Henryk Paszkiewicz

Skąd wzięła się nazwa „Polska”:               Nazwa Polski (łac. Polonia) pojawia się w źródłach na przełomie X-XI wieku. Ale kraj ten i naród występują również pod innym imieniem. Wschodni Słowianie zwali Polaków Lachami […], Węgrzy używali terminu Lengyel, Litwini – Lenkas, Serbo-Chorwaci […] – Ledianin. Ta druga nazwa – choć rzadziej – występuje i w samej Polsce. Używa jej po raz pierwszy kronikarz z przełomu XII-XIII wieku Mistrz Wincenty [Wincenty Kadłubek]. Szereg razy wzmiankuje o Lechitach […], mając na myśli Polaków. Imię to spotyka się również w późniejszych kronikach polskich. Kazimierz Wielki w liście do patriarchy Konstantynopola (z około 1370 roku) tytułuje się królem Lachii. […] Terytorium Lachów, położone między ziemiami Wiślan i Mazowszan, musiało zajmować rozległą przestrzeń po obu stronach Wisły. Konstantyn Porfirogeneta nazywa Wisłę rzeką lacką [Konstantyn nazywa plemię nad Wisłą Liciki, tożsame z Lachami]. […] Widukind z Korbei […] pod 963 r. podaje, że jeden z niemieckich margrabiów o imieniu Wichman pobił Mieszka, który panował nad Slowianami zwanymi Licicaviki. […] Moim zdaniem Lachy nad Wisłą, Liciki Konstantyna Porfirogenety i Licicavici Widukinda są jednym i tym samym ludem. Jednym słowem, Słowianie nad którymi panował Mieszko, byli Lachami, a państwo Piastów było państwem Lachów. Znajduje to swe poparcie u „Nestora”, który wie bardzo dobrze, że Polanie znad Warty, Pomorzanie itd. objęci zostali wszyscy nazwą „Lachów”.               Z biegiem czasu nastąpiło przesunięcie głównego ośrodka państwowego od Lachów do uzależnionych od nich Polan […]. W procesie wyrugowania nazwy Lachów na rzecz Polan przemożną rolę odegrał kler łaciński, który wychodził w swej akcji chrystianizacyjnej z ziemi Polan i to terytorium uważał za podstawę organizacji kościelnej […]. Duchowieństwo łacińskie świadomie usuwało w cień stare tradycje polityczno-państwowe, w sensie religijnym – pogańskie, aby przez utrwalenie imienia „Polski” stworzyć nowy okres dziejów i uwypuklić rolę plemienia będącego głównym ogniskiem nowej wiary. H. Paszkiewicz, Początki Rusi, Kraków 1996, s. 401-409.