Cudowne lata. Opowieści o miejscach, w których dorastaliśmy
Hanna Halek, Zofia Fabjanowska-Micyk

"Cudowne lata. Opowieści o miejscach, w których dorastaliśmy" to trzydzieści dwie wizje sławnych osób, o czasach w których się wychowywały, w których jako dzieci były kształtowane na osoby, którymi są dzisiaj.

Hanna Halek i Zofia Fabjanowska-Micyk w książce oddały całą przestrzeń swoim rozmówcom. Nie wiem jak powstawała ta pozycja. Nie wiem, czy dziennikarki zadawały szereg pytań, dopytywały i współtworzyły. Być może było inaczej. Może po prostu pozwoliły swoim rozmówcom mówić? Być może. Opowieści sławnych osób zapisane zostały w formie monologów. Nie ukrywam, że podobało mi się to, ponieważ miałam odczucie, że ktoś rzeczywiście chce mi coś opowiedzieć, a nie tylko odpowiedzieć, odhaczyć kolejne, zadane przez dziennikarki, pytania.

Nie każda ze sławnych osób miała wzorowo szczęśliwe dzieciństwo. Podoba mi się to, że w opisywanej przeze mnie książce nie wszystkie osoby roztaczają bezproblemową aurę mówiąc o swoim dorastaniu i rodzinnym domu. Potrafią spojrzeć na tamte czasy z dystansu i je trafnie ocenić. To, że w książce "Cudowne lata. Opowieści o miejscach, w których dorastaliśmy" nie pojawiają się jedynie opisy szczęśliwego domowego ogniska to zaleta tej pozycji. Przez to, że niektórzy opowiedzieli o swoich "cudownych latach" malując je czarnymi, ciemnymi barwami, książka dla mnie stała się prawdziwsza.

Na początku każdej opowieści autorki stworzyły bardzo krótką notkę biograficzną o każdej osobie. Ogranicza się ona w zasadzie do informacji dotyczących czym dana postać się zajmuje bądź zajmowała i zamieszczeniem cytatu z przeprowadzonej rozmowy.

Każdy z rozdziałów, poświęcony innej sławnej osobie, został okraszony zdjęciem. Jedną, w mojej ocenie niezbyt pasującą w kilku przypadkach, fotografią. Oczywiście gwiazdy ładnie się na nich prezentują i widać, że fotograf – Łukasz Gawroński - miał pomysł na każde ze zdjęć. Jednak w książce, która opowiada o dzieciństwie, miejscach, w których bohaterowie rozmów dorastali, spodziewałam się, że fotograf poszuka czegoś innego. Na zdjęciach, w niektórych przypadkach, brakowało mi właśnie tych miejsc, tej przestrzeni, do której bohaterowie książki powrócili na nowo we wspomnieniach. Niektóre z nich mogły być zrobione po prostu wszędzie, bez względu na tematykę.

W wielu opowieściach rozmówcy dziennikarek Hanny Halek i Zofii Fabjanowskiej-Micyk, np. Urszula Dudziak i Andrzej Grabowski podkreślają swą ogromną wdzięczność dla rodziców za ich wychowawczy trud. Wielu artystów wspomina o swoich pasjach, twierdząc, że zaczęły one się ujawniać już w dzieciństwie. Miłość do nich trwa od młodzieńczych lat i jak w przypadku Artura Andrusa i Gosi Baczyńskiej, rozwija się do dziś. Niektórzy podkreślają w życiu znaczenie przypadku, który sprawił, że ktoś ich zauważył, że są w tym a nie innym miejscu dzisiaj, że coś osiągnęli. Inni np. Mirosław Baka mówią o tym, że dojść do czegoś w życiu należy nie tylko poprzez ciężką pracę, ale również dzięki wierze w siebie, we własne możliwości. Nie owijając w bawełnę mówi:

"Musi być w człowieku jakaś doza próżności, żeby zostać aktorem, bo inaczej nie koncentruje na sobie uwagi widowni albo nie pokocha go kamera. Aktor musi chcieć, by na niego patrzono".

Jan Frycz w swojej opowieści mówi prosto z mostu o tym, co go boli i dręczy. Nie wystawia swojemu miastu laurki. Jest rozgoryczony z powodu przemian Krakowa, który zdaniem aktora nie jest już taki jak kiedyś - nie ma własnej atmosfery, tego trudno uchwytnego w słowach "czegoś".

Kayah opowiadając o wybrykach swojego dzieciństwa, o drobnych kradzieżach, spuentowała historię pięknymi a przede wszystkim bardzo mądrymi słowami.

"Nauka na całe życie. Zrozumiałam, że rzeczy często nie są takie, jakimi się wydają. I że to, co ludzie mówią, nie zawsze jest prawdą".

Wojciech Mann poucza, że nie wolno ślepo podążać za modą, za tłumem, że zawsze warto być sobą. Wspomina również o tym, co uważa za cel radia i skąd, jego zdaniem, powinno czerpać moc. Inny znany radiowiec - Marek Niedźwiecki - opowiada o kompleksach dziecka z prowincji.

Bardzo podobała mi się opowieść snuta przez Małgorzatę Ostrowską, ponieważ okazało się, że zwracam uwagę na podobne rzeczy myśląc o moim dzieciństwie, że pamiętam tak jak piosenkarka np. jego smaki. Ostrowska, jako dziecko, była chora na epilepsję i nie miała łatwego życia wśród rówieśników. Była przez nich odrzucona. Opowiada o trudach bycia dzieckiem, z którym inne nie chcą się bawić, którego być może się trochę boją i z którego sobie kpią. Ostrowska stwierdziła również, że to życie weryfikuje wybory, że tylko czas może pokazać, czy dana decyzja była słuszna, czy też nie.

Mimo, że nie przepadam za humorem Cezarego Pazury rozmowa z nim wciągnęła mnie. Aktor nie tylko satyrycznie oceniał rzeczywistość, ale również wygłosił w interesujący sposób swój pogląd dotyczący religii. Nie ukrywam, że zrobiło to na mnie wrażenie.

"Nasz umysł nie jest w stanie ogarnąć istoty boskości, bo czym ona jest? Tajemnicą. Nigdy nie możemy jej posiąść. Podoba mi się takie porównanie: to tak, jakby ryba płynęła po oceanie i pytała drugiej ryby: "Przepraszam, gdzie jest ocean?". Pan Bóg jest wszędzie. To istota wszystkiego. Wszystkie pytania i odpowiedzi. Każdy z nas jest częścią wielkiego boskiego planu i musimy sobie z tego zdawać sprawę".

Najciekawsza była dla mnie opowieść Małgorzaty Niezabitkowskiej, która opowiadała o braku matki, o tym jak wychowywała ją babcia. Ta polska dziennikarka pochodziła z biednej rodziny, która umiała czerpać radość z małych rzeczy, której jedność członków dawała siłę. Kiedy jej matka umarła, została pod opieką babci i ojca. Gdy babcia dowiedziała się, że jest nieuleczalnie chora i wiedziała, że jej dni są już policzone urządziła dla Małgorzaty Niezabatkowskiej swoisty kurs życia, który obejmował informacje od czysto praktycznych - jak zajmować się domem - aż do związanych z prawdomównością, czy relacjami damsko-męskimi. Babcia urządziła dziennikarce przyspieszony kurs życia, by mała dziewczynka mogła stać się w przyszłości wartościową, dobrą kobietą. Wzruszający opis. Mój ulubiony z opisywanego zbioru.

Jeżeli interesuje Was dlaczego Stanisław Sojka nazywany jest człowiekiem orkiestrą? Dlaczego Zbigniew Zamachowski nie do końca wyraźnie mówi? Kto pełnił główną rolę w życiu Borysa Szyca? Co oznacza słowo "jakoim" według Andrzeja Grabowskiego? I dlaczego aktor tęskni za odczuwaniem braku perspektyw? Kto był pierwszym modelem Macieja Zienia? "Cudowne lata. Opowieści o miejscach, w których dorastaliśmy" to książka dla Was.

"Cudowne lata. Opowieści o miejscach, w których dorastaliśmy" to trzydzieści dwie opowieści różnych osób znanych z różnych dziedzin. Są wśród nich aktorzy, piosenkarze, projektanci, radiowcy, tenisista. Każdy z nich w inny sposób patrzy na przeszłość. Każdy w inny sposób opowiada o swoim dzieciństwie i miejscu, w którym się wychował, w którym wykreowany został jego charakter i osobowość.

Artur Andrus:
"Moje życie to ludzie, do których się przyklejam, i miejsca, do których się nie przywiązuję".

Niektóre historie wydają mi się napisane na siłę - jakby ktoś miał po prostu mało czasu na wypełnienie danego zobowiązania i musiał powiedzieć, napisać cokolwiek, bez większego zastanowienia, nad tym, co mogłoby zainteresować Czytelnika. Są też opowieści, które są przepełnione ironią lub goryczą, albo takie, które wzruszają.

"Cudowne lata. Opowieści o miejscach, w których dorastaliśmy" to książka, w której pojawiają się błędy interpunkcyjne oraz składniowe. Być może autorki nie poprawiały tych ostatnich, ponieważ chciały, by Czytelnik nijako słyszał charakterystyczny sposób mówienia np. Muńka Staszczyka, żeby to nie była elokwentna wypowiedź, tylko prawdziwa - zawierająca emocje. Jeśli tak, to autorkom udało się sprostać temu zadaniu - czytając opowieść Staszczyka miałam wrażenie, że stoi tuż obok.

"Cudowne lata. Opowieści o miejscach, w których dorastaliśmy" trudno było mi ocenić, ponieważ poziom poszczególnych części różni się. Czy wynika to z błędów autorek, czy z nieciekawych wspomnień rozmówców? Oceńcie sami.