Recenzja książki: 6 filarów poczucia własnej wartości

Recenzuje: Aleksander Krukowski

Poczucie własnej wartości jest jedną z niewielu rzeczy, które trudno zanegować. Oczywiście można mieć je wysokie lub niskie, ale zawsze - jakieś. Każdy posiada jakiś obraz samego siebie. Książka Nathaniela Brandena udowadnia, jak olbrzymią wartość ma ten obraz, jak często jest on budowany niewłaściwie, oraz co można zrobić, by go poprawić, w jaki sposób z nim pracować.

Jak przyznaje sam autor, jego książka ma odpowiedzieć na cztery pytania: Czym jest samoocena? Dlaczego jest ważna? Co można zrobić, by podnieść jej poziom? Jaką rolę pełnią w jej kształtowaniu inne osoby? Te cztery kwestie są także regułą porządkującą cały wywód. Na początek czytelnik dowie się o tym, czym jest poczucie własnej wartości oraz jaka jest jego waga. Tu warto zauważyć, iż choć Branden nadaje swemu przedmiotowi bardzo dużą wartość, to jednocześnie podkreśla, że jest to tylko sposób poprawy życia, czerpania z niego więcej radości, ale nie jest odpowiedzią na absolutnie wszystkie problemy i zmartwienia. To bardzo uczciwa i rzadka postawa przy tego typu poradnikowych publikacjach.

Poczucie własnej wartości jest nie tylko podstawą dobrego samopoczucia ale także elementem umożliwiającym sprawne działanie. Wysoka samoocena pozwala na wyznaczanie sobie ambitnych celów oraz umiejętne ich realizowanie. Sukces osiągany w ten sposób przyczynia się znów do poprawienia samooceny i w ten sposób wszystko układa się w dynamiczny mechanizm spełnienia i realizacji. Oczywiście podobna zależność dotyczyć będzie niskiej samooceny, przez co jest ona czymś silnie autodestrukcyjnym. Człowiek dokonuje takich działań, które mają potwierdzić jego przekonania o sobie samym. W związku z czym negatywny obraz własnej osoby pociąga za sobą czyny o takim samym charakterze.

Widać, że autor kładzie duży nacisk na relacje między wnętrzem a zewnętrzem. Świat zewnętrzny jest nie tylko polem manifestowania się naszego wewnętrznego przekonania o sobie, ale także źródłem sygnałów, informacji z których ten wewnętrzny obraz budujemy. Dlatego sporo miejsca w książce zostało poświęcone na omówienie budowania poczucia własnej wartości w rozmaitych środowiskach: w rodzinie, w szkole, w pracy itd. Relacje środowiskowe nie zostały potraktowane jednostronnie. Nie tylko dowiadujemy się, jak na przykład nauczyciel czy pracodawca wpływa na budowanie poczucia wartości, ale także uzyskujemy praktyczną wiedzę jak odpowiednio rozwinięta samoocena może poprawić nasze notowania w szkole czy w pracy, pomóc w nauce lub rozwoju zawodowym. Książka ta, jako poradnik, ma całkiem praktyczne zastosowanie.

Książka posiada wiele zalet, czasem niewielkich, ale w rezultacie czyniących z niej dzieło lepsze od podobnych pozycji dostępnych na polskim rynku. Warto wymienić dobry dobór przykładów, które są dość uniwersalne, może lekko tendencyjne, ale nie wydumane. Poza tym autor często rozważając pewne zagadnienie opisuje także najczęściej pojawiające się przy nim błędy i wypaczenia. Rozdziały często kończą się ćwiczeniami praktycznymi polegającymi na dokańczaniu różnych zdań, co pomaga w rozwijaniu samoświadomości. Wreszcie - co najważniejsze - choć książka posiada charakter popularny i taki też jest jej styl, to autor często wplata w swój wywód odwołania do nauki, powołując się m. in. na Freuda czy Reicha, co nadaje wszystkiemu sens o wiele głębszy niż w przeciętnych poradnikach.