Jerzy Szaniawski

Jerzy Szaniawski - biografia, życie i twórczość

Jerzy Szaniawski przyszedł na świat 10 lutego 1886 r. w Zegrzynku. Wychował się w domu ziemiańsko- inteligenckim, często odwiedzanym przez osoby ze świata kultury. Rodzice kochali teatr i zaszczepili tę miłość swojemu synowi.
Szaniawski ukończył gimnazjum w Warszawie, a następnie rozpoczął studia przyrodnicze w Instytucie Rolniczym w Lozannie. Po ich ukończeniu wrócił do swego rodzinnego majątku, gdzie żył samotnie. Nie musiał się troszczyć o pieniądze, był niezależny materialnie. Praktycznie nie kontaktował się ze środowiskiem literackim (choć stosunkowo bliskie było mu środowisko teatru Reduta z Juliuszem Osterwą i Stefanem Jaraczem na czele). Kontakt ze światem utrzymywał jednak głównie poprzez dramaty. W latach 20- tych napisał "Papierowego kochanka", "Ewę", "Lekkoducha", "Ptaka", "Żeglarza", "Adwokata i róże". Były to niby komedie, ale zawierające sporo elementów filozoficznych i refleksyjnych. Ich ważną cechą charakterystyczną było przeplatanie codziennej rzeczywistości i świata marzeń. Za "Adwokata i róże" został w 1930 r. uhonorowany Państwową Nagrodą Literacką. W latach trzydziestych powstały kolejne sztuki: "Fortepian", "Most", "Służbistę" "Srebrne lichtarze" i "Dziewczynę z lasu". Stworzył też miniatury dla teatru radiowego "Zegarek" i "Most".
Gdy wybuchła II wojna światowa, Zegrzynek został wcielony do Rzeszy, więc pisarz przeniósł się do Warszawy, gdzie działał w ruchu oporu. W 1944 r. został aresztowany przez Niemców. Odzyskał wolność w przeddzień Powstania Warszawskiego, po którego klęsce został wysiedlony. Po wojnie zamieszkał w Krakowie. W 1946 r. napisał swą najsłynniejszą sztukę "Dwa teatry", które zostały uhonorowane nagrodą literacką miasta Krakowa. W latach czterdziestych napisał jeszcze "Kowala, pieniądze i gwiazdy" oraz "Chłopca latającego".
Gdy nastały czasy realizmu socjalistycznego, jego twórczość uznano za wrogą ideologicznie i aż do czasu odwilży nie wydawano go ani nie grano. Na szczęście po rozpadzie doktryny to się zmieniło, a Szaniawski zaczął nawet dostawać liczne nagrody.
Pod koniec życia pisarz żył w izolacji, mimo że jesień życia przyniosła mu wiosnę uczuć (mając 76 lat ożenił się z Wandą Szatkowską. Zmarł 16 marca 1970 r. w Warszawie.

Kalina Beluch


Źródło: http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_szaniawski_jerzy