Wojna i więzienie.Saga moskiewska tom 2
Wasilij Aksionow

"Na moskiewskim niebie szalała orgia płomieni... raz po raz wyrywając z ciemności zarysy kremlowskich wież... czasem nagle zapadała cisza, chwile pustki porażały bardziej niż łoskot."

Wojenna zawierucha zmienia oblicze Rosji, ale również oddziałuje na losy członków rodziny Gradowów. Państwo walczy z niemieckim nieprzyjacielem, a ludzie dowiadują się prawdy o sobie, poznają siłę swoich charakterów, zaglądają do mrocznych zakamarków duszy. Postawieni przed strachem, brutalnością i niepewnością jutra, jedni pozostają wierni sobie i wyznawanym ideałom, inni nieodwracalnie gubią szacunek wobec siebie, zrozumienie własnych postaw i usprawiedliwienie zachowań. Wszystko w imię przetrwania, przeżycia, patriotycznych uniesień, heroicznych czynów czy podporządkowania narzuconym zasadom i obowiązkom.

Z zainteresowaniem przyglądamy się zmianom kraju, ich naturze, mieszkańcom, dramatycznym pokoleniowym wyzwaniom. Wnikamy w przekonująco odmalowany obraz historii, prawdziwych wydarzeń determinujących polityczne i społeczne uwarunkowania. Łagrowskie doświadczenia, niemieckie bombardowania, powołania do wojska, żądania poświęceń, katastrofalna sytuacja na froncie, zdumiewająca operacyjna bezradność radzieckiego dowództwa, czy zwroty akcji w wolnościowych zrywach i więziennych losach. Zamęt, chaos, rozterki, zwątpienia, wątpliwości, demoralizacja, niepokój, utrata bezpieczeństwa i wiary. Autor niezwykle szczerze i odważnie nawiązuje do kilku polskich wątków z ówczesnych wydarzeń historycznych, przyznam, że takie podejście zrobiło na mnie wielkie wrażenie.

Wnikliwa, precyzyjna, wciągająca narracja. Barwnie odmalowany obraz zmagań z hitlerowskim najeźdźcą, wewnętrznymi klimatami, realnie, rzeczowo, bez sztuczności i przesady. Każdy element fabuły starannie wyważony, przystępnie podana wiedza historyczna, mistrzowsko wykreowane postaci, umiejętne poprowadzony emocjonalny ładunek powieści, precyzyjne oddanie unikalnej rosyjskiej mentalności. Zgłębianie tak przemyślanych i wciągająco napisanych powieści jest satysfakcjonującym przeżyciem czytelniczym. Po "Pokoleniu zimy" (ocenionym jednak nieco wyżej) i "Wojnie i więzieniu" chętnie zabieram się za ostatnią odsłonę moskiewskiej sagi.

bookendorfina.pl

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Czy można przyzwyczaić się do życia w strachu? Już nie czuć zatrwożenia o siebie, jedynie o bliskich, którzy wyruszają na bezsensowną wojnę. Dzieci powoli dorastają, wciągane w kolejne lata spędzane w atmosferze oczekiwania. Kiedy nadejdą lepsze lata? O ile istnieje jakakolwiek szansa… Dalsze losy rosyjskiej rodziny Gradowów. Nadchodzą coraz bardziej ponure czasy. Niemcy dokonują zbrojnej napaści na Związek Radziecki. Trwa istny chaos, gdy Armia Czerwona zaczyna się cofać. Zagrożone jest bezpieczeństwo samej Moskwy. Kolejni żołnierze dezerterują, oczekując monstrualnej klęski. Józef Stalin odnosi się wprost do sumień rodaków, głosząc kwieciste mowy dotyczące patriotyzmu i obowiązku wobec kraju. Finalnie zwraca wolność dowódcom przebywającym w łagrach. Wśród nich znajduje się Nikita Gradow. Wojna odcisnęła na nim piętno, a on sam został pozbawiony wszelkich ideałów. Niestety, jego uczucia mało znaczą. Odnosi sukcesy, ale wyłącznie na froncie — jakiekolwiek szczęście małżeńskie gaśnie. Okazuje się też, że następne pokolenie Gradowów zostaje naznaczone okrucieństwem walk… Parę miesięcy temu po raz pierwszy trafiłam na prozę Wasilija Aksionowa. Jeśli czytaliście recenzję poprzedniego tomu „Sagi moskiewskiej”, to zapewne pamiętacie, że byłam pod dużym wrażeniem kunsztu i prawdy historycznej. Niecierpliwie czekałam na kontynuację. I w końcu nadeszła! Utwierdziłam się w przekonaniu, iż Aksionow jest pisarzem charakterystycznym, mam chęć użycia nazwania go „wybitnym”. Wiem, nie każdemu przypadnie do gustu jego twórczość, bo wielu może znudzić, o czym pisałam już w styczniu. Ale dobrze dać mu szansę, samemu poznać, a ja mogę Was tylko do tego zachęcić. Nadmienię, że aktualne wydania są niezwykle estetyczne i świetnie prezentują się na półce. Chwilowo korzystałam z formy elektronicznej, lecz zdecydowanie zdobędę egzemplarz papierowy. Oto trylogia ponadczasowa, której tytuł powinien istnieć w głowach — bardzo ważna pozycja. Autor doskonale wiedział, że musi sięgać po fakty. Rekomenduję nastawienie na skupienie. To trudna powieść, wymagająca uwagi oraz cierpliwości. Nie można pominąć żadnej strony, każdy moment należy odpowiednio przeanalizować, dotarcie do samego sedna problemu. Brzmi dość zniechęcająco, ale musicie mi w pełni zaufać, że warto czasami sięgnąć po literaturę takiego typu. A pośród mnóstwa podobnych pozycji, to właśnie „Sagę moskiewską” trzeba stawiać za wzór. Wpleciono również kilka wątków polskich, spraw stosunkowo kontrowersyjnych w Rosji, przykładowo Katynia. Zawsze mnie jakoś cieszy, gdy w danej książce natrafię na wzmianki o naszym państwie. A Aksionow przekazał te informacje w sposób realny, ważny dla czytelnika. W publikacjach opartych na historii, przygotowanie merytoryczne to spore wyzwanie. Autor posługuje się wspaniałym językiem. Wyrazistym, pozbawionym przerysowania oraz pompatyczności. Z detalem odmalowuje najdrobniejsze szczegóły, poświęcając sporo miejsca na opisy otoczenia, ale też życie wewnętrzne swoich postaci. Tym samym, jesteśmy w stanie skrupulatnie odwzorować zarówno pierwszy, jak i drugi plan. Słyszałam, że na podstawie książek powstał film lub serial, chciałabym go obejrzeć, porównać z oryginałem. Gdzieś miałam myśl, iż to dobry materiał do wykorzystania w formie scenariusza. Już doskonale umiem sobie wyobrazić wygląd każdego występującego w powieści człowieka. Stali mi się bliscy, choć niektórzy budzą trwogę. Bohaterowie są szczególną osią całej fabuły. Obserwujemy dojrzewanie każdego po kolei, ich rozterki i drobne (lub wielkie) radości. Pojawiają się potomkowie, rosną, zaczynają żyć własnym życiem, zmagać z widmem własnej śmierci. Wszyscy są okrutnie ludzcy, pełni zalet, także wad. Nie zamierzam uprzedzać faktów, psuć satysfakcji z lektury, ale przyznam, że przywiązanie do fikcyjnych postaci bywa krzywdzące. Gdy dzieje im się coś złego, giną. Wasilij Aksionow to mistrz zgrabnego łączenia tematów, wzbudzania ogromnych emocji. Oczekuję wydania kolejnego tomu, spięcia całości odpowiednią klamrą. Myślę, że będę zadowolona z zakończenia, tak w ciemno, ponieważ nawet teraz mogę stwierdzić, iż pisarz stanął na wysokości zadania. „Wojna i więzienie” trzyma poziom poprzedniczki. Fascynacja miesza się z przerażeniem. Czasem trudno uwierzyć, że sytuacje przedstawiane przez Aksionowa mogły mieć miejsce. Kiedyś żyła rodzina Gradowów, tylko pod innym nazwiskiem. I właściwie, to takich familii było całe mnóstwo. Prawdopodobnie nadal leczą swoje rany. Choćby byli wtedy małymi dziećmi.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)