Recenzja książki: Nostradamus dziś. Tajemnica wielkich wizjonerów
Recenzuje: Tor
Jakiś czas temu w moje ręce trafiła książka dziwna i niezwykła, książka, którą trudno jednoznacznie ocenić. Jej niemiecki autor prowadzi naukowy wywód, zabierając czytelnika w podróż po historii profetyzmu od czasów ludzi pierwotnych, aż do współczesności. Opisuje, jak na przestrzeni wieków przepowiadano przyszłość w różnych kulturach – cywilizacji starożytnych, kręgu judeochrześcijańskim i na Dalekim Wschodzie.
Zagadka proroków leży, zdaniem Reinharda Mussika, w kosmicznych cyklach przyrody. Od najstarszych czasów człowiek żył w zgodzie z rytmem pór roku i cyklicznych zmian, był tym samym w stanie przewidzieć, co wydarzy się z nastaniem, na przykład, pory deszczowej. Wraz z powstaniem pierwszych cywilizacji, zaczęto spisywać wydarzenia, dostęp do wiedzy mieli tylko ludzie wykształceni. Tak powstała kasta kapłanów i magów, którzy odkryli cykliczność dziejów świata. Mogli dzięki temu „przepowiadać”, co stanie się w dalszej lub bliższej przyszłości. Mówili o zaćmieniach słońca czy księżyca na długo, zanim się one wydarzyły, zyskiwali więc władzę.
Autor dowodzi więc, że cykliczność jest naturalnym funkcjonowaniem czasu, a świadomość tego towarzyszyła człowiekowi od zawsze. Do dziś przetrwała w innych kulturach, z wyjątkiem chrześcijańskiej Europy, gdzie od dwóch tysięcy lat niepodzielnie funkcjonuje świadomość końca. Chrześcijanie wierzą i uznają linearność czasu – od początku aż do eschatologicznego kresu. Ludzie tacy jak Nostradamus byli nie tylko prorokami czy wieszczami, byli przede wszystkim najświatlejszymi umysłami swej epoki i dzięki tej wiedzy byli w stanie przedstawiać to, co się stanie. Nostradamus był pochodzenia żydowskiego, tak więc przemycił cykliczne pojmowanie czasu (funkcjonuje ono bowiem w tamtej kulturze) i na podstawie rozległej wiedzy był w stanie opisać odległą nawet przyszłość. Cechą przepowiedni tego średniowiecznego wieszcza jest niezwykła metaforyczność, która sprawia, że odczytać przepowiednie można dopiero wtedy, gdy już będą miały miejsce.
Według Mussika, który przedstawia przekonujące dowody, historia powtarza się – na przykład na podstawie dziejów Niemiec autor jest w stanie wskazać, który władca powtarza czyny swego poprzednika sprzed kilkuset lat. Podobnym prawidłowościom podlegają losy jednostki.
Jak więc chrześcijanie powinni połączyć linearne postrzeganie czasu i przeświadczenie, że są kowalami swego losu z koncepcją powtarzalności? To trudne, ale jak podkreśla niemiecki badacz, właśnie to było jedną z przyczyn napisania książki. Wskazuje na to, by poprzez akceptacje i dostosowanie zamierzeń do celów realizować się w życiu i połączyć obie koncepcje.
Większość proroków i profetów wskazała moment przełomu drugiego i trzeciego tysiąclecia na ostateczny kres wszystkich czasowych kręgów. Autor ostrzega więc przed końcem, analizując wszystkie czyhające na człowieka pułapki, poczynając od dziury ozonowej, a na zbyt wielkim przyroście naturalnym kończąc. Tu właśnie objawia się najwidoczniej pewna uciążliwość stylu, która zmienia wyobrażenie o książce i przestawianej w niej teorii. Duża ilość wykrzykników oraz charakterystyczne dla literatury pretendującej do odkrywania sensacji środki są niewłaściwe i znacznie obniżają walory tej pozycji.
Wszystko co zostało opisane w „Nostradamusie...” da wyjaśnić się teorią chaosu. Autor przedstawia wiele przekonujących dowodów na poparcie swej koncepcji, która nie jest jednak rewolucyjna. Rewolucyjne wydaje się zestawienie jej z naszym linearnym rozumieniem czasu. Książka budzi uczucia ambiwalentne, od wrażenia podziwu, do zadziwienia, jakie przeżywamy nad pseudonaukową broszurą.
Jest to pozycja przeznaczona dla ludzi, którzy chcą lepiej zrozumieć rządzące światem mechanizmy. Czytelnik poczuje pewną dozę niepokoju po przeczytaniu niektórych rozdziałów, bo oto okaże się, że może ustalić godzinę swej śmierci. Wszystko to wydaje się dla ludzi ukształtowanych w naszej kulturze podejrzane i dziwne. Tym bardziej zachęcam do zapoznania się z tą ciekawą książką.
