Dziewictwo i perwersja. O baśniach erotycznych Witolda Gombrowicza
Sabina Kwak

Ocena: 0 (0 głosów)

Książka podejmuje temat baśni erotycznych Witolda Gombrowicza. Jej autorka stawia tezę, że dwa debiutanckie opowiadania autora Pornografii – Dziewictwo i Przygody – są „podszyte dzieckiem”, czerpią obficie z konwencji baśniowej, a jednocześnie posiadają podtekst wyraźnie erotyczny.

Opierając się w głównej mierze na tekstach Zygmunta Freuda i spadkobierców jego myśli: Ericha Fromma czy Brunona Bettelheima, interpretuje występujące w Gombrowiczowskim świecie symbole i zachowania, a także funkcjonalizuje je w kontekście baśniowym. Odwołania do dorobku filozofów, etnografów i folklorystów w osobach Gastona Bachelarda, Arnolda van Gennepa oraz Juliana Krzyżanowskiego umożliwiają zbadanie występujących w utworach obrzędów przejścia, jak również pomagają umieścić je w szerszym kręgu opowieści inicjacyjnych (w tym baśni).

Narzędzia te pozwalają ostatecznie dowieść, że natrętny erotyzm, a także wykorzystywanie różnorodnych wzorów literackich (baśń, opowieść morska, awanturnicza, Biblia) zaburza „czystą” baśniowość tekstu. Okazuje się, że pomimo zgodności sytuacji początkowej z tą znaną z bajki magicznej końcowa różni się od modelu. Bohaterowie Gombrowicza nigdy nie osiągają sukcesu, finał opowieści jest zawsze wybrakowany, niepełny. Gombrowiczowska dojrzałość okazuje się nie być niczym pociągającym, oznacza bowiem określoność, zamknięcie w formie.

Pozycja jest adresowana przede wszystkim do osób zainteresowanych twórczością Witolda Gombrowicza oraz psychoanalizą.