Recenzja książki: Słowo i płeć. Rozmowy Janiny Koźbiel

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Słowo i płeć to wielowarstwowe spojrzenie na rzeczywistość, wielowymiarowe postrzeganie świata, poszerzające horyzonty dyskusje o tym, co było, jest i będzie.

Każdemu z rozmówców Janina Koźbiel poświęciła osobny rozdział. Ich schematyczny układ zawiera czarno-białe zdjęcie, imię i nazwisko rozmówcy oraz jego zwięzły biogram, co stanowi wstęp do opatrzonego tytułem wywiadu. Na końcu rozmów podano miejsce oraz datę ich przeprowadzenia, a także – jeżeli taka miała miejsce – datę autoryzacji. Pytania oraz odpowiedzi są mniej lub bardziej rozbudowane, co pozwoli czytelnikowi przeanalizować, zrozumieć i ustosunkować się do poszczególnych zagadnień. Zamieszczone w książce wywiady dotyczą spraw pod każdym względem ważnych: feminizm, osoby płciowo nieokreślone, kategorie płci, zmysłowość, emancypacja, ciało oraz cielesność, harmonia w związkach, doświadczana przemoc, ale i pomoc. Mowa jest również o skuteczności języka w przestrzeni publicznej (perswazyjność, wyrazistość, wulgarność, wzniosłość), wszechobecnym hejcie, ekologii, wegetarianizmie, dialogu (filozoficzny, społeczny, kulturowy), poskramianiu egocentryzmu, a także o tym, że mity i symbole są istotnymi znakami kultury, jakie pozwalają wniknąć wgłąb ludzkiej tożsamości.

Ze względu na to, że rozmówcami Janiny Koźbiel są pisarze, badacze literatury, krytycy literaccy, językoznawcy, tłumacze, redaktorzy, nauczyciele oraz organizatorzy życia kulturalnego, zarówno w pytaniach, jak i odpowiedziach występują częste nawiązania do dzieł literackich (wielokrotnie przytoczone zostały fragmenty utworów). Podjęte zagadnienia dotykają nauki, historii, kultury, sztuki, literatury, polityki, gospodarki, religii, filozofii oraz codziennego życia w Polsce i na świecie (nie brak odniesień do aktualnych, trudnych wydarzeń). Pomocne okażą się przypisy (tradycyjne oraz w postaci kodu QR, który wystarczy zeskanować).

Publikacja Wydawnictwa JanKa to zaproszenie w interesującą, choć niełatwą intelektualną podróż. Przytoczone w rozmowach Janiny Koźbiel stwierdzenia nie są oklepanymi frazesami. Tych skłaniających do refleksji wywiadów (na wysokim poziomie) nie da się przeczytać jednym tchem.

Tagi: wywiady pisarze Rozmowy