Obcy
Maks Frei

Wielu z nas wyobraża sobie inne światy, zupełnie nowe istoty je zamieszkujące, a także czasem swoją rolę w takim miejscu. Maks śnił o nieznanym terytorium, jego mieszkańcach. Bawił się w swoich snach znacznie lepiej niż w rzeczywistości. Trochę tak, jak wtedy gdy gramy w gry RPG, które przenoszą nas w tajemnicze lokacje, z równie sekretnymi rezydentami. Sęk w tym, że Maksowi udało się trafić do miejsca z jego snów. Powiodło mu się to, o czym przestał marzyć i co jednocześnie uratowało mu życie.

Zawikłane? Wręcz przeciwnie! Wyobraźcie sobie tramwaj, który z niewiele znaczącej ulicy w mieście, zabiera Was w odległe miejsca, które dotąd istniały tylko w wyobraźni autorów i scenarzystów. I choć jest to, póki co, podróż w jedną stronę – nie będziecie jej żałować. W podobnej sytuacji jest bohater książki Maksa Frei – „Obcy”. Tytułowy obcy może kojarzyć się zupełnie niepotrzebnie z serią drastycznych filmów z obrzydliwymi kosmitami w rolach głównych, nic bardziej mylnego. „The Stranger” jak brzmi angielski tytuł, mógł faktycznie zostać trafniej przetłumaczony, ale uznajmy, że słowo „obcy” oddaje charakterystykę postaci Maksa.

Maks Frei, czyli (wbrew pozorom!) Swietłana Juriewna Martynczik, to rosyjska pisarka pochodzenia ukraińskiego, która napisała już wiele tomów opowiadających o przygodach w Echo (niestety do nas trafiają dopiero teraz, a wydane zostały już w 1996 r.!). To mój pierwszy kontakt z twórczością autorki, ale po przeczytaniu „Obcego” stwierdzam, że z pewnością nie ostatni. Świetny kawał pracy wykonał tłumacz (pani Walentyna Mikołajczyk-Trzcińska!), którego zadanie było dość trudne – Swietłana już w tym cyklu („Labirynty Echo”) używa wielu neologizmów, do których naprawdę trzeba się przyzwyczaić. Najtrudniejsze w podejściu do przeczytania „Obcego” jest właśnie przestawienie się na jej swoisty styl i przede wszystkim zaabsorbowanie całej złożoności totalnie nowego świata, jego niekonwencjonalnych zwyczajów i pięknej, ale nowatorskiej kultury. To może zdecydowanie utrudniać początki, ale warto!

„Obcy” Maks Frei, który jest I tomem cyklu „Labirynt Echo”, to w rzeczywistości cudowna powieść o możliwościach zmian w naszym życiu, o tym jak wiele może zdziałać zmiana podejścia do pewnych kwestii, o tym jak można się przyzwyczaić do natłoku informacji o milionach nowych rzeczy i wreszcie o tym jak człowiek może odnieść sukces, mimo że uważany był za przegranego. I to wszystko mieści się w fantastycznej części cyklu o kompletnie innym świecie!

Trafiamy do Echo – świata, w którym magia nie jest niczym dziwnym. I dzięki czarom mamy tutaj bardziej do czynienia z fantastyką, natomiast sama kreacja Tajnego Wojska Wywiadowczego i jego pracowników jest jak rodem wyjęta z nadzwyczajnych kryminałów Akunina. Poznajemy całą gamę postaci, które mają nadprzyrodzone zdolności i używają ich w imię większego dobra. Sam Sir Juffin Halley, postać najbliższa naszemu bohaterskiemu Maksowi, przypomina mi detektywa Erasta Fandorina, z powieści Akunina właśnie. Jest mentorem, a jednocześnie przyjacielem Maksa – to od niego uczy się on magii i zwyczajów całego świata (a wyobraźcie sobie, że znaleźliście się w innym świecie – sama nauka podstaw życia w nim może być iście frustrująca).

„Obcy” jest połączeniem dobrego kryminału z powieścią fantastyczną, który wciąga, jeśli przebrniemy przez natłok informacji na samym początku. Kreacja świata Echo jest świetnie dopracowana, w najmniejszych szczegółach (czasem naprawdę trzeba się „pomęczyć”, aby zrozumieć o co chodzi) – mają na przykład w Echo Dzielnicę Spotkań – w której spotykają się szukający bliskości ludzie. Mieszkańcy echo, ku rozpaczy Maksa, nie wiedzą jednak, co to kawa ani papierosy. Mają jedynie namiastki – kamrę, której biedaczysko nie umie do końca przygotowywać oraz fajkę, której smak i zapach zupełnie mu nie odpowiadają. Dlaczego zatem Maks jest szczęśliwy w tym świecie? Dowiecie się czytając „Obcego” Maksa Frei!

Maks Frei przez wiele lat wodził wszystkich za nos- do momentu, aż okazało się, że pod tym pseudonimem kryje się Swietłana Martynczik. To właśnie jej możemy zawdzięczać historię która liczy już ponad 40 tomów!

Maks od zawsze czuł, że różni się od innych ludzi. Zdecydowanie wolał dzień niż noc, a jego życie było płaskie i bezbarwne. Do momentu, aż dzięki poznanemu w swoich snach sir Juffinem przeniósł się do zupełnie innego świata. W Echo wszystko jest inne niż u nas… Magia jest nieodłączną sferą życia, tak potężną, że musiała zostać ograniczona. W dodatku gdy Maks stał się sir Maksem i dołączył do Tajnego Wojska Wywiadowczego okazało się, że i z niego całkiem udany mag. Jednak czy to wystarczy by ścigać przestępców z wieloletnią magiczną praktyką?

Ostatnio zaczytywałam się w historię nieco inne, pomijając delikatnie gatunek najbliższy mojemu sercu, a jeżeli już po fantastykę sięgałam to skłaniałam się bardziej po jej romantyczne wersje. A przecież dobrej fantastyki nigdy nie za mało? Szczególnie, że tak ciężko ją znaleźć. Czy tym razem mi się udało?

Na początku pomysł wydał mi się świetny, jednak by odnaleźć się w tym dziwnym świecie potrzebowałam o wiele więcej czasu niż Maks. W dodatku za każdym razem gdy mi się wydawało, że już „czuję klimat” jak z kapelusza magika wyskakiwało coś co mnie zaskakiwało na tyle by znów zastanawiać się o co właściwie do końca tu chodzi. Na początku byłam tym faktem już trochę zmęczona, a tempo czytania trochę się zmniejszyło.. W pewnym momencie mnie olśniło. Nigdy nie pojmę tego świata do końca! Za każdym razem gdy będę miała wrażenie, że Echo jest mi znane tak jak własne miasto, pojawi się jakiś nowy zwyczaj, nowe urządzenie lub zaklęcie. Brak mi słów by opisać geniusz autorki która od podstaw stworzyła świat tak podobny a jednocześnie tak inny niż nasz. W dodatku udało jej się przemycić do tego tak wiele poczucia humoru! Momentami śmiałam się tak głośno, że nawet mój narzeczony, który już nie jedno widział, patrzył na mnie pytającym wzrokiem.

Konstrukcja zdania, przepiękne opisy, genialne dialogi, błyskotliwe riposty… Mogłabym zachwalać i zachwalać. Ale cóż zrobić kiedy tak właśnie jest? Nie liczcie na to, że przeczytacie tą książkę w jeden wieczór. Nie jest to lektura tego typu. Styl i język jakim posługuje się autorka nie należy do tych najbardziej przystępnych, wymaga od czytelnika prawdziwego skupienia. Nie jest to więc książka dla osób które lubią przepływać przez tekst, wiele kwestii nie jest dla nas zrozumiałych od razu i musimy się zastanowić przez dłuższą chwilę nim pojmiemy dokładny sens, a i to nie zawsze będzie nam dane!

„Obcy” powinien stać się przykładem dla wszystkich tych którzy chcą pisać fantastykę. Kult którym jest otoczony w Rosji wcale mnie nie dziwi- stawiam go na półce przeznaczonej dla wybitnych przedstawicieli gatunku. Tolkien stworzył przepiękny świat, Rowling nadała mojemu życiu magii, a Max Frei (czy też Swietłana Martynczik) do tego wszystkiego dodała poczucie humoru idealnie trafiające w moje gusta.

Mam nadzieję, że Wydawnictwo Zysk i S-ka nie poprzestanie na pierwszym tomie i będę mogła zgłębić wszystkie sekrety Echo razem z sir Maksem.