Recenzja książki: Montecristo

Recenzuje: Kasia Pessel

Jednostka i ogół. Co jest ważniejsze - interes konkretnego człowieka czy dobro ludzkości? Wbrew pozorom nie jest to prosta alternatywa, na to pytanie nie ma jedynie dwóch wykluczających się odpowiedzi. Pomiędzy nimi jest cała gama rozwiązań, mniej lub bardziej akceptowalnych. Czasem trzeba się opowiedzieć za jedną ze stron, choć sumienie wprost krzyczy o zdradzie zasad i wszystkiego, co do tej pory było dla człowieka życiowym kierunkowskazem. Niestety, rzeczywistość nie jest czarno-biała.

Jonas Brand jako reporter zbyt dużych osiągnięć na swoim koncie nie ma, bo raczej trudno do nich zaliczyć krótkie wywiady lub migawki z eventów bądź imprezowych „ścianek". Kiedyś miał aspiracje, by stać się dziennikarzem śledczym, lecz bez odpowiedniego tematu trudno ruszyć z karierą. Po latach trafia mu się intrygujący przypadek. Podobno nie istnieją dwa oryginalne banknoty o tym samym nominale, w jednej walucie i z identycznym numerem seryjnym. A jednak Jonas ma w swoim portfelu właśnie takie egzemplarze i zamierza odkryć, jak to możliwe. Takiej „gratki" nie można przegapić - szczególnie, gdy pragnie się czegoś więcej od losu. Prywatne śledztwo rusza z miejsca, może mało spektakularnie, za to przynosi konkretne tropy, więcej niż obiecujące i zapowiadające, że Brand dobrze zrobił, kierując się intuicją.

Ale coś jeszcze zaprząta jego uwagę. Wydarzenie sprzed kilku miesięcy również wydaje się potencjalnie interesujące. Nikt przecież bez powodu nie popełnia samobójstwa - zwłaszcza kiedy ma dobrą pracę, kochającą rodzinę i jeszcze chwilę przed śmiercią był szczęśliwy. Co mogło pchnąć bankiera do targnięcia się na własne życie? Policja zamknęła dochodzenie z jednoznacznym wynikiem, ale ta wersja wydarzeń jest nie do przyjęcia dla bliskich i znajomych samobójcy. Paolo Contini rzucił się z pociągu, którym jechał także Jonas, a nasz dziennikarz nagrał reakcje współpasażerów odruchowo. Teraz te urywki mogą stać się punktem wyjścia do reportażu. W ciągu kilku miesięcy dzięki zbiegowi okoliczności Branda natyka się na dwa interesujące tematy. Każdy ma potencjał, by wynieść szeregowego pracownika telewizji na wyższy poziom. Jednak nic nie jest aż tak proste, jak mogłoby się wydawać. Co więcej, gdy sprawom przyjrzeć się z bliska, niepokojące przypuszczenia nasuwają się same. Samobójcza śmierć szwajcarskiego bankiera i dwa identyczne banknoty franków szwajcarskich wydają się nie mieć ze sobą nic wspólnego - chyba, że odrzuci się to, co niemożliwe, przyjrzy się pozostałym śladom, chociaż wydają się nieprawdopodobne. Czy warto, mimo niebezpieczeństwa, brnąć w dochodzenie?

„Szwajcaria" to słowo, będące niemalże synonimem pieniędzy, bankowości oraz bezpieczeństwa. Nie ukrywajmy - kraj ten nie kojarzy się raczej z kryminalną opowieścią. Tymczasem Martin Suter ukazał zupełnie inne oblicze Szwajcarii. Montecristo to trzymający w napięciu trhiller, dotykający wątków politycznych i gospodarczych. Mówi się, że gdy nie wiadomo, o co chodzi, to na pewno chodzi o pieniądze. Maksyma ta wydaje się doskonale podsumowywać fabułę powieści Montecristo. Ale na tym nie koniec. Martin Suter zadbał o to, by czytelnik nie nudził się podczas lektury jego powieści i z pozornie niepowiązanych z sobą wątków stworzył historię, w której nie brak niespodzianek, zaskakujących zwrotów akcji i spektakularnego finału. Dylemat: jednostka czy ogół to tylko jedna z kilku kwestii, z którymi Suter skonfrontował bohaterów powieści Montecristo. Autor ich nie oszczędza. Podobnie jak nie oszczędza czytelników, nie pozwalając im nawet na wzięcie głębszego oddechu. Czy jednak nie o to właśnie chodzi w thrillerze?