Miejska Biblioteka Publiczna w Gliwicach
Miasto: Gliwice 44-103
Adres: Kościuszki 17
O bibliotece:
O BIBLIOTECE
Miejska Biblioteka Publiczna w Gliwicach to wyjątkowe miejsce na mapie kulturalnej Gliwic. Ta nowoczesna instytucja kultury, aktywnie uczestniczy w życiu miasta i jego mieszkańców, będąc nie tylko skarbnicą książek, ale również miejscem spotkań i wymiany myśli, co w pełni odpowiada obrazowi współczesnej biblioteki.
Gliwicką książnicę tworzy sieć złożona z Biblioteki Centralnej oraz 17 filii. Od czerwca 2015 roku struktury MBP uzupełnił punkt biblioteczny Biblioforum – jedyna na Śląsku wypożyczalnia usytuowana w wielkopowierzchniowym centrum handlowym.
Aktualnie stan wszystkich zbiorów MBP to blisko pół miliona egzemplarzy: 440 786 książek oraz 58 527 egzemplarzy zbiorów specjalnych, które tworzą: audiobooki, czasopisma, filmy, nagrania muzyczne na różnych nośnikach oraz gry planszowe. Co więcej, biblioteka zapewnia dostęp do zbiorów elektronicznych z Legimi, Empik Go oraz IBUK. Ponadto bezpłatnie wypożycza czytniki e-booków, tablety graficzne i Czytaki.
USŁUGI
Biblioteka stale unowocześnia swoje usługi na rzecz zwiększenia dostępności oferty. Jest to: książka z dowozem do domu, całodobowa wrzutnia w głównej siedzibie oraz możliwość zwrotu zbiorów w dowolnej placówce, niezależnie od miejsca ich wypożyczenia. W 2022 roku uruchomiono pierwszy książkomat wraz z trezorem bibliotecznym oraz aplikację mProlib, umożliwiając czytelnikom dostęp do usług bibliotecznych również poza godzinami jej pracy.
W czerwcu 2023 r. MBP – jako pierwsza biblioteka na Śląsku i druga w Polsce – zakupiła pliki cyfrowe, które, odpowiednio zakodowane, są udostępniane poprzez platformę Audiobook.pl. Dzięki temu w łatwy, a przede wszystkim dostępny sposób, można słuchać audiobooków online. Do założenia konta wystarczy numer telefonu i karty bibliotecznej.
BIBLIOTEKA W LICZBACH
W 2023 roku odnotowano 43 855 zarejestrowanych czytelników. Tym samym ponad 27% ogółu mieszkańców miasta skorzystało z usług biblioteki, odwiedzając ją aż 372 742 razy. Tylko w ubiegłym roku wypożyczyli 727 333 egzemplarze wszystkich typów gromadzonych dokumentów.
DZIAŁALNOŚĆ KULTURALNO-EDUKACYJNA
Upowszechnianie czytelnictwa to podstawowy cel każdego organizowanego wydarzenia. Biblioteka aktywnie działa na rzecz mieszkańców, starając się dotrzeć ze swoją ofertą do każdej z grup wiekowych. MBP organizuje m.in.: spotkania autorskie i warsztaty, prelekcje specjalistów z różnych dziedzin, lekcje polskiego dla obcokrajowców, zajęcia proekologiczne i zakresu edukacji medialnej zapobiegające wykluczeniu cyfrowemu. Wiele inicjatyw edukacyjnych przygotowuje się w ramach ogólnopolskich akcji, np.: Akcja Żonkile, Watch Docs, Tydzień Bibliotek, Tydzień edukacji Globalnej czy Noc Bibliotek.
W 2023 r. MBP zrealizowała 2 131 wydarzeń dla 64 658 uczestników. W porównaniu do 2022 r. zaobserwowano wzrost o ponad 68,70% wzrost liczby ich odbiorców. Złożyły się na nie m. in.: spotkania autorskie, wykłady, wystawy i wernisaże, warsztaty, kursy, zajęcia edukacyjne i wydarzenia plenerowe. Znakomita większość z nich to wydarzenia ukazujące korzyści płynące z czytania i promujące czytanie jako alternatywną formę spędzania czasu wolnego.
BIBLIOTEKA W PLENERZE
Biblioteka nie jest jednak samotną wyspą. Bogactwo lokalnych wydarzeń organizowanych przez działające w Gliwicach instytucje kulturalne mobilizuje bibliotekę do poszukiwania wciąż nowych sposobów zainteresowania mieszkańców właśnie jej ofertą. Gliwicka biblioteka szeroko otwiera się więc na promowanie czytelnictwa poza swoimi murami. W 2023 r. MBP wzięła udział w 42 wydarzeniach, a jej stoisko odwiedziły 15 682 osoby. Były to m.in. pikniki, festyny, kiermasze świąteczne, Gliwicki Dzień Rodzin, Gliwicki Dzień Sportu, Gliwickie Dni Rozmów o Zdrowiu Psychicznym Dzieci i Młodzieży.
SENIORZY W BIBLIOTECE
Szczególne miejsce w programie działań zajmują seniorzy. Tylko w 2023 r. zrealizowano dla nich 631 wydarzeń, w których udział wzięło 21 609 osób. Hitem ostatniego roku okazały się Potańcówki dla seniorów organizowane raz w miesiącu – jako doskonała okazja do spotkań w gronie przyjaciół, ale również do możliwość nawiązania nowych znajomości. Wyjątkowy charakter miał również X Rodzinny Piknik Seniora, którego koordynatorem była MBP. Wydarzenie objęli honorowym patronatem Marszałek Województwa Śląskiego oraz Prezydent Miasta Gliwicach, a do udziału zaproszono 60 partnerów z regionu. Dla seniorów podejmuje się także różne inicjatywy, wspierające ich w zakresie nowych technologii i przeciwdziałaniu tzw. wykluczeniu informacyjnemu i także społecznemu, jak: kursy komputerowe, warsztaty artystyczne i rękodzielnicze, spotkania klubowe i dyskusyjne, zajęcia teatralne.
SZCZEGÓLNE POTRZEBY
Ważnym obszarem działalności jest aktywacja osób ze szczególnymi potrzebami. Prowadzone są liczne zajęcia kulturalne, konkursy oraz prezentowany jest w filiach MBP dorobek artystyczny osób z niepełnosprawnościami. Biblioteka na stałe współpracuje z miejskimi szkołami specjalnymi, placówkami wsparcia dziennego dla dzieci, młodzieży i dorosłych oraz świetlicami środowiskowymi.
Połowa placówek MBP spełnia wymogi dostępności architektonicznej. A dodatkowo w 2022 r., dzięki pozyskanym środkom finansowym z programu Kultura bez barier realizowanego przez PFRON, zamontowano pętle indukcyjne, powiększalnik do czytania, opublikowano nową i dostępną wersję strony internetowej oraz uzupełniono zbiory dla osób mających trudności z czytaniem. Zrealizowano także 26 wydarzeń z udziałem 1805 osób, a większość z nich tłumaczona była na polski język migowy. Były to m.in.: spotkania autorskie, wystawy, wernisaże, warsztaty biblioterapii, muzykoterapii, konkurs czytelniczy książki mówionej. Zaprezentowano także dorobek twórczy osób z dysfunkcją wzroku, rozumienia i ruchu.
PROJEKTY I DOTACJE
W ofercie MBP są liczne projekty edukacyjne i kulturalne realizowane dzięki środkom finansowym pozyskanym z zewnątrz. W latach 2015-2023 za kwotę 1 029 998 zł ogółem zrealizowano 27 projektów, w tym 24 dotyczące oferty kulturalnej. Na 562 wydarzenia z udziałem 22 379 osób, przeznaczono ogółem 633 408 zł. Wśród nich były projekty dofinansowane z Ministerstwa Kultura i Dziedzictwa Narodowego, np.: „Conrad po trzykroć” – z okazji Roku Jubileuszowego Józefa Korzeniowskiego, „Rozgrywki z lekturą”, „Światu dajesz kształt – w 110. rocznicę śmierci Stanisława Wyspiańskiego”, „Znajdź wspólny język”, „Śląski Tydzień” oraz 6. edycji „Haczyka – gliwickich spotkań literackich”. Oferta obejmowała m.in.: spotkania autorskie, panele dyskusyjne, pokazy filmów, spacery historyczne, mobilne gry, warsztaty, wystawy.
Niektóre działania są nieoczywiste i odważne, realizowane zawsze na rzecz mieszkańców, bardzo często też przez nich inspirowane. W ostatnich latach należą do nich: udział w kampanii samorządowej #Czytanie Rządzi, dwie edycje festiwalu literackiego „Miedzianka po drodze”, które odbyły się w Gliwicach, a MBP partnerowała w ich organizacji, utworzenie „Klubu Pisarzy”, „Długa przerwa” – cykl spotkań z młodzieżą szkół licealnych, „Biblioteka w ruch”, „Biblioteka z klasą”, „Ogród społeczny” czy „Dzień Wody”.
Istotny wpływ na działalność biblioteki ma też trwająca wojna na Ukrainie i włączenie się MBP w pomoc na rzecz osób przybyłych do Gliwic. To kolejny obszar ukazujący, jak szybko biblioteki publiczne reagują na bieżące potrzeby swojego środowiska. MBP jest dla nich miejscem bezpłatnego dostępu do komputerów i Internetu, wszystkie filie doposażone są w klawiatury z cyrylicą, a zbiory uzupełniono o książki w języku ukraińskim. Od pierwszych dni bibliotekarze i wolontariusze prowadzili kursy języka polskiego dla dorosłych dzieci i młodzieży oraz liczne działania edukacyjne, np. spotkania, wystawy, warsztaty. Aktualnie nadal jest kontynuowana nauka języka polskiego, a wiele osób ukraińskiego pochodzenia aktywnie włącza się w liczne wydarzenia kulturalno-edukacyjne organizowane w placówkach MBP. Z inicjatywy nowych mieszkańców Gliwic w jednej z filii powstał Klub Integracji jako przestrzeń wzajemnego poznawania się, wymiany doświadczeń oraz odkrywania kultury polskiej. W ciągu niemal dwóch lat zorganizowano 489 imprez dla 4356 uczestników, w których zarejestrowano udział osób z Ukrainy.
SIŁA W ZESPOLE…
Tyle matematyka. Za nią jednak kryją się ludzie – organizatorzy. Gliwiccy bibliotekarze oraz pracownicy administracji i obsługi, to zgrany zespół, pracujący w dobrej atmosferze, wzajemnie się wspierając i ucząc od siebie. Ciągle się rozwijają, biorą udział w ciekawych szkoleniach i projektach.
A w MBP najważniejsi są przede wszystkim uczestnicy, którzy korzystają z jej usług, a dzięki wydarzeniom zbliżają się nie tylko do siebie, ale też i do literatury.
WYRÓŻNIENIA
W ogólnopolskim konkursie Słoneczniki 2023, organizowanym przez portal Czas Dzieci, MBP uzyskała Wyróżnienie Jury w kategorii Logika za Warsztaty paleontologiczne a pozostałe zgłoszone inicjatywy zdobyły aż 10 nominacji w 6 kategoriach.
Według raportów „Kultura w 2021” i „Kultura w 2022” opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny, gliwicka Biblioteka zajmuje 5. miejsce wśród bibliotek publicznych miast na prawach powiatu pod względem liczby czytelników przypadających na 1 000 mieszkańców.
Od 2019 r. MBP utrzymuje 2. miejsce w rankingu bibliotek grodzkich województwa śląskiego.
Potwierdzeniem jakości oferty MBP jest medal Bibliotheca Magna Perennisque przyznany w 2021 r. przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich za całokształt działalności na rzecz rozwoju bibliotekarstwa i upowszechniania książki w społeczeństwie polskim.