Władysław Szpilman

Władysław Szpilman - biografia, życie i twórczość

Władysław Szpilman, pianista i kompozytor, przyszedł na świat 5 grudnia 1911 r. w Sosnowcu. Pierwszą nauczycielką gry na fortepianie była dla niego matka. W latach 1926- 1930 studiował w Wyższej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie: fortepian u Józefa Śmidowicza oraz teorię i kontrapunkt u Michała Biernackiego. Po ukończeniu szkoły do 1933 r. studiował w Akademie der Kunste w Berlinie: w dziedzinie fortepianu u Leonida Kreutzera i Artura Schnabla oraz w dziedzinie kompozycji u Franza Schreckera. Po ukończeniu berlińskiego etapu nauki wrócił do Warszawy i tam do 1935 r. pobierał lekcje gry na fortepianie u Aleksandra Michałowskiego.

W 1932 r. rozpoczął działalność estradową. Zaczął od stworzenia popularnego duetu ze skrzypkiem Bronisławem Gimplem. Trzy lata później zaczął komponować muzykę rozrywkową- jego pierwszą kompozycją była melodia piosenki do słów Emanuela Schlechtera "Jeśli kochasz się w dziewczynie" do komedii muzycznej "Kot". Od 1935 do 1939 r. współpracwał z Polskim Radiem.

W 1940 r. został więźniem warszawskiego getta. Grał tam w kawiarniach i salkach koncertowych, by utrzymać rodzinę. W 1942 r. przypadkowo uniknął deportacji do obozu w Treblince. Pracował niewolniczo jako robotnik budowlany. W 1943 r. udało mu się uciec z getta. Do końca lipca 1944 r. był ukrywany przez państwa Lewickich i Boguckich, przy pomocy materialnej licznych osób, zarówno sławnych (jak Witold Lutosławski), jak i całkiem anonimowych osób. Po upadku powstania pozostał w ukryciu w ruinach domu w Alejach Niepodległości. Tam był odcięty niestety od pomocy polskich przyjaciół, ale odkrył go tam kapitan Wehrmachtu Wilm Hosenfeld i zaczął mu dostarczać żywność. O swoich okupacyjnych losach Szpilman napisał w książce "Śmierć miasta 1939- 1945".

Po wojnie kompozytor związał się ponownie z Polskim Radiem. Tam do 1963 r. był kierownikiem Działu Muzyki Lekkiej. Był także dyrygentem orkiestrowym, inicjatorem konkursów muzycznych i wielu nagrań oraz współorganizatorem (w 1961 r) festiwalu w Sopocie. Odbywał koncerty w kraju i za granicą, zarówno solo, jak i w duetach oraz w powstałym w 1962 r. Warszawskim Kwintecie Fortepianowym.

Skomponował około 500 piosenek estradowych, z czego 150 stało się wielkimi przebojami. Dla przykładu kilka najsłynniejszych: "Cicha noc", "Czerwony autobus", "Trzej przyjaciele z boiska", "Tych lat nie odda nikt". Skomponował też sygnał Polskiej Kroniki Filmowej, kilkadziesiąt piosenek i słuchowisk radiowych dla dzieci, musicali, muzyki do filmów i przedstawień teatralnych. Był członkiem Związku Kompozytorów Polskich oraz Stowarzyszenia Autorów ZaiKS. Zmarł 6 lipca 2000 r.

Kalina Beluch

Władysław Szpilman - kompozycje:

1931 Koncert skrzypcowy
1931 Toccatina na fortepian
1931 Życie maszyn, suita na fortepian
1937 Walc w starym stylu na orkiestrę symfoniczną
1938 Muzyka do filmu "Wrzos"
1939 Muzyka do filmu "Doktor Murek"
1940 Concertino na fortepian i orkiestrę
1942 Mazurek na fortepian
1945 Wariacje na temat walca z opery "Casanova" Ludomira Różyckiego
1947 Parafraza na temat własny na orkiestrę symfoniczną
1949 Pieśń murzyńska na orkiestrę symfoniczną
1951 Dwa walce na orkiestrę symfoniczną
1952 Trzy miniatury na fortepian
1953 Muzyka do filmu "Zawsze pierwsi"
1958 Muzyka do filmu "Zadzwońcie do mojej żony"
1958 Muzyka do bajki "Czerwony kapturek"
1968 Mała uwertura na orkiestrę symfoniczną
1968 Muzyka baletowado sztuki "Ciotka Karola"
1968 Scena baletowa na orkiestrę symfoniczną
1972 Drobne utwory fortepianowe
1988 Muzyka do filmu "Piłkarski poker"