Żart
Milan Kundera

W świecie totalitaryzmów wszelakich nie ma miejsca na żarty. Wymagane są: całkowity brak samodzielnego myślenia, bezwzględna lojalność i posłuszeństwo. Jak tylko zboczysz z tej drogi, w najlepszym razie zostaniesz wykluczony - z partii, studiów, ze swoich marzeń i życia. Tak stało się z Ludvikiem. Ale to nie jest powieść o politycznym męczenniku, to powieść o tym, jak można pozwolić zniszczyć siebie, utkwić w przeszłości a swoją teraźniejszość zamienić w nieustanne rozgoryczenie i pragnienie odwetu. 

Oczywiście systemy mają moc niszczenia, ale człowiek ma moc odbudowywania siebie. A tego nasz bohater nie zrobił. Dla mnie to książka o poddaniu się i pielęgnowaniu w sobie przez wiele lat swoich niepowodzeń, nieszczęść, poczucia niesprawiedliwości. I to moim zdaniem Kundera wyśmiał poprzez ukazanie tej groteskowej zemsty. 

Zakotwiczenie się w przeszłości (folklor, wiara, traumatyczne zdarzenia) prowadzi do tego, że nie żyjemy tak naprawdę, nie tworzymy niczego nowego, wartościowego. Dlatego trudno mi było utożsamić się z postawą życiową bohaterów. Ale opisane to zostało z ogromną plastycznością, chociaż wykłady na temat muzyki ludowej były nużące. 

Dobrze sobie przypomnieć że komuna nie tylko u nas byla