Caryca
Ellen Alpsten

Kochanka, matka, morderczyni. Pierwsza kobieta, która samodzielnie władała Rosją.
 

Jakże można się pomylić. Gdy przeczytałam tytuł tej książki byłam prawie pewna, że rzecz będzie dotyczyła Katarzyny Wielkiej. Zaczęłam czytać (nie zapoznawszy się z blurbem) a tutaj niespodzianka! Bo oto Ellen Alpsten portretuje postać Katarzyny, owszem, ale tej troszkę mniej znanej, a przez niektórych zupełnie zapomnianej.

Marta Helena Skowrońska, bo tak nazywała się, zanim przeszła na prawosławie, dorosła i zainteresował się nią car Piotr I Wielki. Niewiele wiadomo o jej pochodzeniu i w sumie bardziej są to spekulacje niż fakty. Zakłada się jednak, że mogła pochodzić z rodziny chłopskiej, stąd jej analfabetyzm. Sprzedana na służbę, popełnia czyn niegodny i ucieka. Później pracuje jako praczka i tam wpada w oko cara. Piotr dążący do nowoczesności i chcący dogonić zachodnie kraje, nie widzi nic złego w związku z piękną Katarzyną. Ta zostaje najpierw jego kochanką, potem drugą żoną. Rodzi mu dwanaścioro potomków, z czego przeżywają tylko dwie dziewczynki. Po śmierci Piotra I Wielkiego, to właśnie Katarzyna wstępuje na tron i rządzi Rosją, jako Katarzyna I cesarzowa Rosji.

Caryca to nie jest powieść czysto historyczna czy biograficzna – to fikcja historyczna, albo jak kto woli historia zbeletryzowana. Niemniej bardzo interesująca, bo i osoba, której dotyczy była niebanalna. Przypuszczam, że nie tylko mnie gdzieś po drodze umknęła jej postać, zakryta głośną i dość skandaliczną Katarzyną Wielką.

W sumie może dziwić, jak ktoś kto jest analfabetą może zajść aż tak daleko. Dla mnie również stanowi to zagadkę. Nawet po przeczytaniu książki. W ogóle Katarzyna I vel Marta Skowrońska jest dość ciekawą osobą. Faktycznie nie potrafiła pisać, ani czytać, ale umiała rozmawiać w kilku językach. Miała głowę na karku i być może znalazłyby się osoby, które powiedziałyby – chłopski rozum. Jednak to wcale jej nie przekreślało, a dla wykształconego i mądrego Piotra Wielkiego zapewne stanowiła zagadkę i pewnego rodzaju ciekawostkę. A że do tego była ładna, to wiadomo – krew nie woda.

Alpsten zaczyna powieść od śmierci Piotra. Później w retrospekcji cofamy się do przeszłości, by poznać życie Katarzyny, które jest opowiedziane z jej perspektywy w pierwszej osobie. Co jakiś czas wracamy jednak do Petersburga. Wątki te nie zakłócają poznawania czytanej historii. Można nawet powiedzieć, że świetnie się uzupełniają.

Nie zamierzam Wam opisywać, co w książce znajdziecie, bo nie taka jest moja rola. Nadmienię tylko, że z pewnością niejednokrotnie natkniecie się na sceny seksu, a nawet na gwałty. Będziecie mieli do czynienia z kobietami, które równe są seksualnej zabawce i zdeprawowanymi mężczyznami. Z góry uprzedzam, że nie jest to romans z kilkoma faktami historycznymi.

Muszę jeszcze wspomnieć, że w książce natkniecie się na mnogość opisów, plastycznych i barwnych osiemnastowiecznej Rosji. Przenikające się – niesamowity przepych i skrajne ubóstwo. Rewelacyjnie ukazane tło historyczne, które musiało kosztować autorkę wiele godzin spędzonych w archiwach – polityka, wojny, władza, Kreml. Alpsten nie omija żadnych tematów. Pojawiają się także wzmianki, które są często pomijane przez innych autorów – higiena oraz wymierzanie kar.

Przeczytałam, że Caryca jest debiutem Ellen Alpsten i prawdę mówiąc po lekturze zwyczajnie wierzyć mi się nie chce. Naprawdę dobrze napisana i kawał włożonej pracy, by ta książka powstała. Losy Katarzyny I poznawałam z rosnącą ciekawością i z przyjemnością. Teraz przyszedł czas na drugą odsłonę, książkę, którą już skończyłam i niedługo dowiecie się co o niej sądzę – Córka carycy.

Informacje dodatkowe o Caryca:

Wydawnictwo: Marginesy
Data wydania: 2022-08-10
Kategoria: Biografie, wspomnienia, listy
ISBN: 9788366500211
Liczba stron: 520
Tytuł oryginału: Die Zarin / Tsarina
Dodał/a opinię: Monika Piotrowska-Wegner

Tagi: Biografie fabularyzowane