Koniec roku to najlepszy moment na podsumowania, w tym te dotyczące najlepszych książek wydanych w 2011 roku. Literackich wstrząsów było niewiele, ale kilka pozycji przyprawiło o mocniejsze bicie serca, skok adrenaliny w organizmie, a nawet - doprowadziło do płaczu. Jak zwykle, w tym subiektywnym rankingu nie liczą się opinie krytyków czy wyniki sprzedażowe, ale przyjemność, jaką dała lektura każdej z pozycji - pisze Justyna Gul
Zobacz też:
- 10 książek 2011 roku, które zmieniają spojrzenie na świat według Magdaleny Galiczek
- 10 najciekawszych książek fantasy 2011 roku według Damiana Kopcia
- Najlepsze książki katolickie 2011 roku w ujęciu Danuty Szelejewskiej
Simon Mawer Przestrzeń za Szkłem, Wydawnictwo Świat Książki
Będę mieszkał w szklanym domu, gdzie zawsze dojrzysz, kto przychodzi do ciebie z wizytą, gdzie wszystko, co zwisa z sufitu i ze ścian, pozostaje tam niczym za sprawą czarów, gdzie przesypiasz noce w szklanym łóżku i w szklanej pościeli, gdzie, prędzej czy później, pojawią się wyryte diamentem słowa: kim jestem (André Breton Nadja)
Taki szklany dom, a właściwie szklana przestrzeń (Glasraum) stała się motywem przewodnim znakomitej powieści Simona Mawera, nominowanej w 2009 roku do Man Booker Prize, Walter Scott Prize dla powieści historycznych oraz do Wingate Prize. W Polsce Przestrzeń za Szkłem wciąż czeka na wielki sukces, co jest o tyle niezrozumiałe, że to lektura wciągająca, zaś pióro autora – doskonałe.
Simon Mawer stworzył bowiem porywającą historię czesko-żydowsko-niemieckiej rodziny. To nie tylko opowieść o fascynującym układzie, iskrzącym pożądaniem, ale również o krwawej wojnie, która pochłonęła zbyt wiele istnień ludzkich. Autor potraktował swoją książkę niczym dzieło sztuki użytkowej – w prawdziwe piękno wplótł ludzkie słabości i żądzę, ofiarując czytelnikom prezent wyjątkowy, przestrzeń wypełnioną blaskiem ametystowej ściany, spływającej krwią i łzami.
Joanna M. Chmielewska Poduszka w różowe słonie, Wydawnictwo MG
Ból fizyczny jest stosunkowo łatwo uśmierzyć - wystarczy jedna tabletka, zastrzyk, kawa zaparzona z cytrynowym sokiem, by złagodniał, zmalał i odszedł w zapomnienie. Znacznie gorszy do usunięcia jest ból serca, duszy i umysłu, który - spętany wspomnieniami - nie może się wyzwolić i człowiek nie potrafi udawać, że nic się nie stało. Nawet, jeśli ten złośliwy wróg przejdzie na moment do defensywy, to nie ma się co łudzić, że odzyskamy prawdziwą wolność. Ból bowiem czai się w zapachach, miejscach i rzeczach oraz w dotyku. Czai się tam, gdzie się go najmniej spodziewamy i atakuje znienacka, niszcząc złudzenie poprawy.
Gdzie zagnieździł się ból Hanki, trzydziestoletniej singielki, bohaterki Poduszki w różowe słonie Joanny M. Chmielewskiej? Jego źródło tkwi w przeszłości, skrzętnie dotąd ukrywanej za maską wesołości oraz uwodzicielskim spojrzeniem. Modliszka - tak mówią o tej lubiącej dobrą zabawę dziewczynie koledzy z pracy. Modliszka, bo tak jak one, Hanka kusi, obiecuje, by zepchnąć na samo dno, zniszczyć i sponiewierać. Czemu jednak brak jest w tej skomplikowanej grze satysfakcji, a chwile triumfu są coraz rzadsze?
Autorka stworzyła jedną z historii, jakie pisze życie - pełną zakrętów, codziennych dramatów i pozornej niesprawiedliwości losu oraz zaklęć, którymi chcemy odmienić niekiedy naszą przyszłość, nieświadomi, że one tak naprawdę nie działają. Zarówno bohaterka, jak i Ania będą musiały „przepracować” swój ból, nauczyć się sobie wzajemnie ufać i uwierzyć w lepsze jutro. Bo to jutro ma zapach cynamonu, kawy i czekolady…
Małgorzata Yildirim Włoskie sekrety, Wydawnictwo Prószyński
Sorrento to miejscowość we Włoszech, położona nad Zatoką Neapolitańską, naprzeciw Wezuwiusza. Słynąca z przepięknych widoków, swoją nazwę wzięła ponoć od mitycznych syren Surrentum, co dodatkowo pobudza wyobraźnię zarówno turystów, jak i samych mieszkańców. Tu urodził się poeta Torquato Tasso, twórca Jerozolimy wyzwolonej, tu znajduje się znakomita baza wypadowa do innych, równie wspaniałych miejscowości, tu też odziedziczyła pewną rezydencję Miranda Powell, bohaterka gorącej jak Włochy książki Włoskie sekrety. Autorka, Małgorzata Yildirim, snuje wspaniałą opowieść o spełnianiu marzeń, poszukiwaniu własnej drogi w życiu, a „sielski i anielski” klimat dodatkowo skłania do refleksji nad dokonanymi przez nas wyborami.
Orłowska Monika Cisza pod sercem, Wydawnictwo Replika
Mam na imię Anka, 30 lat i dwadzieścia dni temu poroniłam. Fizycznie dochodzę już do siebie, ale psychicznie nie daję rady. Czy jest tu ktoś w podobnej sytuacji? - tak zaczyna się wątek dla kobiet na jednym z forów internetowych, a wzruszająca książka Cisza pod sercem to historia kobiet dotkniętych wspólną tragedią, które w wymianie myśli i doświadczeń oraz w słowach otuchy próbują znaleźć ukojenie. Wyróżniona w Ogólnopolskim Konkursie Literackim "Świat Kobiety" powieść powinna trafić do rąk każdej kobiety, nie tylko tej dotkniętej stratą dziecka, a także do jej otoczenia, by bliscy choć w minimalnym stopniu mogli zrozumieć ogrom tragedii i wewnętrznej pustki, która zostaje po Okruszkach, Drobinkach czy Dziubeczkach, formujących się w kobiecym ciele. Monika Orłowska połączyła w Ciszy pod sercem konwencjonalną formę powieści oraz wpisy, jakie na wirtualnym „mateczniku” pozostawiły kobiety po poronieniu. Mimo, że osobiście się nie znają i nigdy nie spotkały się w tak zwanym „realu”, to jednak wspólne doświadczenia zbliżają je, łącząc niewidzialną, lecz trwałą nicią przyjaźni.
Magdalena Kulus Blondyn i Blondyna, Wydawnictwo SOL
Książka Blondyn i Blondyna to wyjątkowa historia dwóch niezwykłych istot - samej autorki oraz jej psa-asystenta, Igora. Blog prowadzony przez Megi od 2007 roku miał być właśnie o Blondynie, wspaniałym golden retriverze z zamiłowaniem do psich chrupek. Z czasem jednak ewoluował, zmieniając swój charakter i stając się zbiorem zapisków z życia młodej polonistki, dziewczyny chorej na SMA, która patrzy na świat nie przez pryzmat swoich dolegliwości, ale mając na nosie różowe okulary i chłonąc każdą minutę życia. Doprawdy, szkoda czasu na chorowanie. W życiu trzeba po prostu żyć - pisze, a ten niesamowity ładunek energii udziela się także czytelnikom.
Harosław Jaszek Jak niechcący spowodowałem upadek światowego koncernu, Wydawnictwo IMG Partner
Skrót "TQM" pochodzi od angielskich słów Total Quality Management, co tłumaczone jest na język polski jako „kompleksowe zarządzanie jakością". W koncepcji TQM każdy czynnik w przedsiębiorstwie lub w jego otoczeniu ma wpływ na jakość, toteż każdy aspekt działalności należy realizować, uwzględniając podejście projakościowe.
O tym, jak doskonałe w swym założeniu idee mogą stać się absurdalnymi pomysłami na zarządzanie firmą i jak szybko można doprowadzić funkcjonujące przedsiębiorstwo do upadku, pisze znany cynik XXI wieku, czyli Harosław Jaszek. Autor, znany z książki Jak niczego nie rozpętałem, nie stracił nic ze swojego zmysłu obserwacji i racjonalizmu, przeciwstawiającego się wpajanemu przez wielkie organizacje linearnemu myśleniu i ubezwłasnowolnieniu pracownika wdrażanym pod hasłem standaryzacji i ujednolicania struktur. Tym razem Jaszek opisuje cienie i blaski (choć cieni jest zdecydowanie więcej) pracy dla korporacji, a książka Jak niechcący spowodowałem upadek światowego koncernu uświadamia nam, że biurowe życie może być bardziej niebezpieczne niż pole bitwy.
Alina Teresa Midro Istnieć, żyć i być kochanym Możliwości wspomagania rozwoju dzieci z zespołami uwarunkowanymi genetycznie, Oficyna Wydawnicza IMPULS
Rodzice dzieci z zespołem Downa nie lubią mówić o genetyce i zazwyczaj nie znoszą dodatkowego chromosomu 21, który jest odpowiedzialny za ograniczenia rozwojowe ich dzieci. Genetycy z kolei fascynują się chromosomami i zgłębiają ich tajemnice, dociekając, dlaczego zmiany w ich obrębie mogą powodować poważne problemy. Wyniki tych badań i obserwacji otwierają drogę do dalszych odkryć dotyczących funkcji ludzkiego organizmu, to zaś umożliwia reagowanie w sytuacji, kiedy w komórce pojawi się dodatkowy chromosom.
O tych badaniach, obserwacjach, ale i o dzieciach doświadczonych przez los z powodu zmian w materiale genetycznym fascynująco i przystępnie pisze Alina Teresa Midro, prof. dr hab.n.med., lekarz, specjalista z genetyki klinicznej i diagnosta laboratoryjny ze specjalizacją z laboratoryjnej genetyki medycznej.
Książka Istnieć, żyć i być kochanym Możliwości wspomagania rozwoju dzieci z zespołami uwarunkowanymi genetycznie to pozycja, która powinna znaleźć się w bibliotece każdego lekarza-specjalisty (także i lekarza pierwszego kontaktu), studenta medycyny, rodzica dzieci z wadami genetycznymi oraz w zbiorach wszystkich zainteresowanych tematem. Autorka stara się bowiem przekonać czytelników, że dzieci z zespołami genetycznymi dzięki swojej słabości są w pewien sposób wyjątkowe, ale też cechują się wieloma talentami - pod warunkiem, że ktoś zada sobie trud ich odkrycia.
Łukasz Wróblewski Strategie marketingowe w instytucjach kultury, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
W latach 70 XX wieku Władysław Tatarkiewicz sformułował istniejącą do dziś definicję sztuki, mówiącą, że jest to zbiór świadomych wytworów człowieka powstających w wyniku odtwarzania, tworzenia lub też wyrażania uczuć tylko wtedy, kiedy wytwory te wywołują zachwyt, wzruszenie czy też wstrząs. Równolegle z tym pojęciem należy poruszyć kwestię upowszechniania kultury, które to zjawisko odnosi się do przedsięwzięć mających na celu zapoznanie jak najszerszego grona odbiorców z wytworami i działaniami artystycznymi oraz pewnymi elementami kultury techniczno-użytkowej.
Tym upowszechnianiem kultury, a raczej sposobami, za sprawą których się go dokonuje, zajmuje się wnikliwie Łukasz Wróblewski. Jego książka to kolejne już z serii Marketing bez tajemnic opracowanie, tym razem dotyczące Strategii marketingowych w instytucjach kultury. Adresowana głównie do menadżerów, kadry kierowniczej, urzędników i zarządzających szeroko pojętymi instytucjami związanymi z kulturą, ale i do dziennikarzy, studentów oraz wszystkich zainteresowanych tematem pozycja, to prawdziwe kompendium wiedzy o kształtowaniu strategii marketingowej na rynku upowszechniania dzieł sztuki.
Zofia Reych Londyn. Przewodnik - celownik. Wydanie 1, Wydawnictwo Bezdroża
Wszyscy wielbiciele podróży, zarówno tych zorganizowanych, jak i tych odbywanych na własną rękę, wiedzą, jak cenne źródło wiedzy na temat kraju docelowego stanowi dobry przewodnik. Dobry, czyli taki, który nie ogranicza się wyłącznie do praktycznych informacji (bowiem te nieustannie się dezaktualizują), ale który zawiera wiele ciekawostek na temat prezentowanych obiektów, rys historyczny kraju, nieco kultury, sztuki czy zwyczajów obywateli.
Londyn. Przewodnik - celownik Zofii Reych, opublikowany przez Wydawnictwo Bezdroża, spełni oczekiwania najbardziej wymagających podróżników, a tom zabierający nas do Londynu z atlasem miasta w środku to prawdziwa gratka nie tylko dla turystów, ale i Polaków mieszkających na Wyspach.
Agnieszka Stelmaszyk Kroniki Archeo. Skarb Atlantów, Wydawnictwo Zielona Sowa
Po sukcesie Tajemnicy klejnotu Nefertiti dotyczącej cywilizacji egipskiej, czas na podróż do Grecji, gdzie wraz z bohaterami przeżyjemy niezapomnianą przygodę. Książka, choć adresowana głównie do młodzieży, z pewnością skusi także dorosłych, a już sama okłada przyciąga niczym magnes. Wydawnictwo Zielona Sowa zadbało o wyjątkowość tej pozycji, a twarda obwoluta i przepiękne ilustracje Jacka Pasternaka stanowią wisienkę na torcie.
Skarb Atlantów to prawdziwy skarb dla wszystkich lubiących tajemnice, zaginione lądy, mity oraz dla prawdziwych tropicieli zagadek. Agnieszka Stelmaszczyk stworzyła wspaniałą opowieść (przy której data narodzin czytelnika nie ma znaczenia), wzbogaconą garścią informacji na temat historii Grecji, plejadą fascynujących postaci historycznych - takich jak Perykles, Bonaparte czy Kazimierz Nowak oraz postaci z mitologii. To książka, która zachęca nie tylko do zgłębiania historii, ale i do podróżowania, nauki języków i ciekawości świata, bo bez nich wszystkie skarby świata pozostawałyby do dziś ukryte. Zatem …ahoj, przygodo!
