Nagroda
Brenda Joyce

Najlepszy romans typu "harlequin", jaki miałam ostatnimi czasy przyjemność czytać. Burzliwa historia miłosna na tle walk irlandzko-angielskich i angielsko-amerykańskich w pierwszej połowie XIX-ego wieku. Kapitan Devlin O'Neil, Irlandczyk, jest jednym z najwybitniejszych dowódców angielskiej marynarki, a także jednym z najbogatszych ludzi w tym kraju. Pieniądze i sława nie cieszą go jednak, bowiem wciąż prześladuje go wspomnienie z dzieciństwa, kiedy to jako 10-letni chłopiec był świadkiem rzezi angielskich wojsk nad irlandzką ludnością cywilną podczas której zamordowany został jego ojciec, podpalono jego dom, a w płomieniach zginęła maleńka siostrzyczka. Znając nazwisko mężczyzny, który na jego oczach odciął głowę Geraldowi O'Neill, Devlin podporządkowuje całe swe życie zemście na mordercy swego ojca i całej jego rodzinie. Gdy tylko osiąga pełnoletność zaciąga się do marynarki, gdzie szybko awansuje. Mając już pieniądze oraz tytuły, a także dzięki wrodzonemu sprytowi i inteligencji powoli wprowadza swój plan w życie. Odbiera okrutnemu Anglikowi większość jego posiadłości, a także czyni jego żonę swoją kochanką. Wciąż mu jednak mało. Wiedząc o coraz większych kłopotach finansowych swojego wroga postanawia skutecznie go pogrążyć i odebrać mu wszystkie pieniądze co do ostatniego centa, bowiem życie w biedzie byłoby dla podłego Harolda Hughesa karą większą niż śmierć. Aby zagarnąć resztki jego fortuny postanawia porwać dla okupu bratanicę Hughesa, młodziutką Wirginię. Wówczas nie przypuszcza jeszcze, jak ta nastoletnia Amerykanka namiesza w jego życiu. Akcja powieści ujęta została w klamry dwóch bitew, które znacząco wpłynęły na życie Devlina O'Neilla. Pierwsza z nich zachęciła go do walki z mordercą ojca, druga skłoniła do wybaczenia temu człowiekowi. Akcja toczy się w latach 1798-1813, bardzo burzliwym okresie w historii Anglii, zdominowanym przez dwie wojny z podbitymi przez ten kraj narodami - Irlandczykami i Amerykanami. Anglia i Irlandia toczyły walki praktycznie od zawsze. Okupacja "Szmaragdowej Wyspy" przez jej wschodnią sąsiadkę rozpoczęła się już w roku 1169, kiedy to angielski król Henryk II podbił znaczną jej część i zaczął wprowadzać feudalizm. W roku 1541 król Anglii Henryk VIII ogłosił się także królem Irlandii, a Anglicy stopniowo lecz konsekwentnie zaczęli zwalczać na ziemiach irlandzkich katolicyzm i wprowadzać wyznawany przez siebie protestantyzm, a także ograniczać prawa obywatelskie Irlandczyków. Od tamtej pory co jakiś czas w Irlandii wybuchały powstania przeciwko zaborcy. Jak czytamy w książce "Irlandia" (s.30-31, Biblioteka "Gazety Wyborczej", seria "Podróże marzeń", wydawnictwo "Mediaprofit", Warszawa 2006), "Niezadowolenie z angielskiej władzy osiągnęło szczyt w maju 1798 r., kiedy to wybuchło powstanie nazwane potem przez Anglików <<wielką rebelią>>. W tym czasie wielu przywódców Zjednoczonych Irlandczyków (ugrupowanie opowiadające się za wyswobodzeniem Irlandii spod panowania Anglii - przyp. mój) przebywało w więzieniach i ogniska powstańcze były zdezorganizowane. Poza tym miejscowa szlachta, zaniepokojona porywczym charakterem Irlandczyków, zwołała pospolite ruszenie i krwawo rozprawiła się z powstańcami. W ciągu sześciu tygodni zginęło ok. 50 tys. ludzi. Powstała romantyczna powstańcza legenda - niezliczone ballady opiewały nierówną walkę małego narodu o wolność, a w irlandzkim patriotyzmie pojawiła się nuta zemsty." To właśnie podczas tego powstania zginął Gerald O'Neill, co zapoczątkowało nienawiść głównego bohatera "Nagrody" do Anglików, przede wszystkim zaś do mordercy ojca - Harolda Hughesa, earla Eastleigh. Sama zaś chęć zemsty młodego O'Neilla była odzwierciedleniem właśnie owego irlandzkiego patriotyzmu, któremu hołdowała większość z podbitych mieszkańców "Szmaragdowej Wyspy". Od czasów owego makabrycznego wydarzenia Devlin żył w amoku - starał się wyzbyć wszelkich ludzkich uczuć, z zimną krwią napadał na okręty krajów z którymi Angla toczyła wojnę (jako że Irlandia należała wówczas do Anglii, Devlin był obywatelem Zjednoczonego Królestwa i mimo narodowości irlandzkiej w wojnach międzynarodowych walczył z ramienia Anglii), bezlitośnie je okradał i mordował załogę. Bez skrupułów także zniszczył reputację młodziutkiej Wirginii Hughes czyniąc ją swą oficjalną metresą, co w owych czasach pozbawiało dziewczynę szansy na zamążpójście i skazywało na żywot kobiety lekkich obyczajów. Jego charakter zmienia udział w drugiej wojnie, zamykającej akcję powieści. Jest to bitwa przeciwko koloniom brytyjskim w Ameryce Północnej, które chcą oderwać się od Zjednoczonego Królestwa i wybić na niepodległość. Jedną z tych kolonii jest Wirginia - stan w którym znajduje się "Słodki Dereń", posiadłość Wirgini Hughs, wówczas już żony O'Neila. Kiedy przebywająca tam kobieta staje oko w oko ze śmiercią będących pod dowództwem Devlina Anglików, jej mąż zdaje sobie sprawę że wojny i morderstwa przez niego popełniane mogą zabrać mu także jedyne istoty które szczerze kocha - żonę oraz mające się wkrótce urodzić dziecko. Wówczas poddaje się do dymisji i kończy z życiem walecznego marynarza na rzecz bycia statecznym zarządcą swych posiadłości na Starym i Nowym Kontynencie. Rezygnuje też ze swej zemsty na earlu Eastleighu i oddaje mu zagrabione ziemie. I choć konflikt pomiędzy Irlandczykami a Anglikami trwa praktycznie do dzisiaj, pod wpływem żony Devlin O'Neill zakończa swoją prywatną wojnę. Skupmy się teraz na postaci Wirginii. Jest to osiemnastoletnia sierota, bratanica Harolda Hughesa, która po śmierci rodziców staje się jedyną właścicielką plantacji "Słodki Dereń". Jako że nie jest w stanie sama jej utrzymać, jej stryj postanawia sprzedać owy majątek, dziewczynę zaś wykształcić i szybko wydać za mąż. Zrozpaczona jego decyzją Wirginia udaje się w samotną podróż przez Atlantyk do Anglii by osobiście prosić Hughesa o zmianę swych postanowień. Niestety, w drodze jej statek zostaje napadnięty przez okręt angielski, a ona staje się zakładniczką kapitana. Nie wie, że porywając ją chce się on zemścić na jej stryju i podejrzewa, że kapitan pragnie z niej uczynić swoją kochankę. Odważna dziewczyna dzielnie stawia mu czoła i nie daje się podporządkować jego rozkazom. Jednakże szybko ulega urokowi przystojnego Devlina i sama proponuje mu związek On jednak chce podporządkować swoje życie walce i rodzina jest ostatnim, co mu do szczęścia potrzebne. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na nietypowe jak na XIX-wieczną panienkę zachowanie Wirginii. Nie ukrywa ona, że podoba jej się ten mężczyzna, że odczuwa pożądanie i że seks sprawia jej nieziemską przyjemność. Jako że wówczas uczono dziewczęta, by podczas spełniania swych małżeńskich obowiązków "zamknęły oczy i myślały o Anglii", Wirginia mogłaby uchodzić za ladacznicę. Mimo to czytelnik wciąż widzi ją jaką niewinną dziewicę, głównie za sprawą dwóch zabiegów stylistycznych zastosowanych przez autorkę. Pierwszym z nich jest opis wyglądu zewnętrznego dziewczyny - jest ona malutka, drobniutka i praktycznie pozbawiona kobiecych kształtów. Ten dziecięcy jeszcze wygląd zbiega się z jej młodzieńczym sposobem bycia - choć harda i odważna, wciąż tęskni za swoimi rodzicami, wspomina ich i marzy by znów wtulić się w ich ramiona. Z tych dwóch powodów budzi ona w czytelniku tkliwość i odbierana jest jako sympatyczna, skrzywdzona przez los lecz dzielnie z nim walcząca nastolatka, nie zaś jako wyuzdana lolita. Zapewne takie wrażenie wywarła również na Devlinie O'neillu, skoro stała się jedyna kobieta zdolną zmiękczyć jego zatwardziałe strasznymi przeżyciami serce. Zakochał się w niej od pierwszego wejrzenia i choć długo wypierał się tego uczucia, w końcu zwyciężyło ono nad chęcią zemsty nad swoim największym wrogiem. Za napisanie tej powieści autorce należą się ogromne brawa. Brenda Joyce doskonale nakreśliła klimat epoki zamieszczając w książce wierne opisy XIX-wiecznych angielskich obyczajów, strojów, pałaców i posiadłości, a także przybliżyła wiele faktów historycznych z owego okresu w dziejach Anglii, Irlandii i Stanów Zjednoczonych. Stworzyła też poruszającą historię miłosną, odbiegającą znacznie od konwencji popularnych "harlequinów", bowiem jej głównym bohaterem jest mężczyzna, jego partnerka zaś nie jest bezwolną laleczką, lecz świadomą swych pragnień choć jednocześnie subtelną i czułą młodą kobietą.   Recenzja pochodz z mojego bloga "Świat Powieści": http://swiat-powiesc.blogspot.com/

(Kliknij aby rozwinąć opinię)