Recenzja książki: Róża Napoleona
Recenzuje: Piotr Piekarski
Róża Napoleona Jacobine van den Hoek to pasjonująca opowieść o jednym z najbardziej znanych romansów w historii. To także próba ukazania wielkiego dowódcy wojskowego, cesarza jako człowieka, nie zaś postaci podręcznikowej.
Podobno bywał bardzo porywczy. Ponoć zmagał się ze zmiennymi nastrojami, pozostając na skraju depresji. Miał skłonność do popadania w zamyślenie. Wiele decyzji podejmował pod wpływem chwili. Był wielkim strategiem. Zdarzało mu się popełniać kardynalne błędy.
Powyższych kilka zdań świetnie pokazuje, jak wiele sprzeczności tkwiło w tym niezwykłym człowieku i jak różne cechy Napoleona uwypuklają pamiętnikarze czy historycy. Jaki był naprawdę? Tego zapewne nigdy się nie dowiemy. Ale nie da się ukryć, że Napoleon pobudza wyobraźnię pisarzy niemal od zawsze. Tak stało się też w przypadku holenderskiej pisarki Jacobine van den Hoek, autorki powieści Róża Napoleona.
W książce śledzimy wydarzenia, w których brał udział Napoleon, a także niełatwe losy Marie-Josephe Rosę Tascher de la Pagerie. Była ona w separacji z mężem, Aleksandrem de Beauharnais, mieszkając na Martynice. Gdy na wyspie wybuchły zamieszki, kobieta postanowiła wrócić do Paryża, gdzie próbowała poradzić sobie w nowej rzeczywistości. Nie było to tak proste, jak mogłoby się wydawać. Do bram pukała bowiem rewolucja francuska, a świat nieuchronnie się zmieniał…
W tym samym czasie Napoleon był początkującym wojskowym. Miał wszelkie zadatki po temu, by stać się w przyszłości wielkim dowódcą, tymczasem jednak musiał zmagać się ze zmiennymi nastrojami, określanymi przez współczesnych mianem melancholii. Musiał też przygotować się do nowej roli, choć w zasadzie nikt w niego nie wierzył. Czy inspiracją do wielkich czynów mogła dla niego stać się kobieta, którą kochał?
Jacobine van den Hoek nie idealizuje swoich bohaterów. Pokazuje ich jak zwyczajnych ludzi, którzy jednak bywają zdolni do zmiany biegu historii. Każde z nich ma wady, marzenia, plany, problemy, z którymi musi się mierzyć. Co ciekawe, Napoleon pozostaje tu raczej w tle swojej ukochanej. Choć wydarzenia poznajemy naprzemiennie z dwóch różnych perspektyw, to Józefina wydaje się centralną postacią tej historii. Można powiedzieć, że Róża Napoleona to próba oddania hołdu wszystkim kobietom, które pozostawały w cieniu swoich dużo bardziej znanych mężów. Kobietom, które jednak w sukcesach mężczyzn miały spory udział.
Józefina to kobieta nietuzinkowa. Silna, odważna, dzielna, potrafiąca zawalczyć o szczęście własne i bliskich. Gotowa do największych poświęceń, czasem – poddająca się emocjom, a jednak dumna i pragmatyczna. Józefina z powieści van den Hoek nie jest wzdychającą do mężczyzn salonową damą, ale bohaterką z prawdziwego zdarzenia. To właśnie te cechy doprowadziły ją spod gilotyny do boku jednego z najpotężniejszych ludzi ówczesnego świata.
Jacobine van den Hoek tworzy szczegółowe portrety swoich bohaterów. Ukazuje, jak Napoleon poznał Józefinę, jak wyglądał ich ślub, a później jak oboje odnaleźli się w rolach cesarza i cesarzowej. Autentyczne wydarzenia dziejowe zostały umiejętnie wplecione w angażującą, pełną emocji fabułę. Wszystko to sprawia, że Róża Napoleona to nie tylko angażująca opowieść, ale też prawdziwa lekcja historii – nawet dla tych, którzy nie przepadali za nią w szkole.
