E.E.
Olga Tokarczuk

W ramach wyzwania na LC postanowiłam przeczytać prozę Olgi Tokarczuk, naszej noblistki i padło na E.E. Zaintrygował mnie tytuł oraz okładka.

Akcję książki autorka umieściła w przed I wojną w niemieckim jeszcze Wrocławiu, w polsko-niemieckiej rodzinie. Państwo Eltznerowie żyją w miarę dostatnio i spokojnie, mimo tego, że rodzina jest wielodzietna, to pan domu, będąc fabrykantem, jest w stanie ją utrzymać. Jednak w to spokojne, ułożone życie wkradł się niepokój o zdrowie jednej ze średnich córek. Zaczęła mdleć i dziwnie się zachowywać, lecz lekarz nie bardzo wiedział jak pomóc dziewczynie. Gdy dziewczynka zaczyna opowiadać, że widzi jakieś postacie a może duchy, matka jej, z pochodzenia Polka, jest pod wielkim wrażeniem i zaczyna widzieć w tym dar Boży. Wokół Erny oprócz lekarzy, zaczynają się kręcić osoby związane ze spirytyzmem, wtedy była moda na takie seanse.

"To oczywiste, że widok człowiek, przez którego przebija wzór tapety na ścianie, wydał się jej taki przerażający."

Pani Eltzner postanowiła urządzić taki seans spirytystyczny, aby dowiedzieć się trochę o duchach nawiedzających jej córkę, zaczęło się to jej podobać a w seansach coraz więcej osób brało udział. Każdy chciał zobaczyć, co potrafi wywołać dziewczynka, nie zwracając uwagi na nią samą, czy ona tego chce, czy się jej to podoba, miała brać udział w tych spotkaniach, bo tak chciano. Przez dom Eltznerów przewija się wiele różnych ciekawych postaci, chcących zetknąć się z medium. Rozmowy i rozważania nad tematem medium i zdolności paranormalnych, mediumicznych trwają między osobami wierzącymi w siły nadprzyrodzone oraz tymi niewierzącymi, lekarzami. Właściwie dochodzimy do wniosku, że wszyscy mieli rację lub że nawet nie mogli jej mieć, że wszyscy na swój sposób się mylą. Dodatkowo powiem, ze namieszają tu dwie młodsze siostry Erny, bliźniaczki...

"Artur zawsze był pewien, że "wczoraj" brzmi tak samo jak "sto lat temu" i do tego samego się sprowadza: nie istnieje."

Moim zdaniem to znakomita proza Olgi Tokarczuk, opisy autorki tak przedstawione, że czułam się tak jakbym była w tym przedwojennym Wrocławiu, w tym umeblowanym antykami mieszkaniu. Klimaty seansów spirytystycznych dawniej mnie bardzo interesowały, klimat ten jest tu bardzo dobrze oddany.
Autorka starała się trochę poszperać w ludzkiej podświadomości, wspominając o Freudzie i o naukach: psychologii oraz psychiatrii, która dopiero zaczynała raczkować w tamtym okresie.
Książka ta nie jest zbyt wysoko oceniana, lecz zachwyca właśnie swoją prostotą, przemyśleniami, tu nie ma zbędnych słów, pozwala na refleksje dotyczące macierzyństwa, małżeństwa oraz roli i pozycji kobiety w tych związkach.
Historia świetnie opowiedziana, bardzo szybko się czytało.

E.E. to właśnie tytułowa bohaterka, Erna Eltzner.
Polecam.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Wydaje mi się, że lepiej byłoby gdyby historia opowiedziana była z jednej perspektywy, mam jakieś skojarzenie z "Hiszpanką" choć temat zupełnie innym. jest kilka myśli wartych zacytowania, czy zapamiętania. To moja trzecia książka Autorki, ale co do całokształtu mam mieszane uczucia.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Rzecz dzieje się we Wrocławiu (ówczesnym Breslau), kilka lat przed I Wojną Światową. Pewnego dnia w rodzinie Eltznerów wydarzyło się coś dziwnego. Jedno z dzieci Eltznerów, kilkunastoletnia Erna mdleje w trakcie obiadu. Dziewczynka opowiada potem matce, że właśnie w trakcie obiadu zobaczyła kogoś, a może coś? Była to postać (duch?) jej dziadka, dawno już nieżyjącego. Matka Erny dochodzi do wniosku, że dziewczynka jest medium. Erna dochodzi do zdrowia pod czujnym okiem matki i zaprzyjaźnionego z rodziną lekarza. A potem dziewczynka zostaje włączona do tajemnych seansów, które odbywały się od dawna w domu Eltznerów. Przychodziły tu przeróżne, przedziwne osoby, z najdziwniejszym Walterem Frommerem i jego kaleką siostrą. Cicha, trochę zahukana dziewczynka, zamiast chodzić do szkoły i bawić się z rówieśnikami, trafia w środowisko dorosłych, zafascynowanych spirytyzmem. Po pewnym czasie dołącza do nich student medycyny, Artur Schatzmann. Sceptycznie nastawiony do idei duchów czy zjawisk nadprzyrodzonych, jest zainteresowany Erną z naukowego punktu widzenia. Za zgodą pani Eltzner Artur przeprowadza szereg badań i pomiarów (m.in. głowy) Erny. Trochę później, także na podstawie przypadku Erny (E.E. - jak ją opisuje w swoich notatkach) Artur Schatzmann napisze doktorat. Bardziej diaboliczne i "magiczne" są w tej rodzinie bliźniaczki; niezłe tez z nich łobuziaki;) O czym jest ta książka? O dziewczynce, która nie może sama o sobie stanowić, jest traktowana przedmiotowo przez bliskich (chociaż nie można powiedzieć, że rodzice są dla niej nieczuli lub niedobrzy)? Została wykorzystana - również "dla dobra nauki". Jaką cenę za to zapłaciła? Erna dorosła, prowadziła pracownię kapeluszy i nie pamiętała (nie chciała pamiętać?) wydarzeń sprzed kilku lat.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Pierwsza książka Tokarczuk, którą przeczytałam. Jeszcze na studiach. Do dziś robi wrażenie

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Niesamowicie wnikliwe studium, realiów minionej epoki. Kilkunastoletnia dziewczynka tytuł to jej inicjały, opowiada któregoś dnia matce o tym że widziała ducha. Z opowieści dziewczynki matka jest przekonana że był to duch jej ojca, a dziadka dziewczynka. Dziecko nie mogło go poznać bo zmarł przed jej przyjściem na świat. Matka wielka fanka spirytyzmu, dochodzi do wniosku, że jej córka dostał dar, którego nie wolno jej zaprzepaścić. Od tej chwili życie E.E. się zmienia. Bada ją lekarz internista, psychiatra na podstawie jej przypadku pisze pracę doktorską, psychoanalityk wypowiada się co do jej osoby, a zaufany przyjaciel matki organizuje seanse spirytystyczne z udziałem głównej bohaterki. A dziewczynka coraz bardziej zapada się w sobie, coraz bardziej traci kontakt z rodzeństwem, nikt nie pyta jej czego chce i co czuje. Bardzo cenne jak zawsze w powieściach Tokarczuk jest szerokie spojrzenie. I zakończenie które nie daje wyraźnych odpowiedzi ale skłania do refleksji. Serdecznie polecam!!!

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Słabiutko. Tokarczuk dopiero się rozkręcała. Chyba zbytnia fascynajcja parapsychologią.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)