Matura 2021 – jaka lektura na temacie z rozprawki? Możliwe warianty 

Już 4 maja odbędzie się matura z języka polskiego na poziomie podstawowym. Typujemy, jaki może być temat oraz lektura do wypracowania z języka polskiego. 

• Matura z języka polskiego odbędzie się we wtorek, 4 maja 2021 r.
• Na maturze mogą pojawić się tematy związane z lekturami z gwiazdką.  
• Matury z języka polskiego w 2021 nie będą prostsze niż przed laty. 

Jeden z najważniejszych egzaminów w życiu Polaków w tym roku odbędzie się w reżimie sanitarnym. Maturzyści przez ostatnie półtora roku niemal cały czas kształcili się w formie edukacji zdalnej. Już 4 maja rozpoczną rozwiązywanie egzaminu z języka polskiego. Jakie mogą być tematy? 

PILNE! CZYTAJ TAKŻE: Matura 2021 – język polski odpowiedzi do egzaminu

Lalka, Dziady i Wesele – te lektury już były na maturze!

W ciągu ostatnich sześciu lat na maturze z języka polskiego przeważały lektury z gwiazdką. Nic więc dziwnego, że nauczyciele języka polskiego ogromną wagę przykładali właśnie do tych książek.  Warto jednak wiedzieć, że niektóre z lektur powtarzały się na rozprawce maturalnej już kilkukrotnie, dzięki czemu maturzyści mogą przypuszczać, że lektura ta nie pojawi się w ich arkuszu zadań. 

Czytaj także: 8 faktów, których nie wiedzieliście o Adamie Mickiewiczu. Tego nie powiedzą Wam w szkole

W dwóch egzaminach maturalnych pojawiła się rozprawka, która związana była z Dziadami Adama Mickiewicza. Pierwszy raz w tak zwanej „nowej maturze” Dziady pojawiły się w 2016 roku. Maturzyści musieli rozważyć problem: „Czy warto kochać, jeśli miłość może być źródłem cierpienia?”. W swojej pracy należało odwołać się do znajomości z IV części Dziadów. Kolejny raz utwór Mickiewicza pojawił się w kontekście tematu z 2019 roku – wówczas zdający odpowiadali na pytanie: „Czym dla człowieka może być wolność?” i odnosili się do Dziadów cz. III. 

Równie często, co Dziady, na egzaminie pojawiała się także Lalka Bolesława Prusa. Ta złożona i obszerna powieść pozytywistyczna lubiana jest nie tylko przez uczniów, ale jak się okazuje – także twórców egzaminów. 

Czytaj także: Bolesław Prus. Życie na krawędzi

Pierwszy raz Lalka pojawiła się w 2015 roku. Wówczas maturzyści musieli stworzyć wypracowanie na temat: „Wolna wola człowieka czy siły od niego niezależne – co przede wszystkim decyduje o ludzkim losie?”. Kolejny raz utwór Prusa pojawił się trzy lata później, przy okazji rozprawki o… tęsknocie! Temat zadania brzmiał: „Tęsknota – siła niszcząca czy budująca ludzkie życie?”. 

Czytaj także: Stanisław Wyspiański - między twórczością a biografią geniusza

Sporym zaskoczeniem dla ubiegłorocznych maturzystów okazała się z kolei rozprawka, której treść odnosiła się do Wesela Stanisława Wyspiańskiego. Tematem całej pracy pisemnej musiała być fantastyka w literaturze – maturzyści odpowiadali na pytanie: „Jak wprowadzenie elementów fantastycznych do utworu wpływa na przesłanie tego utworu?”.

Pan Tadeusz na maturze 2021? 

Chociaż do jutrzejszego egzaminu maturalnego temat rozprawki maturalnej utrzymany zostaje w największej tajemnicy, warto pamiętać, że wielu nauczycieli i samych uczniów już od tygodni zastanawia się nad tym, jaka lektura w tym roku pojawi się na maturze z języka polskiego. 

Czytaj także: Prawie wszystko o Panu Tadeuszu

Wśród popularnych propozycji internautów jest m.in. Pan Tadeusz, będący jedną z najważniejszych lektur w szkole średniej. Na korzyść dzieła Mickiewicza przemawia fakt, że do tej pory nie pojawił się on na maturze w kontekście tematu do rozprawki. W Panu Tadeuszu odnaleźć można także wiele motywów do rozważenia w kontekście pracy pisemnej – m.in. walki za ojczyznę, tradycji i obyczajowości czy miłości. 

Czytaj także: Twórcy filmu "Twój Vincent" zrealizują animację na podstawie "Chłopów". Główną bohaterką będzie Jagna

Część osób zauważa także, że na maturze nie pojawiło się także dzieło W.S. Reymonta – Chłopi. W szkołach średnich uczniowie poznają najczęściej pierwszy z tomów – Jesień. Jednak Chłopi nie są lekturą z gwiazdką, jeśli zatem pojawiliby się w arkuszu egzaminacyjnym, to w rozprawce uczniowie najprawdopodobniej musieliby odnieść się jedynie do fragmentu zamieszczonego w zadaniu oraz innej dowolnej lektury obowiązkowej. 

Czytaj także:  Matura i egzamin ósmoklasisty w 2021 odbędą się zgodnie z planem!

Ani razu na maturze od 2015 roku nie pojawiło się Ferdydurke Witolda Gombrowicza. Warto zauważyć, że powieść ta – chociaż z popularną gwiazdką – nie musiała być poznana przez uczniów w całości, a jedynie we fragmentach. Dlatego, jeśli Ferdydurke pojawiłoby się na maturze, to w podobnej formie co wspomniani Chłopi. 

Lektury z gimnazjum na maturze? 

Możliwe jest także, że na maturze mogą pojawić się także… lektury z gimnazjum! Już raz na maturalnej rozprawce pojawiła się III część Dziadów, która to omawiana była na lekcjach języka polskiego w szkole gimnazjalnej. 

Czytaj także:  Kolejne zmiany na liście lektur szkolnych? Resort zapowiada zmiany

Na maturze pojawić może się zatem także i Zemsta Aleksandra Fredry. Tę lekturę maturzyści powinni znać w całości, podobnie jak Pana Tadeusza czy Lalkę. Zemstę wykorzystać można byłoby np. w tematach dotyczących humoru i komizmu, szlachty, konfliktu czy miłości. 

Czytaj także: Zemsta - streszczenie lektury

Maturzyści powinni znać także przynajmniej jedną powieść Henryka Sienkiewicza – np. Krzyżaków, Potop czy Ogniem i mieczem. 

Czy rozprawka na maturze może być spoza kanonu lektur? 

Może oczywiście zdarzyć się także i tak, że rozprawka na maturze 2021 dotyczyć będzie tekstu, którego maturzyści nie będą znali w ogóle! Tak stało się w 2017 roku, kiedy w zadaniu z wypracowaniem pojawił się tekst Ziemia, planeta ludzi autorstwa Antoine'a de Saint-Exupéry'ego. 

Czytaj także:  Koronawirus. Czy będą matury w 2021?

Co zrobić w takim przypadku? Przede wszystkim na rozprawce trzeba odnieść się do fragmentu zamieszczonego w zadaniu. Jeśli nie znamy całego tekstu, nie musimy odnosić się do całości. W przypadku zadania z 2017 roku maturzyści w kolejnych argumentach rozprawki maturalnej mogli użyć innych dowolnych tekstów kultury (np. przykładów z książek, filmów czy gier komputerowych). Warto jednak czytać dokładnie polecenia – jeśli bowiem wymagane będzie odniesienie się do lektur obowiązkowych, w swojej pracy nie można będzie wykraczać poza ten kanon. 

Matura 2021 z języka polskiego 

Matura z języka polskiego odbędzie się we wtorek, 3 maja o godz. 9:00. Wówczas abiturienci z całej Polski przystąpią do egzaminu. Wtedy także poznamy oficjalny arkusz i zadania maturalne. 

Czytaj także:  5 filmów, które warto zobaczyć przed egzaminem

Propozycje w powyższym artykule mając charakter orientacyjny i powstały na podstawie dotychczasowych tematów maturalnych z języka polskiego.