Recenzja książki: Kondukt umarłych

Recenzuje: Katarzyna Krzan

W Radomiu, Warszawie i Krakowie w tajemniczych okolicznościach giną mężczyźni. Dyrektor teatru powieszony na gałęzi, hejnalista z Wieży Mariackiej ugodzony strzałą, gitarzysta rockowego zespołu podczas koncertu, gdy zawala się wysadzona w powietrze scena. Co łączy tych ludzi? Do tego dochodzą tajemnicze zniknięcia rzeźb z małego wiejskiego kościółka, w okolicy zaś widziany jest diabeł pod postacią Kusego. W lesie straszy – wciąż znajdują się tam bowiem groby niemieckich żołnierzy. We wszystko zaś wplątany jest dziennikarz z warszawskiej gazety, zajmującej się głównie badaniem katastrofy smoleńskiej. Jest kwiecień 2010 roku. Kraj śledzi z zapartym tchem relacje z przepychanek politycznych, nie zwracając zupełnie uwagi na to, że gdzieś pod Radomiem na świat przyszedł sam Szatan.

Jerzy A. Wlazło sprawnie łączy odległe wątki, tworząc nietypowy dziennikarski kryminał, w którym nie o same zbrodnie chodzi, a o opowieści, z nimi związane. Każda postać ma swoją interesującą biografię, dzięki czemu otrzymujemy powieść szkatułkową, z której wyciągamy kolejne opowieści, każdą pisaną sobie przypisanym językiem. Autor ma dobry słuch, świetnie stylizuje swoje historie - niezależnie od tego, czy dotyczą Jaśka urodzonego przed drugą wojną światową, czy też niespełnionego muzyka jazzowego. Wlazło wraca tym samym do najlepszych tradycji reportażu, budując za pomocą odpowiednio dobranego słownictwa nastrój i oddając specyfikę opisywanego środowiska. To z pewnością wielka zaleta książki. Autor świetnie realizuje zasady storytellingu, by zaskoczyć, zaciekawić i wciągnąć czytelnika - tak, by zapomniał o sobie.

Kondukt umarłych to powieść warta uwagi, lokalna i uniwersalna zarazem. Ukazując bohaterów na tle autentycznych wydarzeń, ujawnia alternatywne oblicze rzeczywistości, budowanej dla nas przez media. Za sensacjami z pierwszych stron gazet mogą ukrywać się niespodziewane narracje. Autor wciąż nawiązuje do tekstów popkultury, a gdy odkrywa, że jego opowieść zaczyna realizować zastane stereotypy, szybko się wycofuje i wybiera zaskakujące, oryginalne rozwiązanie. A przyznać trzeba, że w przypadku kryminału jest to bardzo trudne. Postaci policjantów i dziennikarzy śledczych są już bowiem bardzo mocno wyeksploatowane.

Słabą stroną książki jest jej wydanie, nastawione chyba na oszczędność pod względem liczby stron, co przekłada się na wąskie marginesy i brak przestrzeni między kolejnymi rozdziałami. Przydałyby się nawet odstępy między akapitami, gdzie następuje przeskok do innego miejsca. Bez wątpienia strona edytorska wymaga w tym przypadku solidnego dopracowania.

Tagi: bóg