy ich karmiąc... Czy główny bohater słusznie jest porównywany do mało sympatycznego gryzonia? Pod względem intelektu i umiejętności przystosowawczych pewnie tak. A co z pejoratywnymi skojarzeniami? W głowie mi huczy "ty nędzny sz...". Na postępowanie bohatera wpłynęło oczywiście jego życie sprzed wojny, sprzed trafienia do obozu, jego tułaczka za pijanym tatusiem... Jednak nie chodzi tu o usprawiedliwianie zachowania, bo i nie ma po co. Główny bohater w tych skrajnych warunkach nie uczynił niczego, czego naprawdę powinien się wstydzić, a nawet nie raz sprawdził się jako przyjaciel. Jego głównym grzechem była swoista zaradność. Jedna z najbardziej znanych postaci w całym obozie jenieckim, mająca posłuch nawet u wyższych stopniem, darzona szacunkiem oraz wzbudzająca zazdrość i nienawiść, po ogłoszeniu zakończenia wojny spada na najniższy szczebel w hierarchii... Książka ukazuje (może to niezbyt odkrywcze, ale prawdziwe i dobrze przedstawione) jak bardzo aktualne warunki, otoczenie determinują to, kim jesteśmy i jak w ułamku sekundy wszystko może się odwrócić o 180 stopni. Polecam bardzo. Jako "p.s." dodam, że z "Króla szczurów" dowiedziałam się przy okazji o blachangu - wyjątkowo śmierdzącej paście z krewetek, chyba czas nadrobić kulinarne zaległości;)

(Kliknij aby rozwinąć opinię)