Niesamowita historia odwagi, wytrzymałości i przetrwania. Przejmujące wspomnienie jednej z najmłodszych ocalałych z Auschwitz, Tovy Friedman, opowiadające o jej dzieciństwie, dorastaniu w czasie Holokaustu i przeżywaniu szeregu doświadczeń bliskich śmierci w żydowskim getcie, nazistowskim obozie pracy i obozie Auschwitz. Opowieść o namacalnym złu, ale i nieustającej nadziei.
Ta porażająca osobista relacja Tovy Friedman zostaje Czytelnikowi w głowie na zawsze. Tova Friedman opowiada o strasznych wydarzeniach sprzed prawie 80 lat, z innych czasów, ale prawdy, które ujawnia, są wieczne. Jej świadectwo to głos sprzeciwu przeciw antysemityzmowi, nacjonalizmowi, mowie nienawiści.
Czteroletnia Tova po likwidacji getta w Tomaszowie Mazowieckim została z rodzicami wywieziona do nazistowskiego obozu pracy w Starachowicach. Nie miała jeszcze sześciu lat, gdy wepchnięto ją wraz z matką do bydlęcego wagonu i wysłano do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Ojciec Tovy, rozdzielony z rodziną, trafił do Dachau.
Przez pół roku uwięzienia w Birkenau kilkuletnia dziewczynka była świadkiem okrucieństw, których nigdy nie zapomni. Doświadczyła wycieńczającego głodu, zimna, strachu, niewyobrażalnych upokorzeń. Wielokrotnie spoglądała śmierci w oczy. Należy do garstki osób, które weszły do komory gazowej i przeżyły.
W styczniu 1945 roku nazistowscy funkcjonariusze uciekli z Birkenau, mordując pozostałych więźniów. Matka ukryła wtedy córkę wśród trupów i obie w ten sposób przetrwały. Po wyzwoleniu obozu przez Rosjan wróciły do rodzinnego Tomaszowa, gdzie odnalazł je ojciec Tovy. Wkrótce rodzina wyjechała z Polski, zabierając ze sobą bagaż traum, z którymi próbowała się uporać przez całe ocalone życie.
Oto osobiste przesłanie od Tovy Friedman, napisane przez Autorkę na wieść o wybuchu wojny w Ukrainie:
Informacje dodatkowe o Byłam dzieckiem z Auschwitz. Opowieść o ocaleniu :
Wydawnictwo: Poradnia K
Data wydania: 2023-01-25
Kategoria: Biografie, wspomnienia, listy
ISBN:
Liczba stron: 319
Tytuł oryginału: The Daughter of Auschwitz
Język oryginału: angielski
Tłumaczenie: Kaja Gucio
Przeczytane:2023-03-04, Ocena: 6, Przeczytałam, 45 książek w 2023 , Holokaust , Dzieci w czasie II wojny światowej , Żydzi, Antysemityzm , Auschwitz ,
Prawdziwa historia Tovy Friedman, która urodziła się rok przed wybuchem II wojny światowej. Jako mała dziewczynka przeżyła likwidację getta w Tomaszowie Mazowieckim, następnie trafiła do nazistowskiego obozu pracy w Starachowicach. Mając niecałe sześć lat trafiła z matką do obozu zagłady w Auschwitz-Birkenau.
Była małą dziewczynką, która widziała i doświadczyła wiele okrucieństw.
"Żadne dziecko nie powinno oglądać tego, co ja widziałam. Żadne dziecko nie powinno być głodzone, torturowane ani traktowane jak podczłowiek. Moje dzieciństwo zostało mi odebrane, zanim jeszcze nauczyłam się porozumiewać".
W swojej książce Tova przypomniała polsko żydowską poetkę Henrykę Łazowertównę i jej przejmujący wiersz "Mały szmugler":
"Przez mury, przez dziury, przez warty
Przez druty, przez gruzy, przez płot
Zgłodniały, zuchwały, uparty
Przemykam, przebiegam jak kot.
W południe, po nocy, o świcie
W zawieje, szarugę i skwar
Po stokroć narażam swe życie
Nadstawiam dziecinny swój kark.
Pod pachą zgrzebny worek
Na plecach zdarty łach
I młode zwinnenogi
A w sercu wieczny strach
Lecz wszystko trzeba ścierpieć
I wszystko trzeba znieść
By państwo mogli jutro
Do syta chleba mieć.
Przez mury, przez dziury, przez cegły
Po nocy, o świcie i w dzień
Zuchwały, zgłodniały, przebiegły
Przesuwam się cicho jak cień.
A jeśli dłoń losu znienacka
Dosięgnie mnie kiedyś w tej grze,
To zwykła jest życia zasadzka,
Ty, mamo, nie czekaj już mnie.
Nie wrócę już do ciebie
Nie dotrze z dala głos
Uliczny pył pogrzebie
Stracony dziecka los.
I tylko jedną prośbą
Na wargach grymas skrzepł
Kto tobie, moja mamo
Przyniesie jutro chleb".