Drogi ludzkie są dłuższe i bardziej skomplikowane, drogi przemocy są krótkie i efektowne. Żeby z nich skorzystać trzeba nie mieć serca, mieć natomiast bardzo ograniczony umysł i całkiem nieograniczoną władzę, trzeba znaleźć wykonawców, którzy nigdy o nic nie pytają. A wówczas tępota i głupota potrafią w sprzyjających okolicznościach dokazać cudów absurdu i Bóg wie co zniszczyć: Petropol postawić na bagnach, Pałac Zimowy- na popiele, zrobić ze wsi - osady wojskowe, z osad wojskowych - wsie...
Nie ma takiej powszechnej, zawierającej prawdę idei, z której by człowiek, zamiast rozszerzyć krąg jej oddziaływania, nie uplótł sznura, aby związać nim sobie nogi, a jeśli się da, skrępować również innych, tak że swobodne dzieło jego twórczości przeistacza się w karzącą władzę, której sam podlega; nie ma takiego prawdziwego, prostego stosunku między ludźmi, którego by oni sami nie przekształcili we wzajemne jarzmo: miłość, przyjaźń, braterstwo, więzy plemienne, a wreszcie samo umiłowanie wolności posłużyły za niewyczerpane ź
Więcej