Joseph Conrad

Joseph Conrad - biografia, życie i twórczość

Joseph Conrad – biografia, życie i twórczość

Joseph Conrad urodził się 3 grudnia 1857 w Berdyczowie. Był synem pisarza i tłumacza Apolla Korzeniowskiego i Ewy z Bobrowskich. Ojciec Conrada był działaczem patriotycznym, za co w 1861 roku został aresztowany, a rok później, wraz z żoną, skazany na zesłanie do Wołogdy. Kiedy chłopiec miał 8 lat, zmarła jego matka, a kilka lat później stracił również ojca. Po śmierci rodziców Conrada przez wiele lat wspierał wuj – Tadeusz Bobrowski.

Joseph Conrad – młodość

Nie ukończywszy gimnazjum, w wieku 17 lat wyjechał do Francji i zaciągnął się na statek jako prosty marynarz. W 1878 roku odmówiono mu przedłużenia paszportu, nie mógł już dłużej służyć w marynarce francuskiej. Przeniósł się do brytyjskiej, ponieważ Anglicy potrzebowali załóg, a wymagane dokumenty ich nie interesowały. Na morzu spędził w sumie 17 lat i dosłużył się patentu kapitańskiego marynarki brytyjskiej. Zwiedził wiele krajów, a szczególnym miejscem, które później stanie się scenerią jego powieści, była Indonezja. Wówczas nauczył się także języka, w którym później napisał książki, stanowiące dziś ważną część literatury angielskiej.

Joseph Conrad – kariera pisarska

W 1894 roku Conrad zakończył służbę w marynarce. Wówczas zaczął utrzymywać się z pracy twórczej oraz spadku po wuju. Zadebiutował dwa lata później, w wieku 38 lat, powieścią Szaleństwo Almayera. Początkowo chłodno przyjęta przez krytyków, ostatecznie zyskała sobie popularność wśród czytelników. Ze względu na brak zaplecza kulturowego, nie mógł konkurować z anglojęzycznymi autorami piszącymi o anglojęzycznym świecie. Swobodnie poruszał się jednak po krajach egzotycznych, dobrze znanych mu z wypraw morskich. Był to przede wszystkim Archipelag Malajski. To właśnie taka sceneria fascynowała czytelników, bowiem to Conrad był pionierem w opisywaniu tamtych regionów. 

Conrad niejednokrotnie w swoich dziełach odwołuje się do czasu spędzonego na morzu. Bohaterowie jego powieści również mają źródło w osobach, które poznał osobiście lub o których słyszał. Przykładem może być Dominic Cervoni – pierwszy oficer na barku „Saint-Antoine”, gdzie Conrad pełnił funkcję stewarda, stanowi pierwowzór młodego genueńskiego marynarza Nostromo z powieści o tym samym tytule. W noweli Murzyn z załogi „Narcyza” Conrad zachował natomiast nazwę statku, na którym pływał w 1884 roku.

Istotnym momentem w karierze literackiej Conrada była znajomość z Fordem Madoksem Fordem. Wspólnie napisali takie dzieła jak: Spadkobiercy (1901), Przygoda (1903), Charakter przestępstwa (1924).

Joseph Conrad – życie prywatne

W 1896 roku wziął ślub z Jessie Emmeline George. Doczekali się dwóch synów – Alfreda Borysa (ur. w 1898) oraz Johna Alexandra (ur. w 1906). Zarówno żona, jak i obaj synowie opublikowali wspomnienia o swoim mężu i ojcu. Conrad chorował na depresję, cierpiał także na podagrę. Zmarł 3 sierpnia 1924 roku w Bishopsbourne, prawdopodobnie na zawał serca. Pochowany na cmentarzu w Cantenbury. Na jego nagrobku znalazło się motto z ostatniej ukończonej powieści Conrada – Korsarza – „Sen po trudzie, port po wzburzonych morzach, Spokój po wojnie, śmierć po życiu, cieszy ogromnie”.

Joseph Conrad – sylwetka pisarza oraz twórczość

Joseph Conrad nazywany jest człowiekiem trzech kultur – polskiej, francuskiej i angielskiej. Z własnej ojczyzny wyniósł znajomość polskiej literatury (jego ulubionym poetą był Słowacki). Głównymi wzorami literackimi z Francji byli Flaubert oraz Maupassant. Co ciekawe pisarz będąc klasykiem angielskiej prozy, częściej swoje powieści osadzał we Francji niż Anglii. Od zawsze nurtowała go problematyka etyczna oraz egzystencjalna. Potrafił niezwykle przenikliwie opisać kondycję ludzką na styku kultur, tego, co stereotypowo uważamy za cywilizowane i barbarzyńskie, znane i obce.

W ciągu swojej kariery napisał kilkanaście powieści, wiele nowel oraz opowiadań. Najbardziej znanymi pozycjami są niewątpliwie: Lord Jim (1900) – książka o oficerze marynarki, który w chwili zagrożenia opuścił powierzony sobie statek, „rzecz o utraconym i odzyskanym honorze”; Nostromo (1904) – opowieść o zdradzie, szpiegostwie i zderzeniu się okrutnej rosyjskiej autokracji z niemniej okrutną rosyjską rewolucją; Jądro Ciemności (1902) – po raz pierwszy opublikowane w formie 3-odcinkowego opowiadania, uważane za arcydzieło literatury światowej. Jest to opowieść o podróży do serca dżungli, porusza kwestię kolonializmu, pokazuje ciemną stronę ludzkiej natury. Oprócz tego, w dorobku pisarza znaleźć można również dramaty oraz eseje i wspomnienia.

Jego książki znalazły się na liście 100 najlepszych powieście anglojęzycznych XX wieku wydawnictwa Modern Library, a także liście 100 najlepszych książek literatury światowej Newsweeka.

Joseph Conrad – wpływ na kulturę

Twórczość Conrada odcisnęła ogromne piętno w szeroko pojętej kulturze. Wielu pisarzy XX wieku przyznało się do wpływu Conrada na swoją twórczość, w tym między innymi: Francis Scott Fitzgerald, William Faulkner, Philip Roth czy Joan Didion. Jego dzieła doczekały się wielu adaptacji teatralnych, jak filmowych. Twórczość Conrada obecna jest również w świecie komiksu,  a także gier komputerowych.

W 2015 roku miasto Kraków ufundowało Nagrodę Conrada dla pisarzy debiutantów. Wyróżnienie jest przyznawane, co roku w kategorii proza podczas odbywającego się w Krakowie Festiwalu Conrada. 28 czerwca tego samego roku w Berdyczowie na ziemi żytomierskiej zostało otwarte muzeum Josepha Conrada. 

150. rocznica urodzin Conrada — na wniosek Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego — została wpisana do kalendarza rocznic UNESCO na rok 2007. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2017 – Rokiem Josepha Conrada.