Naukowcy nie ustają w badaniu wpływu czytania książek na ludzki mózg. Ostatnie badania potwierdzają, że regularne czytanie może znacząco obniżyć ryzyko rozwoju demencji. Aktywności angażujące mózg, takie jak lektura książek, sprzyjają zachowaniu sprawności umysłowej i opóźniają procesy neurodegeneracyjne.
Badacze z Uniwersytetu Australii Południowej przeanalizowali dane 397 osób w wieku 60 lat i starszych. Uczestnicy raportowali swoje codzienne aktywności, a następnie poddano ich ocenie funkcji poznawczych. Eksperci wykazali, że osoby starsze, które czytają regularnie, osiągają lepsze wyniki w testach poznawczych niż ludzie, którzy preferują oglądanie telewizji. Podczas gdy bierne śledzenie programów telewizyjnych może sprzyjać osłabieniu funkcji poznawczych, aktywne czytanie angażuje umysł i stymuluje jego rozwój.
Zmiany w zakresie stylu życia mogą pomóc w zapobieganiu demencji
Dlaczego wnioski z tych badań są takie ważne? Dzięki nim można znacząco ograniczyć ryzyko problemów poznawczych – zwłaszcza że nawet 45% przypadków demencji można uniknąć dzięki zmianom dotyczącym stylu życia.
W Australii demencja dotyka prawie pół miliona ludzi, co odpowiada jednej osobie na tysiąc. Kobiety stanowią niemal dwie trzecie tej grupy. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że liczba osób zmagających się z tą chorobą przekracza 55 milionów na całym świecie, a każdego roku odnotowuje się blisko 10 milionów nowych diagnoz.
Czytanie i aktywność fizyczna wpływają na nasz umysł
Dr Maddison Mellow z Uniwersytetu Południowej Australii zwraca uwagę, że nie wszystkie formy siedzącego trybu życia mają jednakowy wpływ na pamięć i procesy myślowe.
– W naszych badaniach odkryliśmy, że kontekst danej aktywności wpływa na jej powiązanie z funkcjonowaniem poznawczym – różne działania dostarczają różnych poziomów stymulacji umysłowej i zaangażowania społecznego – mówi dr Mellow.
– Wiemy już, że aktywność fizyczna jest jednym z najlepszych sposobów ochrony przed demencją i powinna być priorytetem dla tych, którzy chcą zadbać o zdrowie mózgu. Jednak do tej pory nie badaliśmy bezpośrednio, czy można poprawić stan zdrowia mózgu, zamieniając jedną siedzącą aktywność na inną – twierdzi badaczka. I dodaje:
– Nasze badania wykazały, że siedzące zachowania, które sprzyjają stymulacji umysłowej lub interakcjom społecznym – jak czytanie lub rozmowy z przyjaciółmi – są korzystne dla funkcji poznawczych, podczas gdy inne, takie jak oglądanie telewizji czy gry komputerowe, mają negatywny wpływ. Oznacza to, że rodzaj aktywności ma kluczowe znaczenie.
Jak poprawić koncentrację i pamięć?
Ważne jest też to, że wystarczy wprowadzić drobne zmiany, by ograniczyć negatywne skutki niektórych nawyków. Nawet pięciominutowe przerwy mogą mieć zbawienny wpływ na aktywność naszego mózgu. Wystarczy zrobić krótką przerwę w graniu czy oglądaniu filmów na zrobienie kilku ćwiczeń albo przeczytanie kilku stron książki, by pobudzić ciało oraz umysł.
Ostatnie badania coraz lepiej pokazują, że różnorodne formy intelektualnej aktywności, takie jak rozwiązywanie łamigłówek czy strategiczne gry, również sprzyjają zdrowiu mózgu. Jednak to właśnie czytanie wydaje się mieć najbardziej kompleksowy wpływ na funkcje poznawcze, ponieważ wymaga koncentracji, analitycznego myślenia oraz wyobraźni.
Czytanie pomaga zmniejszyć stres
Czytanie to nie tylko trening dla umysłu, ale także skuteczny sposób na redukcję stresu. Zanurzenie się w lekturze pozwala odpocząć od codziennych trosk, co pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne. Wysoki poziom stresu jest jednym z czynników sprzyjających demencji, dlatego regularna lektura może pośrednio obniżać ryzyko tej choroby.
Warto również zwrócić uwagę na badania wskazujące, że osoby prowadzące aktywne życie towarzyskie i regularnie angażujące się w różnorodne działania intelektualne rzadziej doświadczają zaburzeń poznawczych. Czytanie książek może być kluczowym elementem takiego stylu życia, pomagającym utrzymać sprawność umysłu.
Czytanie rozwija
Niektóre badania wykazały także, że osoby, które czytają fikcję literacką, mają lepiej rozwiniętą empatię i zdolności społeczne. Lektura literatury pięknej pozwala zrozumieć różne punkty widzenia, co może wspierać zdolności poznawcze oraz zdrowie psychiczne.
Znaczenie czytania dla zdrowia mózgu potwierdzają również badania obrazowe, które wykazują, że podczas czytania aktywowane są różne obszary kory mózgowej. Im większa aktywność neuronów, tym lepiej mózg radzi sobie z procesami związanymi z pamięcią i koncentracją.
Czy e-booki i audiobooki wpływają na nas tak jak tradycyjne książki?
Co ciekawe, nie tylko tradycyjne książki mają taki pozytywny wpływ. E-booki i audiobooki również mogą przyczyniać się do poprawy funkcji poznawczych, o ile wymagają aktywnego zaangażowania i przetwarzania informacji.
Tagi: literatura,
