Recenzja książki: Jak zatrzymać czas

Recenzuje: damazksiazka

Ludzie mówią o moralnym kompasie, a ja myślę, że to do niego się wszystko sprowadza. W głębi ducha zawsze wiemy, czy coś jest dobre, czy złe. Znamy swoje południe i północ. Musisz temu zaufać, Anton. Ludzie mogą udzielić błędnych wskazówek i niejednokrotnie wprowadzić w pole. Nie możesz ufać takim radom. Co zwykle mówią w reklamach samochodowych o systemie nawigacyjnym? „Nawigacja w standardzie". Wszystko, co musisz wiedzieć o tym, co dobre i złe, masz już w sobie. Wbudowane w standardzie. To jak z muzyką. Musisz tylko posłuchać.

Tom Hazard wiódł życie długie i udane. Życie, o którym większość z nas może tylko pomarzyć. Poznał czarujące postaci XX wieku, grywał u Szekspira i zwiedził odległe krainy mórz z Cookiem. Cale życie spędził jednak na ukrywaniu sekretu swej młodości i podlegał tajnej grupie, chroniącej przed światem wiedzę o istnieniu takich jak on. Stowarzyszenie Albatrosów trzyma się zawsze jednej zasady: Wolno ci (…) rozkoszować się jedzeniem i muzyką, jak również szampanem i rzadkimi słonecznymi październikowymi popołudniami. Możesz kochać widok wodospadów i zapach starych książek, ale miłość do ludzi jest niedozwolona. Słuchasz mnie? Nie przywiązuj się do ludzi, a gdy już będziesz ich spotykać, staraj się czuć do nich tak niewiele, jak to możliwe. Co jednak zrobi Tom, kiedy na jego drodze pojawi się intrygująca nauczycielka francuskiego? Kiedy powraca do Londynu jako nauczyciel historii, nie zdaje sobie sprawy z tego, że to miejsce otworzy w nim dawne rany. Zadziwiające, jak blisko jest przeszłość, nawet jeśli wyobrażasz sobie, że jest tak odległa. Zadziwiające, jak potrafi wyskakiwać z pojedynczego zdania i cię trafiać. Zadziwiające, jak każdy przedmiot bądź słowo potrafi przywołać ducha.

Jak zatrzymać czas to powieść dotykająca brzemienia bycia człowiekiem. Książka Matta Haiga budzi wiele pytań i jednocześnie niesie zachwyt nad prostotą życia. Jak wskazuje sam tytuł, czas jest głównym bohaterem książki: czas, który dla jednych zbyt szybko płynie, a dla innych utrapieniem.

Na przestrzeni wielu lat przekonałem się, że smutek wspomnień waży więcej i trwa dłużej niż momenty szczęścia.

Do refleksji skłaniają niezwykle piękne frazy, jakich można znaleźć w tej powieści wiele. Matt Haig czaruje prostolijnością, wrażliwością wobec innych oraz mądrością życiową, jakiej nie znajdziemy w innych książkach. Wbrew pozorom Jak zatrzymać czas to lektura przede wszystkim dla ludzi dojrzałych. To książka, która przerosła moje oczekiwania.

Akcja przebiega dwutorowo. Współczesność to skrajny moment w życiu naszego bohatera, który czuje się dosłownie zagubiony w czasie. Introspekcje pozwalają bliżej poznać Toma i przyczynę jego cierpienia. Wędrujemy do czasów polowań na czarownice oraz odkrywania nieznanych wcześniej lądów, aż po szalone lata dwudzieste XX wieku. Przeżycia z poszczególnych epok dają Tomowi możliwość patrzenia z dystansu na cały świat i snucia refleksji dotyczących ludzkiego życia. Im dłużej żyjesz, tym bardziej sobie uświadamiasz, że nic nie jest stałe. Każdy człowiek zostanie uchodźcą, o ile pożyje wystarczająco długo. Każdy uprzytomni sobie, że jego narodowość nic nie znaczy w dłuższym czasie. Każdy w dłuższej perspektywie ujrzy, jak jego poglądy są kwestionowane i obalane. Każdy zda sobie sprawę, że rzeczą definiującą istotę ludzką jest „bycie człowiekiem". Niemal każdy marzy o kamieniu filozoficznym, który daje nieśmiertelność. Lęk przed starością i śmiercią to obawy, przed którymi każdy stanie w pewnym momencie życia. Ale Tomowi długowieczność wcale nie ułatwia życia. Jak zatrzymać czas pokazuje, co tak naprawdę się liczy, co jest dobre, a co złe, co jest naszym szczęściem… Aktualność, uniwersalność i dojrzałość – tak można opisać tę powieść.

Interesująco wypada postać Toma. Idealista, romantyk, trochę zagubiony, ale i w pewnym sensie wyjątkowy. Nie irytuje brawurą jak inne postaci z książek, jest sobą. Być może za bardzo wrażliwy, jednak to przede wszystkim dobry człowiek. Po tylu przeżyciach mało kto pozostałby takim. Autor zadbał o najdrobniejsze szczegóły historii głównego bohatera, a także o pełne jej zaprezentowanie, opisując naprzemiennie wątki z przeszłości i przyszłości. System Stowarzyszenia Albatrosów przypomina nieco współczesną politykę i sekty, które każą nam wyrzec się wolności i szansy wiedzenia wartościowego życia… Powieść Haiga ukazuje nie tylko życie 400-letniego Toma, ale także po prostu każdego z nas. Ta powieść to również hołd oddany miłości.

Jak zatrzymać czas to powieść zachwycająca, wzruszająca, po prostu pełna emocji. Rzadko zdarzają się takie książki. Książki, których nie sposób opisać. Trzeba po prostu po nie sięgnąć.

Źródło: http://damazksiazkaa.blogspot.com/2018/04/10-matt-haig-jak-zatrzymac-czas.html