Katar duszy
Joanna Bartoń

Wiwisekcja rozedrganej duszy

Bartoń pisze w nieoczywisty sposób i takich właśnie spraw dotyka. Odważne pisanie zrodziło odważną pozycję (a o samych 'pozycjach' również w kilku miejscach na stronach książki znajdą się wzmianki) dotykającą tematów mało sympatycznych albo tabuizowanych (samobójstwo, uzależnienia, seksualność, która jest problemem, przyjaźń z księdzem, utracona wiara w Boga), a niektóre z nich pisarka potraktowała z właściwą sobie niepokornością.

Rozedrgana bohaterka Anna Hipner zaiste ma potężny nieżyt funkcjonowania w życiu i walczy z nim na rozmaite sposoby. Czasem lepiej, czasem gorzej. Jakie lekarstwa sobie aplikuje? I co ją naprawdę uleczy? Depresyjna dusza Hipner chce jednego i kilka razy plan odejścia z tego świata jest realizowany - nigdy jednak do końca nie jest on udany. Anna szuka szczęścia, ale nie w sobie; wydaje się jej, że szczęście może dać jej drugi człowiek (choć nie wydaje się ona zwolenniczką miłości romantycznej) albo Bóg (którego porzuca, do którego wraca, na którego - mówiąc delikatnie - się obraża).

Rogata dusza bohaterki ,,Kataru..." choruje. Od pierwszej strony do - niemal - ostatniej. Anna jest pełna emocji i niezaspokojonych żądz; nie godzi się na zło, które dotyka jej bliskich; wybucha emocjami, którymi z powodzeniem mogłaby obdarować kilka osób (tylko kto by takie popaprane chciał?). Można jej zarzucić wiele rzeczy, ale nie to, że jest fałszywa. Wręcz przeciwnie - jest do bólu prawdziwa, ma niewyparzony i dość cięty język. Kocha książki, jest pisarką, a wszelkie życiowe ,,g...", które ją spotyka, traktuje jak dobry materiał do tworzenia prozy.

Takie love story, które otrzymujemy na kartach ,,Kataru duszy" mogłoby być opatrzone jakimś nietuzinkowym (może nawet niecenzuralnym) epitetem. To wyjątkowo oryginalna opowieść pod prąd głównemu nurtowi, dotykająca najczulszych strun człowieka wierzącego, poszukującego i zawsze prawdziwego. Ta swoista wiwisekcja życia/świadomości/duszy Hipner, w której uczestniczymy podczas lektury, nie pozostawi nas obojętnymi - taką Anię możemy polubić albo nie, ale również taką Anię możemy znać z autopsji.

Czwarta książki Joanny Bartoń jest napisana pikantnie i siarczyście, barwnie i soczyście. To taka historia-rozkminka z niemodnymi dziś wnioskami. Ale chyba nawet dla tych, którzy podzielają wartości bohaterki, nie będzie łatwo odnaleźć się w jej wachlarzu emocji i nietypowych zachowań. Bo Hipner jest krnąbrna i narowista, i w ciągłej gorączce egzystencjalnej - to na pewno przez ten katar! A powodów ma wiele: braki witaminowe w oglądzie swojego życia (skąd one się wzięły?), bakterie smutku i wirusy goryczy wpełzające w duszę, zbyt pochyłe perspektywy swojej egzystencji (które mogły wyrosnąć z tworów kultury, z którymi miała styczność?).

Polubiłam bohaterkę ,,Kataru duszy". Anna Hipner mówi prosto z mostu, nie owija w bawełnę; czasem jest wulgarna, czasem bardzo dosadna, ale zawsze prawdziwa i konkretna. I bardzo dobrze. Grzeczne już byłyśmy. Długo. Zbyt długo.

PS
I jeszcze jedno: nie spodziewałam się takiego finału.
Może R. wystawiłby ,,Katar duszy" na deskach teatru?

To najlepsza książka Joanny Bartoń. I dla łowców atrakcyjych fabuł, i dla inteletualistów-egzystencjalistów.