Recenzja książki: Iqbal
Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa
Co jakiś czas pojawiają się w prasie doniesienia o niewolniczej i upokarzającej pracy nieletnich, często bardzo małych dzieci w zakładach pracy, w których panują koszmarne warunki, nie przestrzega się zasad bezpieczeństwa czy higieny oraz nie wynagradza w uczciwy sposób młodych pracowników. „Iqbal” autorstwa Francesco D’Adamo to poruszająca, oparta na faktach historia nastoletniego chłopca, który – płacąc za to najwyższą cenę – wyzwolił i podarował „drugą szansę” setkom wykorzystywanych w fabrykach i cegielniach dzieci. Iqbal, młody pakistański chłopiec, trafia do fabryki dywanów. Jego ojciec, ciężko pracujący na roli, zapożyczył się u jednego z lichwiarzy aby ratować zdrowie starszego syna. Fundusze jednak szybko stopniały, więc aby móc przeżyć kolejnych kilka miesięcy oraz pozwolić sobie na kupno żywności, zmuszony był sprzedać młodszego syna, Iqbala, który u miejscowego handlarza miał odpracować zaciągnięty dług. Chłopiec, gdy tylko pojawia się w fabryce dywanów, zjednuje sobie sympatię innych pracujących tam dzieci. Nie daje się jednak – w przeciwieństwie do innych maluchów – zastraszyć bezwzględnemu pracodawcy, Hussainowi, któremu niejednokrotnie się przeciwstawia. Odwaga Iqbala i gotowość do poświęceń sprawia, że ratuje on nie tylko siebie, ale również pracujące wraz z nim dzieci oraz przyczynia się do wymierzenia sprawiedliwej kary Hussainowi. Książka oparta jest na prawdziwej historii chłopca imieniem Iqbal, odznaczającego się ogromną odwagą i empatią, który faktycznie przymuszony został do niewolniczej pracy w fabryce dywanów. Po ucieczce i wyzwoleniu dzieci spod jarzma niewolnictwa stał się tematem numer jeden na pierwszych stronach gazet na całym świecie. Przyznano mu także nagrodę Reebok Youth In Action Award – wyróżnienie nadawane młodym ludziom walczącym o wolność i równość mimo licznych trudności, przeciwności i niebezpieczeństw. „Iqbal” jest publikacją otwierającą oczy na problemy współczesnego świata. Niewolnictwo, kojarzone przez wielu ludzi z zamierzchłymi czasami, jest tematem równie aktualnym teraz, co kilka wieków temu. Jest to zjawisko dotyczące szczególnie małych dzieci, sprzedawanych przez żyjących w nędzy rodziców za kilkanaście dolarów do fabryk, w których odbiera się im nie tylko dzieciństwo i marzenia, ale przede wszystkim człowieczeństwo. Dziesięcioletnie i nieco starsze dzieci w fabrykach dywanów zmuszane są do wielogodzinnej pracy i przykuwane kajdanami do krosen. Dzieci są wychudzone i wygłodzone, z toalety korzystają tylko raz w ciągu dnia, a surowo karane są za najmniejsze nawet przewinienia – stłuczenie dzbana z wodą czy pomylenie wzoru na ręcznie tkanym przez siebie dywanie. Za swoją pracę nie dostają żadnej zapłaty. Niewolniczo pracują także całe rodziny, najczęściej w zakładach wypalających cegły. Sześcioosobowa rodzina, wypalająca dziennie tysiąc dwieście cegieł – ręcznie przy pomocy jedynie motyki, w głębokim rowie, z którego wydobywa się glinę, następnie formuje ją i wypala na słońcu – zarabia około sześciu złotych. Za pieniądze te musi codziennie opłacić wynajmowany przez pracodawcę pokoik o wymiarach trzy na trzy metry oraz zapewnić sobie jedzenie. Tak marnych pieniędzy zazwyczaj nie wystarcza, przez co rodzina coraz bardziej się zapożycza, tonąc w narastających długach. „Iqbal” to wzruszająca i zarazem bolesna opowieść o pragnieniu wolności i godnego życia. Największymi marzeniami uwolnionych maluchów są ponowne spotkanie z rodziną oraz powrót do utraconego – często na zawsze – dzieciństwa. Język powieści w niezwykle plastyczny sposób ukazuje trudne warunki życia małych pracowników i jakże błahe marzenia oraz rezygnację i pogodzenie z brutalnym losem. Książka Francesco D’Adamo bez wątpienia poruszy czytelnika i nie pozwoli mu przejść obojętnie wobec ludzkiej, mającej miejsce każdego dnia w różnych zakątkach świata, krzywdy.
