Harda
Elżbieta Cherezińska

Kocham twórczość Elżbiety Cherezińskiej. Odkąd pamiętam, zapamiętale zaczytuję się w jej powieściach i z przyjemnością zarwałam dla nich niejedną noc. Hardej oczekiwałam z niecierpliwością, Nie mogłam się jej doczekać, zupełnie jak dziecko deseru. Niestety, lektura nie była truskawkami z bitą śmietaną, na które liczyłam... 

Harda opowiada historię pierwszych Piastów, podkoloryzowaną fantastycznymi elementami. Tytułową bohaterką książki jest Świętosława, córka Mieszka I i siostra Bolesława Chrobrego. Ze źródeł historycznych niewiele o tej kobiecie wiadomo, sporo z nich podważa jej istnienie. W związku z tym spodziewałam się doprawdy wybornej lektury, przyprawionej znakomitymi pomysłami mojej ulubionej autorki powieści historycznych. Ponadto Krzysztof Masłoń określił Hardą mianem najlepszej książki Elżbiety Cherezińskiej, więc spodziewałam się po niej naprawdę wiele. Niestety, mimo że powieść jest całkiem niezła, zawiodła mnie na wielu frontach.
Ogromnym plusem najnowszej książki Cherezińskiej jest bez wątpienia Świętosława. To kobieta silna i niepokorna, co krok udowadniająca swoją wartość w świecie zdominowanym przez mężczyzn. Piastowska księżniczka (a później skandynawska królowa) ukazana jest jako kobieta niezwykle waleczna i inteligentna, świetnie radzi sobie w wyrachowanej grze politycznej, w której przyszło jej brać udział. Elżbieta Cherezińska świetnie wykreowała tę zapomnianą i budzącą wiele kontrowersji wśród historyków postać, choć niewątpliwie umieściła w kreacji Świętosławy więcej fikcji niż faktów. Pozostali bohaterowie niestety wypadają słabo, wielu z nich nie wnosiło niczego do fabuły i spokojnie autorka mogła ich wątki pominąć - upłynniłoby to akcję. Najbardziej zawiodłam się na Bolesławie Chrobrym, który był... nijaki. Nie konsekwentność w stosunkach niektórych historycznych bohaterów (m.in. Mieszka I do żony) również nieco mnie zabolała. Za dużo fikcji i przekoloryzowań, po prostu.
Fabuła Hardej nie jest zła. Mimo kilku zgrzytów z przesadną ingerencją autorki w historyczne fakty, z przyjemnością śledziłam losy pierwszych Piastów, dzieci Mieszka I i ich rodzin. Autorka po mistrzowsku ukazała polityczne niuanse, gorączkę władzy i religijne obyczaje, wprawnie do powieści wplotła historyczne ciekawostki. Czytało się to świetnie, choć nieco raził mnie zbyt współczesny miejscami język, przez co dialogi postaci wydawały się nienaturalne, wręcz sztuczne. Wątki miłosne również wyszły autorce znośnie, aczkolwiek Elżbieta Cherezińska zdecydowanie nie powinna opisywać scen erotycznych. Były zwyczajnie śmiesznie.
Dodatkowym atutem powieści są drzewa genealogiczne królewskich rodów, które pomagają laikowi odnaleźć się w postaciach stricte historycznych oraz mapka, pomagająca śledzić wydarzenia. Przed każdą z części książki znajduje się również motyw z okładki, co dodaje całości nieco estetyczności.
Harda zdecydowanie nie jest najlepszą powieścią Elżbiety Cherezińskiej, jednakże warto dać jej szansę. To wspaniała podróż od Kijowa przez Polskę, Węgry i Skandynawię, aż po Anglię, w której towarzyszy nam pełna paleta bardziej i mniej historycznych postaci. Jeśli szukacie interesującej lektury o pierwszych Piastach i początkach chrześcijaństwa w Polsce, jest to lektura dla Was. Podejdźcie do niej jednak z przymrużeniem oka, zabójczo dużo w niej inwencji autorki, a tym samym fikcji. Ja z przyjemnością sięgnę po kolejny tom.