Crux
Ramez Naam

W niedalekiej przyszłości, za pomocą Nexusa, nanoleku, można będzie połączyć się z umysłem innej osoby. Niektórzy jednak będą chcieli go ulepszyć. Inni będą zakazywać jego używania. Ale znajdą się również i tacy, którzy zapragną go wykorzystać do niecnych celów. Kiedy młody naukowiec, Kade Lane, zostaje przyłapany podczas próby ulepszenia Nexusa, musi zgodzić się rozpocząć współpracować z ERD (organizacją do walki z nowymi typami narkotyków) i od tej chwili wkracza w niebezpieczny świat i jego życie staje się zagrożone...
Co to znaczy być postczłowiekiem? Oznacza to, że przy pomocy odpowiedniego oprogramowania można walczyć jak Bruce Lee. Oznacza to, że twój umysł może podłączyć się do sieci umysłów innych postludźmi. To znaczy, że jesteś stajesz się bardziej inteligentny. Ale czy ludzie i postludzie mogą razem współistnieć? Czy powstanie postludzi oznacza koniec dla zwykłego człowieka?
Nexus to nanostruktura, która działa jak platforma sieciowa i system operacyjny. Tworzy możliwość aby użytkownik Nexusa mógł kontrolować drugiego. Nexus jest zarówno regulowanym lekiem i zabronioną technologią. W skrócie, jest to nielegalne. Ale czy powinno tak być?
Kaden Lane jest jednym z wybranej grupy ludzi, którzy, oprócz badania nad Nexusem, jest nim trwale zakażony. Uważa, że lek ten powinien być dostępny dla wszystkich, choć martwi się, że niektórzy użytkownicy (i niektóre rządy) będą go nadużywać. Samantha Cataranes pracuje w dziale Bezpieczeństwa Wewnętrznego, który reaguje na pojawiające się zagrożenia. Postrzega Nexus jako ryzyko. Mogła osadzić Kadena w więzieniu ale woli korzystać z jego pomocy w krytycznej misji mającej na celu określenie, czy Chińczycy używają Nexusa do tworzenia zdalnie sterowanych zabójców. Jeśli Kaden nie chce spędzić reszty życia w więzieniu, to musi wykonać to zadanie. Musi śledzić Su-Yong Shu, podejrzaną o bycie głównym architektem chińskiego programu neurotechnologicznego. Kobieta ta jest również prawdopodobnie postczłowiekiem.
Autor wykreował w tej powieści wachlarz bardzo zróżnicowanych osobowości. Żaden z nich nie jest postacią stricte pozytywną czy negatywną. Bohaterowie ciągle zmieniają swoje oblicze w odpowiedzi na nowe doświadczenia i odkrycia.
Hipotezy zawarte w tej pozycji odgrywają coraz większą wagę we współczesnej debacie filozoficznej. Leki i technologia mogą stać się bronią lub można je stosować w sposób odpowiedzialny. Czy rząd powinien zapobiec nadużyciom poprzez zakaz posiadania czegokolwiek nowego, co może być nadużywane lub powinien określić stopień tolerowania nadużyć w celu promowania wolności indywidualnej i postępu społecznego? Czy ta technologia ujrzy światło dzienne i czy ludzie otrzymają szansę wejścia na następny poziom rozwoju? Tworzy się coś w rodzaju debaty nad przewidywaniem dylematów etycznych przyszłości i współczesności.
"Nexus" porusza również inne kwestie, w tym przyzwolenie naukowców na rozwój nauki (naukowcy, którzy protestują stawiają otrzymanie dla siebie grantów badawczych pod wielkim znakiem zapytania) i tendencji amerykańskiej polityki zagranicznej do zakłócania lub niszczenia życia niewinnych obcokrajowców. Inne wątki, które spodobały mi się w "Nexusie" to: pomysłowe technologie nadzoru; wciąż zmieniająca się postawa postaci z dobrych na złych i na odwrót; wprowadzenie filozofii buddyjskiej; bitwa pomiędzy rządem, który próbuje tłumić informacje a użytkownikami sieci, którzy pracują, aby pokonać wysiłki rządu.
Neem pisze dość jasno mimo tego, że można tu odnaleźć wiele słów związanych z tematyką nanotechnologii, neurobiologii. Jednak pisarz na bieżąco wyjaśnia je wszystkie w zrozumiały sposób dla przeciętnego odbiorcy. Jego styl dobrze wpasowuje się w taki rodzaj opowieści. Sceny akcji są żywe i bardziej pomysłowe niż w większości thrillerów.
Niektórzy opisali "Nexusa" jako thiller science-fiction. Nie mogę nie zgodzić się z nimi, etykieta pasuje. Znajdziemy tu dużo akcji, gonitw, walk. Ale to nie jest mój ulubiony aspekt tej książki. Największym walorem tej lektury jest to, że “Nexus” Ramez Naam pobudza do refleksji:
Czy rząd jest mądrzejszy niż ludzkość? Kto ma prawo decydować co możemy, a czego nie możemy używać? Czy możliwość wykorzystania wynalazku do złych celów to wystarczający powód, aby cenzurować i blokować go? Czy zawsze powinniśmy skorzystać z danej nam szansy? Co czyni nas ludźmi? Kiedy przestaniemy być człowiekiem? Czy po zażyciu Nexusa nadal będziemy ludźmi? Może jednak czymś więcej?
Polecam tę książkę fanom science fiction, thrillerów szpiegowskich, inżynierii genetycznej i dystopii.

Ramez Naam jest technologiem amerykańskim z Seattle, informatykiem, transhumanistą, pisarzem i mówcą. Urodził się w Kairze. Gdy miał 3 lat przybył do USA. Absolwent informatyki. Tworzył oprogramowanie Microsoft Internet Explorer i Microsoft Outlook. Był CEO w Apex Nanotechnologies. W jego posiadaniu jest blisko 20 patentów. Zasiada w gronie doradców Institute for Accelerating Change, jest członkiem World Future Society, starszym członkiem Foresight Institute, członkiem Institute for Ethics and Emerging Technologies i byłym członkiem Extropy Institute. Naam jest autorem książki "More Than Human: Embracing the promise of biological enhancement", omawiającej w kontekście nauki i medycyny nowe technologie i promującej udoskonalanie człowieka, poprzez użycie nowych narzędzi technologicznych dla dobra własnego, naszego potomstwa i świata, np. terapii genowej i nanotechnologii. 23 lipca 2005 Ramez Naam otrzymał nagrodę im H.G. Wellsa za Zasługi dla Transhumanizmu. Na konferencji w 2010 wygłosił referat pt. "Humanity 2020: The Next 10 Years of Human Development", a na Singularity Summit (w 2010 roku) w San Francisco w stanie Kalifornia jego wystąpienie miało tytuł "The Digital Biome".

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Ramez Naam debiutował powieścią ,,Nexus". Książkę wydało w Polsce wydawnictwo Drageus Publishing House. Jest to pierwsza część serii. Kade jest naukowcem. Zajmuje się substancją, która powszechnie uważana jest za narkotyk - Nexusem. Jego praca nie podoba się jednak Agencji Bezpieczeństwa Narodowego. Nexus jest niebezpieczny - może łączyć umysły ludzi. Kade chce poprawić Nexusa, tworząc jego nową wersję - już 5. Zostaje jednak rozpracowany. By uniknąć problemów i ocalić przyjaciół musi zacząć współpracować z ERD. Tylko dzięki jego pomocy jego znajomi nie trafią do więzienia. Okazuje się, że Kade musi zostać szpiegiem. Przechodzi szkolenie, które zbliży go do sławnego naukowca - profesor Su-Yong Shu. Kade podziwiał ją, jej pracę, a teraz dowiedział się, że kobieta tworzy klony ludzi-żołnierzy, których może kontrolować. ERD twierdzi, że Nexus jest niebezpieczny - można go wykorzystać tak, jak Su-Yong Shu. Nie widzą korzyści - szybszej nauki, pomocy, rozwoju. Kade usprawnił system tak, że nie wydala narkotyku z organizmu, jest on zespolony z jego mózgiem, a mężczyzna korzysta z niego w każdej sytuacji - nawet podrywając kobiety. Kade zaczyna działać - poznaje Su-Yong Shu, kobieta zaprasza go na obiad. Jednak nie wszystko idzie zgodnie z planem ERD - pani profesor orientuje się, że coś jest nie tak. Agentka, która została wysłana z Kadem na misję, zaczyna podejrzewać, że coś jest nie tak. Na dodatek Wats, któremu udało się uciec z laboratorium nim grupa naukowców została aresztowana, postanawia pomóc Kade'owi wydostać się z opresji. Narracja trzecioosobowa pozwala śledzić kilku bohaterów. Dzięki temu dowiadujemy się nie tylko o tym, co robi Kade, ale też Sam czy Wats. Kade jest jednak głównym bohaterem - to jego perypetie opisano w pozycji, ale też na nim położono największy nacisk, opisując jak korzysta z Nexusa. Język jest ładny i pasuje do powieści. Zdania są zróżnicowane, a różne przekazy uatrakcyjniają książkę. Mamy tu komunikaty do Nexusa, które wypisano inną czcionką, fragmentu czatów, listy, teksty przekazywane myślowo. Są też rozdziały z instruktażem. Wszystko to sprawia, że książka jest interesująca, a czytelnik nie wie, czego może się spodziewać. Historia jest dobrze przemyślana. Autor przenosi nas do 2040 roku. Zmiany jakie dokonały się na świecie widoczne są gołym okiem. Nie tłumaczy jednak niczego, nie wprowadza nas na początku w tę nową rzeczywistość. Każdy sam musi odkryć o co chodzi, co jest czym i jak działa. Każda kolejna kartka odkrywa przed nami tę tajemnicę. Początkowo byłam nieco rozczarowana, że tak zostało to zaplanowane, ale potem uznałam to za plus, bo i tak wszystkiego dowiadujemy się z treści przesłuchań czy rozmów. Książka to niezłe science fiction, które opisuje całkiem prawdopodobną przyszłość. Momentami miałam problemy ze zrozumieniem naukowych tez związanych z Nexusem, ale ogół do mnie dotarł. To pozycja ciekawa, porywająca i nowatorska. Jestem zachwycona pomysłem, wykonaniem i wydaniem tej powieści. Polecam tym, którzy szukają wciągającej opowieści. ,,Nexus" zapewni wam kilka godzin dobrej rozrywki pełnej szpiegowskiej pracy, naukowych wypowiedzi, ale też trudnych wyborów, przed którymi muszą stanąć bohaterowie. Jeśli szukacie dobrego thrillera to właśnie książka dla was.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Rozwój naukowy i technologiczny to rzeczy nieuniknione. Z dnia na dzień naukowcy odkrywają mnóstwo nowinek dotyczących medycyny, genetyki czy innych dziedzin, które wpływają na komfort ludzkiego życia. Podobnie w przypadku rozwoju techniki - nowoczesne urządzenia, w których znaleźć można coraz więcej funkcji i możliwości. Wszystko ładnie i pięknie, ale każdy kij ma dwa końce. Aż mi się nasuwa na myśl eugenika, przez którą Adolf Hitler chciał stworzyć ,,czystą rasę". Może to nadinterpretacja sytuacji z ,,Nexusa", ale tytułowy nanonarkotyk też ma na celu ,,ulepszanie" ludzi. Rok 2040. Ludzkość jest bliska ,,wskoczenia na następny level". Wszystko dzięki nanonarkotykowi, który znany jest pod nazwą Nexus. To on umożliwia łączyć ludzkie umysły, to dzięki niemu można kontrolować emocje i uruchamiać poszczególne cechy osobowości. Jego zwolennicy stale tworzą coraz to nowe wersje - ulepszone wersje. Jednak wśród społeczeństwa znajdują się i jego przeciwnicy, którzy mają tylko jeden cel - zniszczyć Nexusa i wszystko, co ma z nim związek. Młody naukowiec, który pracuje nad wprowadzeniem poprawek do nanonarkotyku zostaje niestety (albo i stety) złapany przez oponentów. Aby uratować siebie i swoich przyjaciół musi nawiązać z nimi współpracę, podczas której okaże się, że walka o Nexusa to coś znacznie więcej niż tylko ludzkie fanaberie... ,,Nexus" jest debiutem literackim Ramez'a Naam'a. I wiecie co Wam powiem? Jak na debiut jest naprawdę nieźle! Oczywiście uważny i wymagający czytelnik dopatrzy się kilku niedociągnięć, o których również wspomnę, ale wolałabym rozpocząć od tych dobrych cech tej powieści. Jednak czy było coś konkretnego, co sprawiło, że chciałam po nią sięgnąć? Owszem. Uwielbiam historie o prawdopodobnej przyszłości, gdzie mamy dodatkowo do czynienia z zaawansowaną nauką - totalnie moja bajka. Przede wszystkim - oryginalność. Nie spotyka się na polskim rynku zbyt wielu książek o takiej tematyce. Powiew świeżości to coś, co każdy lubi. Autor w znakomity sposób przedstawił historię Nexusa, jego możliwości, skutki użycia. Jednak to jeszcze nie wszystko - wojna pomiędzy jego zwolennikami i przeciwnikami stanowi tutaj wątek główny, któremu nic nie brakuje. Widać, że to na nim pan Naam postanowił skupić się najbardziej. Wątków pobocznych ciężko się tutaj doszukiwać, co w sumie zaliczam w tym przypadku do plusów, bowiem myślę, że inne motywy by mnie tylko rozpraszały podczas czytania. Tutaj ważną rzeczą jest skupienie się na tym najważniejszym temacie, bo to on jest najbardziej porywający i intrygujący. Akcja nie pędzi zatrważająco szybkim tempem przez całą książkę. W sumie otrzymujemy to dopiero na ostatnich 150 stronach, co oczywiście nie oznacza, że przez pierwsze 300 będziemy się nudzić. Dzieje się całkiem sporo, a my mamy czas, aby powoli przyzwyczaić się do klimatu powieści, co jest bardzo istotnym elementem. Jednak nie brakuje tutaj nagłych zwrotów akcji, mocnego języka, scen walki czy też problemów, z którymi zmierzyć się muszą bohaterowie. A skoro już o bohaterach wspomniałam... znakomite portrety psychologiczne, pod warunkiem, że faktycznie czytamy ze zrozumieniem i z zaangażowaniem. Nie spodziewajcie się tutaj zdań typu: ,,Zbuntowany i porywczy Kade...", tutaj trzeba poruszyć szare komórki, aby stworzyć w swojej głowie konkretną charakterystykę. Dobrze przemyślane przez autora umieszczenie ich w powieści, które sprawiło, że ich historia stała się jeszcze ciekawsza. Jak na debiut literacki, język powieści jest naprawdę dojrzały i przyjemny. Książka tak na dobrą sprawę porusza bardzo ważny i w sumie całkiem prawdopodobny problem. Eksperymentalny nanonarkotyk, dzięki któremu można kontrolować umysł. Ma to swoje zalety - pomoc w przyswajaniu wiedzy, zyskanie opanowania w trudnych sytuacjach... Jednak, gdy wpadnie w nieodpowiednie ręce? Tu już się pojawia problem. Stworzenie armii niewolników stanie się czymś banalnym. Podzielam zainteresowanie autora tą tematyką, która niby jest tylko fikcją, a z drugiej strony czymś, co faktycznie może się wydarzyć. Dzięki temu książka zyskuję sporą dawkę realizmu. Mam tylko problem z jedną rzeczą - trochę za mało sci-fi w sci-fi. Na miejscu autora ,,poszalałbym" nieco bardziej... można było wprowadzić bardziej zaawansowaną technologię niż tablet, a Kade czy też inne postaci mogły poruszać się przyszłościowymi środkami transportu, a nie zwykłymi samochodami. Zdecydowanie największym plusem tej powieści jest sam pomysł, ale i wykonanie nie pozostawia wiele do życzenia. Nie spodziewałam się, że książka aż tak mnie zaaprobuje. Sporo akcji, brak znużenia, oryginalni bohaterowie. Drobne mankamenty powieści zostają całkowicie przykryte przez dominujące nad nimi zalety. Przyznaję się szczerze - ,,Nexus" mnie pochłonął. Moja ciekawość została niezwykle rozbudzona, a nagłe zwroty akcji ją jeszcze zwiększyły. Powieść tę należy jednak czytać z oddaniem, bowiem inaczej możemy się troszeczkę zagubić. Wystawiam 7/10 i czekam na kolejny tom! www.sheti-shetani.blogspot.com

(Kliknij aby rozwinąć opinię)