Chata za wsią
Józef Ignacy Kraszewski

Wiek XIX, pogranicze Wołynia i Podola, wieś, dwór i drogi, po których wędrują Cyganie. Nieufność mieszkańców w stosunku do mających złą opinię wędrowców stawia ich na marginesie życia. Do czasu, gdy Tumry, cygański kowal, zakocha się w córce gospodarza Lepiuka, też Cygana z pochodzenia, Motrunie. Wbrew wszystkim wokół udaje im się wziąć ślub i radzą sobie, jak potrafią, wiążąc koniec z końcem, przy pomocy upośledzonego Janka i wbrew solidarnemu ignorowaniu przez pozostałych mieszkańców. Całkiem sympatyczna ramotka. Dobrze przedstawione tło społeczne, wyobcowanie grupy uważanej za gorszą, szykany i upór chłopstwa, niechęć do pomagania i nieporadność szlachty, ogólny brak wsparcia ze strony możnych i duchowieństwa. Pomaga wytrwałość i duma, poczucie słuszności i honor jedynego dziecka Tumrego i Motruny - Marysi. Można przeczytać z przyjemnością. (Ocena: 4/6)

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Książka skłaniająca do refleksji na temat aktualności dawnych stereotypów społecznych. Potwierdzająca starą prawdę, że dobre serce, samozaparcie i pracowitość "zły los mogą odmienić".

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Jestem zaskoczona jak aktualna jest to książka w przedstawianiu specyfiki życia w małych społecznościach, gdzie opinia społeczna i wtedy i niestety też obecnie kieruje postępowaniem ludzi. Jedno z ważniejszych pytań - dlaczego to się tak mało, tak wolno zmienia? Czy to niechlubna rola kościoła, czy brak wykształcenia, nieznajomość świata, dziedziczony lęk przed zmianą? 

To wygląda kompletnie inaczej, gdy się mieszka w wielkim mieście, gdzie każdy sobie żyje tak, jak chce, a nawet jak sąsiedzi patrzą krzywym okiem, można to zbagatelizować. Oczywiście stopień nasilenia tej presji społecznej jest teraz (chyba?) mniejszy, ludzie mają (chyba?) trochę szersze horyzonty, ale wiele z tego kierowania się stereotypami, uprzedzeniami wobec mniejszości wszelakich odmienności, wyłamywanie się z tradycji w dalszym ciągu funkcjonuje i ma się całkiem dobrze. Przez większość książki czułam gniew i niezgodę dla tego społecznego i rodzinnego okrucieństwa - zabobony, głupota, wyimaginowane "wartości" są ważniejsze niż zwykłe ludzkie uczucia. Oczywiście są też w książce postacie, które kierują się empatią, ale to też te osoby, które należą do grupy wykluczonych. 

Podoba mi się, jak Kraszewski przedstawia kobiety. To nie są uległe mimozy jak Marynia z Rodziny Połanieckich, naiwna Madzia z Emancypantek, ale kobiety, które mają w sobie dużo siły, potrafią walczyć o siebie i znają swoją wartość. Józef Ignacy był wręcz progresywistą w porównaniu z konserwatywnym Sienkiewiczem. 

Również w jego opisie stylu życia Romów nie ma żadnych ocen - po prostu nam o nim opowiada i otwarcie zwraca uwagę na brak tolerancji wiejskiej społeczności dla odmiennego systemu wartości. To z mojego punktu widzenia wielki plus.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)