Juliusz Osterwa

Juliusz Osterwa - biografia, życie i twórczość

Juliusz Osterwa (właściwie Julian Andrzej Maluszek) urodził się 23 czerwca 1885 r. w Krakowie. Pobierał nauki w miejscowym Gimnazjum św. Anny. Nie zdał jednak do klasy maturalnej. Nie chciał powtarzać klasy, więc zdecydował się na karierę aktorską. W 1904 r. został członkiem zespołu Teatru Ludowego i przyjął pseudonim artystyczny Juliusz Osterwa. Od następnego roku występował w "Zielonym Baloniku" jako parodysta (miał ogromny talent naśladowczy). Także w 1905 r. Ludwik Solski zaangażował go do krakowskiego Teatru Miejskiego. W latach 1906- 1907 grał w teatrze poznańskim, a następnie do 1909 r.- w wileńskim. W tych latach odbył też wiele podróży po Europie. W 1910 r. przeniósł się do Warszawy, gdzie grał głównie w komediach i farsach (choć wielką sławę przyniosła mu rola w romantycznej z ducha sztuce "Orlę" Rostanda). W głębi ducha skłaniał się właśnie ku poważniejszemu repertuarowi. Na początku I wojny światowej był zatrudniony w Teatrze Rozmaitości i tam w 1915 r. wyreżyserował "Wesele". Jednak wkrótce wojna skomplikowała jego losy. W tym samym roku 1915 został bowiem jako poddany austriacki deportowany w głąb Rosji, do miasteczka Samara. Przebywając tam nie zaniechał jednak pracy teatralnej. Następnie udał się do Moskwy, gdzie została utworzona tymczasowa filia Teatru Polskiego. Wystawiano tam wyłącznie polskie sztuki. Osterwa zajmował się tam zarówno pracą aktorską (grał przede wszystkim w dramatach Wyspiańskiego oraz wielkich romantyków). W roku 1916 wyjechał do Kijowa, gdzie został kierownikiem artystycznym tamtejszego Teatru Polskiego (był tam też aktorem i reżyserem).
Po wojnie wrócił do Warszawy i pracował w stołecznym Teatrze Polskim. Nie był jednak zadowolony z rozwiązań stosowanych na tradycyjnej scenie, więc rok później założył eksperymentalny teatr Reduta. W początkowym okresie działalności stawiał on wyłącznie na sztuki polskie, przede wszystkim utwory Żeromskiego i Szaniawskiego. Jakie były założenia tego teatru? Po pierwsze, dekoracje były ustawiane na małej scenie zapewniającej bardzo bliski kontakt z publicznością. Po drugie, każdy wystawiany tekst musiał być gruntownie przeanalizowany przez aktora. Miał on maksymalnie przeżywać rolę, wcielać się z pełnym zaangażowaniem w graną przez siebie postać. Po trzecie, wielką wagę przywiązywano do ciągłego doskonalenia roli i inscenizacji. W końcu- ogromnie ważna była praca zespołowa. Członkowie zespołu Reduty nie tylko pracowali, ale i mieszkali razem.
W 1923 r. Osterwa opuścił na dwa lata Redutę pozostawiając ją w rękach Limanowskiego i Schillera i związał się z Teatrem Rozmaitości. Po powrocie w 1925 r. przeniósł Redutę do Wilna. Rozpoczął się czas gościnnych występów w wielu miastach, byli bowiem wtedy teatrem objazdowym. W 1931 r. Reduta zakotwiczyła się w Warszawie. Niezależnie od tego Osterwa grał też w Teatrze Narodowym, a w 1932 r. został dyrektorem krakowskiego Teatru im. Juliusza Słowackiego. Z Redutą był jednak związany aż do wybuchu II wojny światowej. Podczas okupacji mieszkał w Krakowie i zajmował się konspiracyjną działalnością związaną z teatrem (recytacja, udzielanie młodym ludziom lekcji wymowy, pisanie o teatrze, opracowywanie nowych sztuk). Po wojnie wrócił do pracy aktorskiej i reżyserskiej. Na krótko przed śmiercią był dyrektorem teatrów krakowskich i Państwowej Szkoły Dramatycznej. Ostatnią rolę zagrał w "Fantazym". Zmarł 10 maja 1947 r. w Warszawie.

Kalina Beluch


Źródło: http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_osterwa_juliusz