Angelus 2020 dla Gorana Vojnovicia, Konrad Góra i Jakub Pszoniak laureatami Silesiusa

W sobotę 17 października we Wrocławiu wręczono Literacką Nagrodę Europy Środkowej ANGELUS, a także – podczas tej samej gali – Wrocławską Nagrodę Poetycką SILESIUS. Ta druga, ze względu na pandemię, została przeniesiona z maja na październik. Tym samym doszło w tym roku również do symbolicznego połączenia nagród, którym patronuje ta sama postać – Angelus Silesius, czyli Anioł Ślązak – śląski poeta doby baroku. Dzięki temu podczas jednego wieczoru poznaliśmy aż sześcioro znakomitych laureatów. Wręczenie nagród, po raz pierwszy w historii, odbyło się bez udziału publiczności, jednak wszyscy zainteresowani mogli obejrzeć transmisję na żywo dostępną m.in. na stronie: literatura.wroclaw.pl.

Literacka Nagroda Europy Środkowej ANGELUS została wręczona już po raz piętnasty i trafiła w tym roku do słoweńskiego pisarza Gorana Vojnovicia za „Moją Jugosławię” (Wydawnictwo Akademickie SEDNO). Nagrodę za najlepszy przekład odebrała tłumaczka książki, Joanna Pomorska. Angelus to także Nagroda im. Natalii Gorbaniewskiej przyznawana w plebiscycie internetowym przez czytelników, którzy w tym roku wyróżnili Sergieja Lebiediewa za „Dzieci Kronosa”. Jedno z najważniejszych i najwyższych wyróżnień poetyckich w kraju – Wrocławska Nagroda Poetycka SILESIUS – to również trójka laureatów. Zwycięzcą w kategorii Debiut został Jakub Pszoniak za tom „Chyba na pewno”, a główną nagrodę w kategorii Książka roku zdobył Konrad Góra za „Kalendarz majów”. Silesius za całokształt twórczości został przyznany natomiast Eugeniuszowi Tkaczyszynowi-Dyckiemu. Statuetki wręczył laureatom prezydent Wrocławia Jacek Sutryk, a galę poprowadził dyrektor Wrocławskiego Domu Literatury Irek Grin.

Angelus 2020 dla Gorana Vojnovicia

Literacka Nagroda Europy Środkowej ANGELUS to najważniejsze wyróżnienie przyznawane pisarzom z Europy Środkowej, których proza została wydana po polsku. Nagradzany jest też tłumacz lub tłumaczka zwycięskiej książki, bądź też – w przypadku, gdy Angelus trafia do autorki lub autora z Polski – innej książki z finałowej siódemki nominowanych. Tegorocznego zwycięzcę wskazało jury w składzie: Mykoła Riabczuk (przewodniczący), Marcin Cieński, Urszula Glensk, Ryszard Krynicki, Anna Nasiłowska, Małgorzata Szpakowska oraz Piotr Śliwiński. 

Goran Vojnović, laureat Angelusa 2020, to słoweński pisarz, reżyser, scenarzysta, dziennikarz i felietonista. Debiutował zbiorem wierszy Piękny jest ten świat, opublikował również trzy powieści oraz tom felietonów. W Słowenii uznawany jest za jednego z najciekawszych i najbardziej obiecujących pisarzy średniego pokolenia, jego książki tłumaczone były na kilkanaście języków. 

Zwycięzca Angelusa otrzymał nagrodę finansową w wysokości 150 tys. złotych. Joanna Pomorska, autorka przekładu „Mojej Jugosławii” na język polski, otrzymała nagrodę w wysokości 40 tys. złotych. Wszyscy nominowani pisarze i pisarki otrzymali po 5 tys. złotych. Takie docenienie autorek i autorów finałowych książek to rewolucyjna zmiana w regulaminie Nagrody Angelus. Wrocław wprowadził tę zasadę jako pierwszy w kraju, licząc, że stanie się ona dobrą praktyką dla wszystkich najważniejszych konkursów literackich. Ta sama reguła i wysokość nagrody dotyczy także nominowanych do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej SILESIUS. Fundatorem obu nagród jest miasto Wrocław. 

Angelus za przekład i nagroda publiczności

Angelus za przekład przyznawany jest od 2010 roku, a od tegorocznej edycji kwota nagrody została podwojona i wynosi 40 tys. złotych. W tym roku laureatką została Joanna Pomorska, wybitna tłumaczka prozy i dramatu słoweńskiego, m.in. Drago Jančara, wieloletnia współpracowniczka „Literatury na świecie”. 

Trzecim wyróżnieniem wręczanym podczas gali Angelusa jest przyznawana od pięciu lat Nagroda im. Natalii Gorbaniewskiej. Upamiętnia ona zmarłą w 2013 roku Natalię Gorbaniewską – rosyjską poetkę i dziennikarkę, pierwszą przewodniczącą jury Angelusa. Laureata tego wyróżnienia wskazują czytelnicy poprzez internetowe głosowanie. Od tego roku nie jest to już tylko symboliczna nagroda, gdyż wyróżniona autorka bądź autor otrzyma zaproszenie do Wrocławia na trzymiesięczne stypendium literackie. W tym roku największe uznanie czytelników zyskał rosyjski pisarz Siergiej Lebiediew i jego „Dzieci Kronosa” – historia rodzinna przedstawiona na tle burzliwej historii Rosji ostatnich dwustu lat. Książkę opublikowało Wydawnictwo Claroscuro. 

W tegorocznym finale Literackiej Nagrody Europy Środkowej ANGELUS znalazły się również następujące autorki i autorzy: Kapka Kassabova, Granica. Na krawędzi Europy, tłum. Maciej Kositorny, Wydawnictwo Czarne (Bułgaria), Mikołaj Łoziński, Stramer, Wydawnictwo Literackie (Polska), Tania Malarczuk, Zapomnienie, tłum. Marcin Gaczkowski, Wydawnictwo Warstwy (Ukraina), Paweł Piotr Reszka, Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota, Wydawnictwo Agora (Polska), Serhij Żadan, Internat, tłum. Michał Petryk, Wydawnictwo Czarne (Ukraina).

Finałową siódemkę wyłoniono spośród 131 książek zgłoszonych do konkursu. 

Silesius 2020 dla Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Konrada Góry i Jakuba Pszoniaka 

Wrocławska Nagroda Poetycka SILESIUS to jedno z najważniejszych wyróżnień poetyckich w Polsce przyznawane w trzech kategoriach: Całokształt pracy twórczej, Książka roku i Debiut. Tegorocznego laureata za całokształt pracy twórczej poznaliśmy już w czerwcu – jest nim Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, uznawany za jednego z najciekawszych polskich poetów średniego pokolenia, twórca niepowtarzalnego stylu i oryginalnego języka poetyckiego.  

W sobotę 17 października do grona laureatów Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius dołączyło dwóch poetów: wrocławski poeta Konrad Góra, twórca bezkompromisowy, działacz społeczny, autor książki „Kalendarz majów” (wyróżnionej w kategorii Książka roku) oraz pochodzący ze Śląska Jakub Pszoniak, którego jurorzy docenili za debiutancki tom „Chyba na pewno”. Wydawcą obu książek jest Biuro Literackie.

O wyborze zwycięzców zadecydowało jury Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius w składzie: Andrzej Zawada (przewodniczący), Anna Kałuża, Tomasz Kunz, Karol Maliszewski, Joanna Orska, Adam Poprawa i Justyna Sobolewska. Wrocławską Nagrodę Poetycką SILESIUS stanowią statuetka Silesiusa oraz nagroda pieniężna fundowana przez miasto Wrocław w wysokości 100 000 tys. złotych (Całokształt twórczości), 50 tys. złotych (Książka roku) i 15 tys. złotych (Debiut). Od tego roku wszystkie poetki i poeci, których tomiki dotarły do finału otrzymują po 5 tys. złotych. Tę rewolucyjną zmianę w regulaminie Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej SILESIUS (oraz analogicznie w Literackiej Nagrodzie Europy Środkowej ANGELUS) przyśpieszył gest ubiegłorocznych nominowanych do Silesiusa w kategorii Debiut, którzy wspólnie ustalili, że nagrodę laureata podzielą po równo między siebie: 

–  O zmianach w nagrodach miejskich, Angelusie i Silesiusie, myśleliśmy już od dawna. Jednak impulsem, który niejako przymusił nas do działania było prowokacyjne zachowanie trójki poetów nominowanych w ubiegłym roku do Silesiusa za Debiut. Maciej Bobula, Michał Domagalski i Janek Rojewski, nie zważając na regulaminy, postanowili podzielić pomiędzy siebie nagrodę jeszcze przed poznaniem werdyktu jury, co ogłosili ze sceny – przypomina Irek Grin, dyrektor Wrocławskiego Domu Literatury.  

Pozostałe książki nominowane w tym roku do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius to: w kategorii Książka roku – Justyna Bargielska, Dziecko z darów, Wydawnictwo Wolno; Tomasz Bąk, Bailout, Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu; Piotr Florczyk, Dwa tysiące słów, Instytut Mikołowski; Joanna Łańcucka, Joanna Mueller, Waruj, Biuro Literackie oraz w kategorii Debiut – Joanna Lewandowska, Trach, Biblioteka Śląska w Katowicach, Kasper Pfeifer, adblock, Dom Literatury w Łodzi, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Łódź. 

W niedzielę 18 października o 12.00 odbędzie się spotkanie z tegorocznymi laureatami Angelusa. Rozmowę poprowadzi Piotr Śliwiński. Transmisję na żywo ze spotkania obejrzymy m.in. na Facebooku na fanpejżdzach: Literacka Nagroda Europy Środkowej ANGELUS, Wrocławski Dom Literatury, Wrocław Miasto Literatury. Tego samego dnia o 13.45 warto także obejrzeć spotkanie z laureatami Silesiusa, których przepyta Adam Poprawa. To spotkanie obejrzymy z kolei na profilach facebookowych: Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej SILESIUS, Wrocławskiego Domu Literatury oraz Wrocławia Miasta Literatury. W obu wydarzeniach można wziąć udział również na żywo w klubie Proza we Wrocławskim Domu Literatury, jednak ilość miejsc na widowni jest mocno ograniczona i podyktowana obostrzeniami dotyczącymi pandemii. Transmisję na żywo obejrzymy także na dużym ekranie w podgrzewanym ogródku klubu Proza w Przejściu Garncarskim 2. 

Wspólna gala Literackiej Nagrody Europy Środkowej ANGELUS i Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej SILESIUS była kulminacyjnym momentem trwającej od 3 października Jesieni we Wrocławiu Mieście Literatury, kilkutygodniowego maratonu festiwali i wydarzeń literackich obejmujących również obchody rocznicy przyznania Literackiej Nagrody Nobla Oldze Tokarczuk.