Recenzja książki: Rozbierz mnie: Psychoanaliza garderoby
Recenzuje: Izabela Mikrut
„Rozbierz mnie” – ten z lekka prowokujący tytuł zachęca czytelników do poznania psychoanalitycznych rozważań na temat ubierania się. „Rozbierz mnie” to książka, która z pewnością nie zasługuje na miano naukowej, wpisuje się raczej w szereg popularnych poradników. W prosty, przystępny sposób przedstawia związki ubrania z psychoanalitycznymi wywodami.
Autorki „Rozbierz mnie” – Catherine Joubert i Sarah Stern są specjalistkami w dziedzinie psychiatrii. Teraz starają się przybliżyć zawiłości psychologii szerszej publice. Nie na darmo seria, w której ukazało się „Rozbierz mnie”, nosi tytuł „Psychologia na co dzień”.
Publikacja ta jest delikatnie genderowa. Jest spojrzeniem na koncepcje freudowskie powiązane z kwestią ubioru, przez pryzmat feminizmu. Sięganie do Freuda ma wytłumaczyć pewne, przeważnie kobiece sposoby postępowania, zależne od garderoby. Interpretacje zachowań przy pomocy psychoanalizy – to zasada organizująca książkę „Rozbierz mnie”.
Popularny charakter tej pozycji tłumaczy zastosowane rozwiązania. 19 rozdziałów, każdy podzielony na dwie części. Pierwsza z nich to opowiadanie (choć z literackiego punktu widzenia jest to raczej po prostu scenka, ilustrująca późniejszy wywód, krótka forma narracyjna lub narracyjno-pamiętnikowa). Po opowiadaniu pojawia się wyjaśnienie scenki, w oparciu o koncepcje Freuda i o podstawowe wiadomości z psychologii.
Psychoanalityczny kierunek lektury wyznacza w zasadzie sferę zainteresowań autorek książki. Mnóstwo historii krąży wokół tematu kobiecej bielizny. Od motywu dziecięcych majtek i podkoszulków (jako symbolu czystości i niewinności) po obrazki zmysłowej, czerwonej bielizny. Ale freudowskie odczytania dotyczą, rzecz jasna, nie tylko tej bielizny. Obok fetyszu w postaci botków ze skóry czerwonego pytona i swetrów dawnych kochanków, autorki poruszają też tematy – wydawać by się mogło – nie do końca związane z odzieżą.
Książka nie ma nic wspólnego z poradami typu „pokaż mi swoją szafę, a powiem ci, kim jesteś”. Wiele fragmentów i opowiadań dotyczy raczej sytuacji, z którymi nie wszyscy muszą mieć do czynienia, luźno powiązanych ze sferą ubrań. Krótki przegląd najbardziej popularnych tematów, wykorzystanych w książce? Wpływ ubierania dziecka na rozwój jego osobowości, próby wyjaśnienia potrzeby identyfikacji z grupą u nastolatków, wyrażanie własnych nastrojów za pomocą ubioru (i – przejmowanie przez ubrania odczuć czy przeżyć właściciela), pożyczanie ciuchów, chodzenie bez bielizny, wpływ najbliższego otoczenia na nasz styl ubierania się, utrzymywanie dobrej kondycji psychicznej i fizycznej starców – wachlarz zagadnień jest szeroki. A i tak wymieniam tu zaledwie część tematów.
Z pewnością nie jest to książka dla tych, którzy szukają naukowych wyjaśnień. Ale ilość wiedzy i sposób jej przekazania powinien usatysfakcjonować przeciętnego czytelnika.
