Samuel Bogumił Linde

Samuel Bogumił Linde - biografia, życie i twórczość

Samuel Bogumił Linde przyszedł na świat 11 lub 24 kwietnia (istnieją kontrowersje co do daty) 1771 r. w Toruniu. Uczęszczał do lokalnej Szkoły Nowomiejskiej i Gimnazjum Akademickiego. Po ich ukończeniu studiował teologię i filologię w Lipsku. W 1792 r. po dwóch latach starań został wykładowcą literatury i języka polskiego. W 1793 r. zaczął współpracować z przebywającymi na emigracji zwolennikami obalonej Konstytucji 3 Maja.

Samuel Bogumił Linde podczas powstania kościuszkowskiego przebywał w Warszawie. Był zwolennikiem Hugona Kołłątaja, opowiadał się za karą śmierci dla zdrajców. Po klęsce powstania związał się z Józefem Ossolińskim, w latach 1795-1803 będąc jego osobistym bibliotekarzem w Wiedniu. Tam zebrał większość materiału do swego słynnego słownika.

W 1800 r. Samuel Bogumił Linde został członkiem Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Trzy lata później został kierownikiem zakładanego przez władze pruskie Liceum Warszawskiego. Na stanowisku tym pozostał bez przerw do 1831 r.

W marcu 1804 r. opublikował projekt (w zamyśle czterotomowego) słownika języka polskiego. Mimo poparcia króla pruskiego nakład rozchodził się w ciągu kilkunastu lat bardzo powoli. Był to pierwszy słownik języka polskiego.

Samuel Bogumił Linde był członkiem władz oświatowych Księstwa Warszawskiego. W latach 1816-18 wykładał na Uniwersytecie Warszawskim, a od 1918 r. dyrektorem Biblioteki Publicznej wydzielonych z UW. W latach 1811 i 1820 był deputowanym na sejm.

Samuel Bogumił Linde gorliwie współpracował z władzami rosyjskimi (nawet przy wywozie do Petersburga polskich dóbr kulturalnych!). Pracował też nad słownikiem polsko-rosyjskim mającym doprowadzić do ujednolicenia tych języków, nie zyskało to jednak poparcia władz carskich.

Zmarł 8 sierpnia 1847 r. w Warszawie.

Kalina Beluch