Stefan Kisielewski – reakcjonista, którego myśl tworzyła wyłom w monolicie Peerelu – od lat 30. podążał swą odrębną drogą. Jego intelektualna autobiografia jest kompozycją tekstów wybranych z całej spuścizny: wystąpień prasowych, radiowych i sejmowych, dzieł pisarskich i dzienników, poufnych wypowiedzi – z listów, notatek, podsłuchów SB. Zestawienie ich obok siebie, w formie opowieści o całym życiu, ukazuje obraz Kisiela wolny od stereotypów – po raz pierwszy w pełnym wymiarze jego twarz, a nie maskę.
Jestem entuzjastą opozycji jako takiej, uważam ją za niezwykle cenne i konstruktywne zjawisko społeczne, za klapę bezpieczeństwa i gwarancję zdrowego rozsądku, za głos sumienia i konieczny ferment, za znamię autentyczności i intensywności życia zbiorowego. […] Każdy obraz składa się ze świateł i z cieni. Gdy wszyscy chcą być światłem, ja pragnę być cieniem: w ten sposób umożliwiam w ogóle to, że obraz będzie rzeczywiście obrazem.
W odpowiedzi na ankietę tygodnika „Nowa Kultura”, Kraków, kwiecień 1954
Ja mam cierpliwość: przeczekałem Hitlera, Stalina, Gomułkę i pomniejszych, dlatego mam przywilej zamieszkiwania w Polsce. A jest to jeden z najciekawszych krajów świata, choć nie zawsze najsympatyczniejszych. I dla „literata” kopalnia tematów – chcę z niej czerpać do śmierci, choćby nikt nigdy nie miał tego czytać.
W liście do Leopolda Tyrmanda, Paryż, 22 stycznia 1976
Więcej
Informacje dodatkowe o Reakcjonista. Autobiografia intelektualna:
Wydawnictwo: Ośrodek KARTA
Data wydania: 2021 (data przybliżona)
Kategoria: Biografie, wspomnienia, listy
ISBN:
Liczba stron: 392
Język oryginału: polski
Kup książkę Reakcjonista. Autobiografia intelektualna
Zobacz także
Reakcjonista. Autobiografia intelektualna - opinie o książce
Pierwszy tom felietonów zebranych Kisiela zawiera teksty opublikowane w latach 1945-1953 w ,,Tygodniku Powszechnym" - wybór ten stanowi coś w rodzaju...
''Dzienniki Kisielewskiego są książką niezwykłą również dlatego, że stanowią autoportret człowieka, który potrafi łączyć w sobie dwie cechy rzadko idące...
Przeczytane:2022-08-03, Ocena: 5, Przeczytałam,
''Kisiela" remedium na tandetę
Również tę intelektualną, kiedy odczuwamy deficyt (z małymi wyjątkami) publicystów na miarę Stefana Kisielewskiego. Z dystansem do siebie, otaczającej rzeczywistości i nieco zawadiackim piórem. Zadziornym. Z pewnością o autorze powiedzieć możemy, że był indywidualistą, żył po swojemu. ''Kisiel" zawsze niezależny, mający sporo do przekazania, z sensem. Bywa szczery do bólu. I zawsze smaczny, o każdej porze roku. Piszę o tym, dlatego że z dziennikarzami różnie bywa.
Przypomnijmy więc kilka faktów z życia Kisielewskiego: felietonista Tygodnika Powszechnego. Był również aktywnym działaczem politycznym: poseł na sejm PRL z upoważnienia grupy ''Znak". To też jeden z sygnatariuszy Listu 34 (1964 w uproszczeniu: sprzeciwiano się komunistycznej cenzurze) i współtwórca Unii Polityki Realnej. W jego autobiografii pojawia się wiele ciekawych akcentów; czołowy felietonista TP surowo ocenia działalność Radia Wolna Europa, zarazem jest krytyczny wobec obranej linii przez pismo. Odwołuje się do czasów, gdy Tygodnik... został zamknięty z powodu nieopublikowania nekrologu po śmierci Stalina.
Przeczytamy o sprawie PAX-u i Bolesława Piaseckiego (stowarzyszenie działało od 1947 roku, udawało katolickie); komunistom było to na rękę. Próbowali sobie podporządkować Kościół katolicki. PAX wspierał tzw. księży ''patriotów'', popierano proces biskupa Kaczmarka. Nawiasem mówiąc, Piasecki współpracował z NKWD.
W Reakcjoniście znajdziemy multum faktów z życia autora, publikowanych w różnym czasie. Teksty są dobrze opracowane, zawierają liczne odnośniki, przypisy. Całość jest spójna oraz skondensowana. Co istotne, Stefan Kisielewski nigdy nie posługiwał się obelgami wobec swoich adwersarzy.
Czy wiedzieliście, że: ''Kisiela" fascynowała muzyka klasyczna? Był kompozytorem.
Publicysta w doskonały sposób portretuje ówczesne społeczeństwo, ze wszystkimi jego przywarami.
Konkludując: teksty są różnorodne i przejrzyste: od wystąpień radiowych, prywatnych zapisków, przez listy, a nawet podsłuchy SB. Dzięki temu mamy harmonijny i płynny obraz Kisielewskiego, nieodbiegającego od tego, który już znamy. Poczciwy ''Kisiel" zawsze aktualny. Nie podzielam jednak poglądu, iż Władysław Gomułka rządził względnie łagodnie. Fakty historyczne świadczą o czymś zupełnie innym; dwa gabinety ''Wiesława" przypadają na czas represji i terroru. Niemniej Stefan Kisielewski to bystry obserwator sceny politycznej, potrafiący wyłapać największe niuanse.
Tekst został wyróżniony przez redakcję portalu nakanapie.pl.