Czarna ćma
Georgette Heyer

Siedem lat przed głównymi wydarzeniami doszło do niefortunnego wydarzenia. W czasie gry w karty przyłapano na oszustwie lorda Johna Carstaresa, przyszłego hrabiego Wyncham. Ale czy na pewno złapano odpowiedniego gracza na graniu znaczonymi kartami? Wydaje się, że prawdę znają tylko dwie osoby, dwaj bracia... Młodszy Richard posunął się do oszustwa, ponieważ chciał i musiał wygrać za wszelką cenę. Winę na siebie wziął jego starszy brat za cichym pozwoleniem. To z kolei ucieszyło księcia Andover, a zarazem wroga Johna - Tracy'ego Belmanoira, zwanego Diabłem Belmanoirem. Od tamtej pory przyszły hrabia John Carstares stał się persona non grata. Musiał zniknąć z kręgów londyńskiej socjety. I zniknął. Zajął się rozbojem na drogach. napadał na bogatych, grał w karty, uprawiał hazard, jednym słowem - źle się prowadził. Ale był odważnym łotrem o wrażliwym sercu, a przy tym miał podejście do kobiet. Jedną z uratowanych przez niego dam była lady Diana. To ona wraz z ciotką zaopiekowała się poważnie rannym wybawicielem. Umarł lord Wyncham i John stał się spadkobiercą tytułu i majątku. Jednak nie chciał ich przyjąć i scedował wszystko na młodszego brata. Ten z kolei nie chciał otrzymać spadku, bo męczyły go wyrzuty sumienia. Rozpoczął poszukiwania starszego brata..., który powrócił z zagranicy do Anglii. Czas akcji to czasy, kiedy honor, szlachetność i powinność znaczyły bardzo wiele. Mężczyźni toczyli pojedynki o damy lub o honor, ale przy tym korzystali z różnych uciech. Spotkania w klubach, przyjęcia, bale, bywanie w teatrze, a w tym wszystkim oddawanie się hazardowi i tracenie majątku lub jego zadłużanie ponad normę. Wielu było takich utracjuszy i bawidamków, którzy poza tytułem lorda czy księcia nie mieli tak naprawdę żadnego majątku, za to świetnie wydawali cudze pożyczone pieniądze. Taki właśnie był książę Andover. Wyglądał jak czarna ćma wśród jaskrawo ubarwionych motyli. (s. 108) Powieść czyta się lekko i szybko, nie trzeba wgłębiać się w akcję, bo jest ona przeważnie przewidywalna. Czasami rozbudowane opisy nieco odciągają czytelnika od głównych wydarzeń i opisy życia różnych członków wyższych sfer związanych z lordem lub księciem. Jak dla mnie za mało 'krążenia' czarnej ćmy, za słabo rozbudowany wątek miłosny, który połączył łotra z damą. Pewne napięcie i przyśpieszenie wydarzeń pojawia się tak naprawdę dopiero pod koniec. Szkoda również, że autorka nieco zbyt swobodnie i pobieżnie potraktowała tło historyczne. Kolory strojów to nie wszystko, przydałoby się więcej szczegółów. nie ma też stylizacji językowej, a same maniery wyższych sfer to nie wszystko. Bardziej ciekawi życie służących i ich relacje ze swoimi 'panami'. Zaciekawić mogą relacje łączące małżonków czy rodzeństwo. Pozory, dystans, z jednej strony władczość mężczyzny, a z drugiej manipulacje żony i kupowanie nowych sukien i dodatków bez opamiętania. W tamtych czasach rządzili mężczyźni, a kobiety miały być im uległe... Nie mniej jednak należy pamiętać, iż: Żaden mężczyzna nie jest wart łez kobiety. (s. 238)