Recenzja książki: Asiunia

Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa

Wspomnienia z czasów drugiej wojny światowej mamy okazję czytać w formie obszernych biografii, autobiografii czy opublikowanych listów. Sporo o wojennych realiach dowiadujemy się z publikacji historycznych, w których poznajemy zarówno zagadnienia polityczne, jak i społeczne. Jednak gdy chcemy odpowiedzieć najmłodszym dzieciom na pytania dotyczące tego, jak wyglądało życie ludzi w wojennych realiach, ciężko posiłkować się opasłymi tomiskami. Z pomocą przychodzą wówczas książki kierowane bezpośrednio do najmłodszych czytelników, w których narracja prowadzona jest z perspektywy dziecka, często napisane przez naocznych świadków tych dramatycznych wydarzeń. Jedną z takich książek jest Asiunia Joanny Papuzińskiej.

Tytułowa Asiunia urodziła się w 1939 roku i pierwsze wspomnienia dziewczynki dotyczą czasów, gdy skończyła 5 lat. Trwa wojenna zawierucha. Znika mama, aresztowana przez niemieckich żołnierzy. Liczne rodzeństwo Asuini trafia pod opiekę różnych obcych ludzi, a sama dziewczynka początkowo do trzech poważnych pań, mieszkających na ulicy Filtrowej. Rozpoczyna się tułaczka pięciolatki. Z domu do domu, pod opiekę nowych „cioć". 

Asiunia to inspirowana prawdziwymi wydarzeniami opowieść Joanny Papuzińskiej, dla której wojna rozpoczęła się w styczniu 1944 roku. 

Te półtora roku, to była moja wojna, wcześniej nic nie pamiętam, prawie nic, bo byłam jeszcze za mała. 

Wojenne wspomnienia niosą cierpienie, smutek i strach dziecka, które wiele lat później opowie swoją historię. W opowieści Joanny Papuzińskiej pojawiają się szczegóły, na jakie zwrócić uwagę może tylko dziecko, a które zapadły mu w pamięć już na zawsze – chociażby wspomnienie dotyczące dwóch zsuniętych ze sobą foteli, na których Asiunia musiała spać u jednej z „cioć" i które pierwszej nocy rozjechały się, a dziewczynka zleciała na podłogę.

Ale potem ciocia zawsze związywała im na noc nogi sznurkiem i już nie spadałam.

Książka Joanny Papuzińskiej kierowana jest do najmłodszych, przedszkolnych dzieci. Przystępny język i jasny przekaz sprawiają, że wspólna pomoże rodzicom wprowadzić maluchy w temat wojny i związanych z nią ludzkich dramatów. Opowieść płynie prosto z serca autorki, zadziwia prostotą i ujmuje szczerością. Coś, co wydaje się niewykonalne – jak bowiem wytłumaczyć kilkulatkom, że znikają rodzice i bezpieczny dom, a rozpoczyna się tułaczka w nieznane, bez ukochanego kubeczka czy bliskości kochających osób – autorce mimo wszystko się udaje, bo z ogromną empatią tworzy historię, która uczy, wzrusza i zapada głęboko w pamięć.

Asiunia została przepięknie zilustrowana przez Macieja Szymanowicza w charakterystycznym dla autora stylu. Obrazki są kolorowe, jednak często dominują w nich odcienie brązu czy szarości, które kładą się cieniem na wojennym dzieciństwie dziewczynki. Ilustracje stanowią świetne dopełnienie opowiedzianej przez Joannę Papuzińską historii, doskonale oddają uczucia i emocje bohaterów – smutek i strach Asuini, ale też gniew i agresję niemieckich żołnierzy. 

Opowieść Joanny Papuzińskiej to lektura, której nie może zabraknąć w dziecięcej biblioteczce. Próżno szukać książki, która z podobnym zaangażowaniem, szczerością ale i prostotą mówiłaby o jednych z najboleśniejszych wydarzeń historycznych. Asiunia to opowieść pełna emocji – opowieść prawdziwa, w której autorka nie unika trudnych tematów. To – wreszcie – doskonała i wzruszająca historia, która może pomóc wytłumaczyć najmłodszym, czym jest strata i jak kruche jest ludzkie życie.

Tagi: bóg