Andrzej Friszke

Andrzej Friszke - biografia, życie i twórczość

Andrzej Friszke urodził się 29 sierpnia 1956 w Olsztynie. Jest znanym historykiem, profesorem nauk humanistycznych, zajmującym się historią najnowszą. Należy do Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności jako członek korespondent. Był też członkiem Kolegium IPN w latach 1999–2006 i Rady IPN w latach 2011–2016.

Andrzej Friszke - biografia

Syn Edmunda Friszke, duchownego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, seniora (biskupa) diecezji mazurskiej.

Andrzej Friszke ukończył II Liceum Ogólnokształcące im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Olsztynie. W 1979 skończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1994 obronił doktorat z nauk historycznych na podstawie pracy Kształtowanie się opozycji przedsolidarnościowej 1968–1980 pod kierunkiem Tomasza Szaroty. W 2000 habilitował się na podstawie książki Życie polityczne emigracji. W 2009 został profesorem nauk humanistycznych. Jest specjalistą w dziedzinie historii najnowszej.

W 1980 wstąpił do warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. W 1981 został redaktorem działu historycznego „Tygodnika Solidarność”. Był też członkiem kolegium redakcyjnego „Głosu Wolnego Wolność Ubezpieczającego”. Od 1982 jest kierownikiem działu historycznego „Więzi”. W latach 1983–1984 otrzymał stypendium Fundacji im. Johanna Gottfrieda Herdera i przebywał w Wiedniu. Potem badał w Londynie historię rządu polskiego i podziemia w czasie II wojny światowej. Współpracował z emigracyjnymi wydawnictwami, zwłaszcza z „Zeszytami Historycznymi".

W 1990 podjął pracę w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Od 1998 prowadzi też zajęcia m.in. w Collegium Civitas. W 2013 został wybrany na członka korespondenta Polskiej Akademii Nauk, a w 2020 na członka korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności. W 2000 stanął na czele zarządu Stowarzyszenia Archiwum Solidarności. Zasiadał też w kolegium Europejskiego Centrum Solidarności i radzie Muzeum Historii Polski w Warszawie. Jest członkiem Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Warszawie.

W 1999 polecony przez Unię Wolności wszedł w skład Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej. W 2007 kandydował na to stanowisko z Platformy Obywatelskiej, ale nie udało mu się go uzyskać. W 2011 znalazł się w nowo utworzonej Radzie IPN, która została zlikwidowana nowelizacją ustawy o IPN w 2016.

W latach 2007–2020 pracował jako konsultant dla Komisji Historycznej, która lustrowała duchownych Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP.

W 2017 wszedł w skład jury Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego. Należy do Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Świętej Trójcy w Warszawie.

Andrzej Friszke - nagrody i wyróżnienia

Andrzej Friszke w 2005 roku został wyróżniony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Rok później został odznaczony przez Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2011 przez Bronisława Komorowskiego Krzyżem Oficerskim tego orderu.

Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień, m.in. nagrody Polcul Foundation (1990), „Odry” (1994), Polskiej Fundacji Kulturalnej w Londynie (1995), „Za osiągnięcia w badaniach polonijnych” (2000), Nagrody im. Jerzego Giedroycia (2001) – za książkę Życie polityczne Emigracji, Nagrodę im. ks. dra Leopolda Otto (2005) przyznawaną przez „Zwiastun Ewangelicki”, nagrodę „Polityki” (2011) oraz Nagrodę im. Kazimierza Moczarskiego (2011) za książkę Anatomia buntu. W 2018 otrzymał Nagrodę im. Tadeusza Kotarbińskiego. W 2010 został wyróżniony Medalem „10 lat Instytutu Pamięci Narodowej”.

Rewolucja Solidarności 1980–1981 otrzymała nominację do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego.

Najnowsza książka Andrzeja Friszkego to Polska. Losy państwa i narodu 1939 - 1989.