Jan Tomkowski

Na samym początku życia, w najwcześniejszym okresie naszego dzieciństwa dowiadujemy się wielu pożytecznych rzeczy, o których później niestety zapominamy. Na przykład stwierdzamy, że do czytania książek wcale nie jest potrzebna znajomość alfabetu (a w końcu cóż nudniejszego od poznawania liter?). Bo pierwszy kontakt z książką zawdzięczamy zwykle najbliższej osobie, która sama wybrała lekturę dla bezradnego jeszcze czytelnika, a właściwie słuchacza.

...mam wrażenie, że w moim życiu wszystko, co najważniejsze zdarzyło się w szkole. Tam zawiązane zostały nici spisku, który zdecydował o moich losach. Wszystko, co przeżyłem później - nawet lekcje kłamstwa, hipokryzji i konformizmu - wydawało mi się już tylko niekonieczną dekoracją i niepotrzebnym przedłużaniem nudnej fabuły pozbawionej wyrazistego epilogu. (...) Widziałem Paryż, Londyn, Rzym, ani przez chwilę nie doznając wzruszenia, jakie ogarnęło mnie w trzeciej klasie, podczas wycieczki do Pabianic.