Pokolenie zimy. Saga moskiewska. Tom 1
Wasilij Aksionow

Do sięgnięcia po tę pozycję zachęciły mnie pozytywne opinie czytelników. Jednak początkowo zaczęłam się nieco nudzić i chodziło mi po głowie, żeby ją odłożyć, lecz zawzięłam się i bardzo dobrze zrobiłam, bo naprawdę było warto. To bardzo dobra książka rosyjskiego autora o ZSRR w latach 1925 - 1938.
Po lekturze myślę, że Wasilij Aksjonow nie faworyzował ani Lenina ani Stalina, wydaje się być obiektywny co do bolszewików. A może tylko ja takie odniosłam wrażenie? W każdym razie uważam, że warto tę książkę przeczytać, mimo tego, że jest dość obszerna i to tylko pierwsza część...

"Machina represyjna, choć ślepa, ma węch, którym całkiem nieźle wyłapuje obcych."
Poznajemy losy bardzo cenionego chirurga Borysa Gradowa i jego rodziny. Żyją dość dostatnio i w miarę spokojnie w podmoskiewskim Srebrnym Borze. Lecz życie jest przewrotne i okrutne, a przecież nie można żyć spokojnie wiedząc co się dzieje dookoła. Dorosłe dzieci Gradowa są bardzo mocno zaangażowane w politykę, wobec tego ich ojciec również niejako jest w nią wplątany. Musi znosić ból oraz lękać się o życie swoich bliskich. Bardzo łatwo się pogubić w tym świecie, w którym na cios można właściwie liczyć niemal z każdej strony. Nigdy nawet nie jest wiadomo czy uśmiechający się człowiek nie jest wrogiem, czy pod tym uśmiechem nie kryje się coś innego niż przyjazne sygnały. Bardzo trudno jest dokonywać wyborów żeby dość godnie żyć i przeżyć w tych czasach stalinizmu, czyli terroru policyjnego i wszechobecnego kultu wodza.

"Kim jesteśmy wszyscy? Tu rej wodzi arcydiabeł, a my, drobne diabły, tańczymy jak on zagra."
Ta pierwsza część "Sagi moskiewskiej" to bardzo interesująca pozycja historyczna, inspirowana jest prawdziwymi wydarzeniami mającymi miejsce w Związku Radzieckim. Mamy okazje poznać nie tylko sytuację polityczną panującą w okresie stalinizmu, ale również przyjrzeć się ludziom, ich życiu, ich aspiracjom, ich marzeniom, ich zmaganiem się z wieloma problemami. Może nie jest ta książka napisana zbyt emocjonalnie, lecz można się przyzwyczaić do sposobu pisania autora. Można się dosłownie wkręcić w tę historię.
Przede mną jeszcze dwa dość pokaźne tomy tej serii, lecz myślę, że warto je przeczytać i liczę na to, że również mi się spodobają.

"W nocy zaś na moskiewskich ulicach czaił się strach. Z żelaznej bramy na Łubiance wyjeżdżały na zadanie dziesiątki "suk". Przerażony ich widokiem moskwianin odwracał wzrok, podobnie jak człowiek odpędza od siebie myśl o nieuchronnej śmierci."

Dogłębna, rzetelna i staranna lekcja historii, a przy tym interesująco i wciągająco przedstawiona opowieść. Dzieje kilku pokoleń rodziny Gradowów stały się pretekstem do przybliżenia tła wielkich przemian dziejowych w Rosji, od tysiąc dziewięćset dwudziestego piątego roku do niemal końca lat trzydziestych. Echa rewolucji tysiąc dziewięćset siedemnastego roku, zmiana polityki gospodarczej z komunizmu wojennego na mieszane mechanizmy rynkowe. Wielki kult wodza światowego proletariatu, bezpardonowa walka o władzę, ścieranie się ugrupowań politycznych, system nakazów i zakazów, nieustanne represje, przerażający terror, widmo aresztowań, brutalne przesłuchania, ciche zabójstwa, wielka czystka, pozostawione sobie sieroty. Wszechobecna propaganda, manifestacja jedynie słusznej ideologii, bazowanie na strachu, okrucieństwie i donosicielstwie. Bogactwo odwołań do miejsc, wydarzeń i postaci historycznych, przyznam, że nie zawsze natychmiast się w tym odnajdywałam, wymagało doczytywania w innych źródłach, aby móc w pełni zrozumieć naświetlany obraz Rosji ówczesnych czasów, ale jednocześnie sprawiało sporą satysfakcję.

Wciągająco odmalowane losy klanu Gradowów, od spokojnych i rozluźnionych, do burzliwych i dramatycznych. Inteligenckie nuty, bogactwo i szacunek, a później degradacja, opresje, zmagania o przetrwanie. Borys, ceniony chirurg, Mary, absolwentka konserwatorium klasy fortepianu, Nikita, kariera w siłach zbrojnych, Kirył, przesiąknięty komunizmem, Nina, poetka. Reprezentanci jednej rodziny, ale również wielu tysięcy innych rodzin, będących w podobnej sytuacji, walczących o życie, honor, godność, przyzwoitość, człowieczeństwo, przeciwstawiających się uciskowi, próbujących brać udział w zmianach na lepsze. Wysoko oceniam warsztat pisarski autora, umiejętność przyciągnięcia uwagi czytelnika, wierne oddanie klimatu tamtej rzeczywistości, doskonałe wykreowanie kluczowych i drugoplanowych bohaterów, mocno realnych, różnych charakterologicznie, frapująco wielowymiarowych, z bagażem bogatych doświadczeń życiowych i przyjmowanych postaw. Chociaż książka nie należy do łatwych, to jednak bardzo dobrze się ją czyta, zapada w pamięć, z zainteresowaniem sięgnę po kolejny tom sagi.

bookendorfina.pl