i Wiatr/ve Rüzgâr
Tozan Alkan

Turcja, w której działa cenzura, wychowała twórców takich jak Tozan Alkan, którzy nie poddają się ograniczeniom. W tomiku „i Wiatr”, nominowanym do nagrody Europejskiego Poety Wolności, autor manifestuje wolność jako wartość najwyższą.

„i Wiatr” to poezja spokoju, głębokich (auto)refleksji, wnikania w egzystencjalizm. U Alkana wolność wyrażana jest na wiele sposobów, ale autor stawia również bariery. Do wniknięcia w tę poezję zaprasza wyłącznie czytelników o wolnym, otwartym umyśle. Swoją lirykę każe także odczytywać etapami. Najpierw maluje pejzaże (również wewnętrzne), pozwala zachwycać się bogatą metaforyką, uwiecznia ducha swojego kraju, a potem zaprasza do przedzierania się przez gąszcz trudnych środków artystycznych, niełatwych tematów.

Turecki poeta oddaje hołd słowu, podkreśla jego znaczenie oraz możliwości. Mówi też o poezji, swoim (i nie tylko) stosunku do niej, ciągle mając na uwadze moc słowa. Poezja to cel i środek. Czytanie i pisanie Alkan traktuje jako dar, który jest w stanie zmienić bieg wielu spraw, w tym tej najważniejszej – wolności.

Podmiot z „i Wiatr” balansuje na granicy życia i śmierci, przy czym ta śmierć ma charakter umowny, symboliczny nawet. Umiera, bo się buntuje. Umiera, bo mimo tego buntu nadal tkwi w tym samym miejscu, w życiu plugawym.

Alkan odrzuca stereotypy, więzy, normy, korzysta z wolności w pełni. Wyraża ją m.in. przez oryginalny styl poetycki. Problem zaczyna się wówczas, gdy poeta tak głęboko zanurza się w swoim lirycznym świecie, swojej oryginalności, wolności i słowach, że niekiedy jego liryka jest zbyt hermetyczna, nie dopuszcza wielu odbiorców.

Poezja Tozana Alkana wiele wymaga od czytelnika, ale i całkiem sporo daje w zamian. Ile dasz z siebie, tyle dostaniesz.