Prywatne życie sułtanów
John Freely

Skąd u mnie zainteresowanie tego typu tematyką? Zaczęło się od serialu "Wspaniałe stulecie", którego tak na prawdę do dziś nie obejrzałam - nawet jednego odcinka. Opisy, które mnie zachęciły w jego przypadku przerzuciłam na książki. Tak zaczęło się poszukiwanie wszystkiego co ma związek z sułtanatem i Imperium Osmańskim. Pierwsza pozycja była zapoznaniem się z tematyką, druga to już ciekawość by zgłębić go bardziej, a każda kolejna to już po prostu chętka by wręcz przenieść się do tego świata, którego do tej pory nie znałam. Część pozycji to fikcja, część to dokument, a jeszcze inna część to fabularyzowane fakty. Tu do czynienia miałam akurat czystymi faktami, których potrzebowałam by poukładać sobie parę spraw.

John Freely tą książką podzielił się z czytelnikiem wieloma ciekawostkami i faktami. Podzielona na ciekawe rozdziały, które do siebie nawiązują daje nam możliwość szybkiego czytania, ale i wracania do konkretnych i interesujących nas aspektów. Co autor nam podaje na tacy? 
Kto i kiedy wybudował Pałac Topkapi; czy istniała, a jeśli tak to czym była Klatka dla Książąt; który z sułtanów miał najwięcej dzieci, a który nie miał ich wcale; który kochał polowanie, a który wolał seks; który sułtan został zamordowany; którzy z nich byli szaleni; czy któryś był w stanie poświęcić się dla syna i dla niego abdykował oraz wiele, wiele innych.

I choć jest tego wiele to jednak kilku rzeczy mi brak jako, że zaciekawiona tematem zaczęłam go zgłębiać za pomocą internetu i nie tylko. Ale jak to mówią im mniej rzeczy w jednej pozycji tym więcej się ich przeczyta by dopiąć swego. Więc wychodzę z założenia, że nie ma tego złego co by na dobre nie wyszło. Jestem w stanie na te ubytki przymknąć oko z kilku powodów. Jednym z nich jest wiarygodność opisów, które funduje nam autor. Do tego słowniczek wyrazów oraz pisowni i wymowy, który przyznaję dość szybko zignorowałam, bo nie potrafiłam zapamiętać co i jak wypowiadać, więc czytałam tak jak mi było wygodnie i nie wybijać się z rytmu wracaniem i poprawianiem samej siebie. No i oczywiście drzewo genealogiczne - Sułtani z dynastii Osmanów, genealogia sułtanów oraz ich matki z oznaczeniem, które z nich były Valide Sultan. 
Gdy dodamy do tego kilka przepięknych zdjęć Pałacu Topkapi, rycin oraz obrazów dostajemy na prawdę godną uwagi i poświęcenia czasu pozycję. Warto ją przeczytać nie tylko jeśli polubiliśmy "Wspaniałe stulecie". Jeśli kultura wschodnia oraz sułtanat są ci bliskie albo chcesz zacząć je poznawać to myślę, że to dobra pozycja by z nią taką przygodą zacząć. Już samo ukazanie różnic między naszą kulturą, a ich jest świetnym pretekstem by zajrzeć na strony "Prywatnego życia sułtanów. ..."

Więcej na:
www.swiatmiedzystronami.blogspot.com

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Mimo, że w dobie Internetu telewizja nie ma aż tak wielkiego wpływu na społeczeństwo jak to onegdaj bywało, to wciąż ma ogromną moc kreowania mód i trendów. W wielu przypadkach jest to zjawisko pozytywne. To dzięki niezbyt skądinąd ambitnemu programowi ,,Taniec z gwiazdami" ludzie masowo ruszyli do szkół tańca, a serial ,,Wspaniałe stulecie" zainicjował falę zainteresowania imperium osmańskim. Ktoś może powiedzieć, że moda mija i większość ludzi porzuci chwilową pasję na rzecz nowej. To prawda, ale przecież jakiś procent będzie nadal uprawiać nowe hobby. Nie wspominając już o tym, że kilka miesięcy intensywnych pląsów pomogło zrzucić parę zbędnych kilogramów, a zdobyta wiedz historyczna pozostanie w pamięci i kiedyś może się przyda - jeśli nawet nie da wymiernych korzyści finansowych, to pozwoli błysnąć erudycją. Tak więc nie walczmy z modami. Popierajmy je i wyciągajmy z nich to, co najlepsze. O serialu ,,Wspaniałe stulecie" wspomniałam nie bez przyczyny. Na fali popularności tego filmu (aczkolwiek z niejakim opóźnieniem) ukazała się na polskim rynku książka autorstwa Johna Freelya ,,Prywatne życie sułtanów. Sekrety władców imperium osmańskiego". Do książek powstałych pod wpływem mody podchodzę z niejaką nieśmiałością, gdyż często ich jakość pozostawia wiele do życzenia. Tym razem jednak moje obawy okazały się płonne. ,,Prywatne życie sułtanów" to pozycja ze wszech miar godna polecenia. W przypadku pozycji popularno-naukowych często mamy do czynienia z zachwianą równowagą. Gdy autor za bardzo skłania się ku członowi ,,popularny" dostajemy nieznośną papkę, gdy przeciwnie, za bardzo przejmie się określeniem ,,naukowa" zaczyna wiać nudą. John Freely znalazł idealne proporcje: napisał książkę świetnie wyważoną: wartościową, a jednocześnie ciekawą. Po przeczytaniu tego, nieco może przydługiego, wstępu nietrudno odgadnąć o czym rzecz traktuje. Dokładnie tak, jak to zapowiada tytuł, pozycja poświęcona jest dworskiemu życiu Domu Osmanów - dynastii, która przez ponad siedemset lat władała imperium osmańskim. Zaczyna się może troszeczkę ciężkawo - autor funduje nam skondensowaną porcję historii powstania dynastii w XIII wieku, ale potem, gdzieś tak w okolicach upadku Konstantynopola robi się naprawdę ciekawie. Freely koncentruje się na wszechobecnej w seraju polityce. Analizuje władze matki panującego sułtana (valide sultan), wyjaśnia różnicę między pierwszą kobietą (birinci kadin) a sułtańską faworyta (haseki), szczegółowo wyjaśnia hierarchię obowiązująca w haremie. Opisuje fascynujące, choć często przerażające wydarzenia: morderstwa, intrygi, spiski, knowania. Dwór sułtana to zamknięty, fascynujący świat, rządzący się własnymi regułami. Miejsce, które ciekawie jest obserwować, acz niekoniecznie chciałby się tam żyć. I chodzi mi nie tylko o pozycję kobiety w kulturze Orientu. Los brata władcy też nie był godny pozazdroszczenia. Książka pełna jest interesujących faktów, opowieści i legend, które każdy, kto choć trochę interesuje się historią, powinien poznać. Wszystko to John Freely opowiada w sposób przejrzysty, zwięzły (ale nie przesadnie) i klarowny. Dzięki temu książkę dobrze się czyta, a przyswojenie obszernego materiału historycznego nie nastręcza żadnych trudności. Fakty po prostu same się zapamiętują. Z pewnością pomagają w tym starannie dobrane, przepiękne ilustracje. Szkoda tylko, że jest ich tak mało, ale w dobie Wikipedii i Googla nie jest to duży problem. Bardzo przydatny jest też słowniczek zawierający popularne słowa i terminy tureckie a także występujące w języku polskim wyrazy pochodzenia orientalnego. Jeśli czegoś mi w ,,Prywatnym życiu sułtanów" zabrakło, to szerszego tła historycznego i społecznego. Autor koncentruje się na niewielkim wycinku rzeczywistości tracąc z oczu obraz całości. Spowodowało to (przynajmniej u mnie) pewne trudności ze zrozumieniem korelacji między upadkiem imperium a panowaniem ostatnich, słabych sułtanów i określeniem, co było skutkiem, a co przyczyną. Jest to jednak drobny mankament, nie zmieniający faktu, że ,,Prywatne życie sułtanów" naprawdę warto przeczytać. Polecam!

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Zarówno tytuł jak i okładka zachęcają do odbycia literackiej podróży. Imperium Osmańskie to państwo tureckie na Bliskim Wschodzie. Książka opowiada o Domu Osmanów, dynastii która władała imperium przez ponad siedem stuleci. Nie jest to powieść obyczajowa ale rodzinna biografia dynastii osmańskiej, która liczyła 36 sułtanów, którzy przez 21 pokoleń władali imperium aż do 1923 roku. Początkowo ciężko było się wdrożyć w czytanie, bo miałam wrażenie że mam w rękach podręcznik do historii. Daty, wydarzenia, postacie wydawało się, że tego jest po prostu za dużo. Jednak w miarę czytania ta Historia wciąga. Relacje z życia w pałacu, plany stawiania nowych budowli, wyprawy wojenne - wszystko to ciekawi. Intrygujące zmiany w prawie, walka o władzę, a przede wszystkim rola kobiet w tym orientalnym kraju. Szczegółowo opisany zostaje Stambuł i zmiany które zaprowadzali w nim kolejni sułtani. Miasto od XIV wieku w rękach Osmanów, przechodziło niesamowitą metamorfozę. Najdokładniejszy jest opis pałacu Topkap? , którego wnętrza zachwyacją, a wystrój komnat znamy z relacji nielicznych świadków bo nie każdy miła prawo wejść do pałacu sułtana. Na ostatnich stronach książki znajduje się przydatny słowniczek, genealogia sułtanów i spis matek sułtanów, które pełniły funkcje valide sultan. Książka wymaga skupienia a przede wszystkim zainteresowania historią, nie jest więc to pozycja dla każdego. Jeśli lubicie poznawać przeszłość i interesuje was kultura orientalna to szczerze polecam. Jeśli jednak liczycie na pikantne szczegóły z sułtańskiej alkowy przedstawione w formie powieści to niestety możecie tutaj odczuć zawód. Ja odbyłam ciekawą podróż i mogę tutaj powiedzieć że za to kocham książki - za niesamowite podróże w czasie i przestrzeni.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Książka ogólnie jest dość ciekawa, fajnie się ją czyta, zrobiła na mnie dobre wrażenie.

Plusem jest to, że opisuje pokrótce wszystkich panujących sułtanów z dynastii osmańskiej, nie ogranicza się do najbardziej znanego nam Sulejmana Wspaniałego i jego dzieci, ale prowadzi nas aż do upadku dynastii na początku XX wieku. Autor książki miał dostęp do tureckich Archiwów Ksiąg Rzadkich, stąd szereg informacjii mało dotychczas nam znanych, które ubogacają naszą znajomość historii osmańskiej. Wiele było tam spisków, nawet zabójstw, gdyż sułtanom przysługiwało prawo do pozbywania się braci, aby władza nie ulegała rozproszeniu. Późniejsi władcy okazywali więcej serca swoim braciom, i zamiast kazać ich zabijać, zamykali ich w odosobnieniu w nadziei, że i oni kiedyś oszczędzą ich samych i ich synów, w przypadku dojścia do władzy. Niestety, po przeczytaniu losów kilku pierwszych sułtanów przy każdym następnym miałam wrażenie, że czytam prawie o tym samym - tak bardzo ich historie były do siebie podobne, byli rozwiąźli, rozrzutni, często okrutni dla poddanych.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)